> De 360 km lange route van 360 km is beschreven in één topografische gids. Je vindt er alle info in om je tocht vlot af te leggen. Zelfs kaarten zijn niet nodig want in de gids staan topografische kaartuitsneden met de route ingetekend. Ook het hele stuk tot Diekirch via het Sentier du Nord in Luxemburg is beschreven. Verder ook info over de verschillende aanlooproutes. Behalve de padbeschrijving is ook uitgebreide informatie over buslijnen, overnachtingsmogelijkheden, afstanden en (eerder beperkte) streekinfo in de gids opgenomen.

> De laatste uitgave van de GR 57-gids dateert uit 2017, inmiddels de achtste editie. Er bestaat enkel een Franstalige uitgave van de gids. Bestellen kan ondermeer via de site van Les Sentiers de Grande Randonnée (SGR). Update trajectwijzigingen zijn eveneens te vinden op de site van SGR.
> Met de aanschaf van de gids steun je ook de werking van SGR. Markering, onderhoud enz. gebeurt immers volledig door vrijwilligers en zonder overheidssteun!

> Er zijn niet echt padstukken die moeilijk te bewandelen zijn of die aanleiding kunnen geven tot hoogtevrees. 'Avontuur' is relatief, voor de occasionele wandelaar zonder conditie kan GR 57 soms veeleisend zijn, vooral daar waar het pad door ingesneden riviervalleien loopt. In de buurt van de stuwdam van Nisramont is het pad langs de Ourthe soms geërodeerd. Ook in de Luxemburgse valleien van Clerve en Sûre zijn het soms ruwe paden.
> Verder gelden de bekende raadgevingen: Wandel niet op open hoogte bij onweer met bliksemneerslag, controleer op tekenbeten, vermijd contact met de plant reuzenberenklauw.

> Oktober is omwille van de herfstkleuren het ideale moment om over GR57 te wandelen. In oktober opent echter ook in de Waalse Ardennen het seizoen voor drijfjacht op groot wild (okt-nov-dec). Niet elke dag wordt er gejaagd. Bossen worden tijdelijk afgesloten voor 1 à 3 dagen. Aankondigingen met gele (adviesborden) of rode borden (officiële passageverbodsborden). Controleer vooraf of er een drijfjacht gepland is via de VVV's, gemeentediensten of DNF. Buiten deze 3 maanden kunnen bossen 's avonds of 's morgensvroeg zelden worden afgesloten voor loerjacht of bersjacht. Zie ook voor meer jachtinfo op Trekkings.be bij het verslag over de Transardense Route. In het Groot Hertogdom is het niet verboden om bij drijfjacht toch door het jachtzone te gaan, uiteraard met de nodige voorzichtigheid.

> De Ourthe is één van de meest 'toeristische' rivieren van de Ardennen. Eens voorbij de Luikse periferie heb je een keuze aan campings: Tilff, Rivage, Comblain-au-Pont, Comblain-la-Tour, Durbuy, Barvaux, Hotton, Melines, Marcourt, La Roche-en-Ardenne, Engreux, Queu de Vache, Houffalize, Moulin de Bistain, Gouvy (Lac de Chérapont), Troisvierges, Maulusmillen, Clervaux, Wilwerwiltz, Kautenbach, Goebelsmühle, Bourscheid-Moulin en Diekirch.
> Vrij kamperen is verboden zonder toestemming van de eigenaar. Er zijn geen legale bivakzones langs de route, je bent dus aangewezen op discreet vrij kamperen. Zie bivakzone.be voor eventuele updates.
> Onderdak accommodatie in de jeugdherbergen van Luik-stad (JH George Simenon) en Tilff (JH Tilff enkel voor groepen na reservatie, zie ook etappeverslag). Verder langs GR 57 zijn er geen jeugdherbergen in de buurt van GR 57, ook niet in Luxemburg. Voor andere goedkope accommodatie kan je Gilbert's List raadplegen. Gilbert heeft een pak adresjes die telkens 0 tot 4 km van GR 57 liggen. Prijs max 17 € pp. Soms enkel goedkoop als je met meerderen onderweg bent. Type accommodatie sterk variërend van huurcaravan tot gastenkamer, met ook de nodige rariteiten, zoals het Hare Krishnacentrum bij Durbuy. Adressen te Luik, Sy, Vieuxville, Bomal, Petit-Han, Durbuy, Rome, Heyd, Septon, Oppagne, Fanzel, Blier, Soy, Hamoir, Hampteau, Werpin, Rendeux, La Roche-en-Ardenne, Nadrin, Sy, Mont, Houffalize, Limerlé, Cherain, Troisvierges, Gouvy, Halconreux, Maulusmühle, Urspelt, Munshausen, Enscherange, Goebelsmühle, Bourscheid-Moulin, Bleesbrück.
> Upscale accommodatie: check met de VVV's.

> Aangezien GR57 en het Sentier du Nord door toeristisch gebied met vaak levendige dorpen lopen (vooral 's zomers) , zijn er op regelmatige afstanden winkels, zodat je geen voedselvoorraad hoeft in te slaan voor verscheidene dagen als je doortrekkend bent. Langere stukken waar je mogelijk het pad moet verlaten als je absoluut inkopen moet doen, zijn tussen La Roche-en-Ardenne en Houffalize (35 km) en tussen Clervaux en Diekirch (50 km).
> Nogal wat dorpen langs het traject hebben nog bronnen om je watervoorraad aan te vullen. Niet altijd is dit water officieel drinkbaar. Hetzelfde geldt voor de waterkwaliteit van de beekjes onderweg. Makkelijkst is nog om de dorpsbewoners onderweg gewoon te vragen je drinkbus bij te vullen.

> Toen Maurice Cosyn dit pad ontwikkelde in de jaren '30, werden er zoveel mogelijk uitzichtpunten over de slingerende Ourthe en Sûre in opgenomen. Gelukkig zijn de meeste daarvan ook vandaag nog aanwezig, hoewel je er in je gezichtsbeeld vandaag soms de slierten stacaravans van de campings moet bijnemen.
> Mooie uitzichten over de riviervalleien zijn er ondermeer te Sart-Tilman, Comblain-au-Pont, Sy, Wéris, Hotton, La Roche-en-Ardenne, Maboge, Le Cheslé, Le Hérou, Kautenbach en Lipperscheid.
Dit is mijn persoonlijke top 3:

> Japanse duizendknoop

° Herkomst: Japan.
In de 19de eeuw ingevoerd als sierplant. Verspreid wild uitgezaaid. Makkelijk herkenbaar aan de roodachtige harde stengels. Vormt soms hele bossen. In de winter blijft een oppervlakte over van bizarre kale opstekende staken. Moeilijk uit te roeien. Op GR57 bvb opvallend aanwezig tussen de boerderij van Rosière en Esneux.

> GR57 en het Sentier du Nord zijn prima geschikt voor zij die het traject niet doortrekkend met een zware rugzak willen afleggen. De wandelroute is zeer goed ontsloten met openbaar vervoer, met name de trein. Het is dus best mogelijk om delen van de tocht als daguitstap te wandelen, of je kan je settelen op een camping en van daaruit wandelen en pendelen.
° Treinlijn Luik - Marloie, stations voor GR57: Angleur, Tilff (2 km), Esneux (1 km), Poulseur (1 km), Rivage (3 km), Comblain-la-Tour, Hamoir, Sy, Bomal, Barvaux, Melreux (voor Hotton op 2 km).

° La Roche-en-Ardenne via station Marloie + bus, eventueel via Melreux
° Houffalize via Luik Guillemins + expresbus 1011 of via Gouvy + bus.
° Treinlijn Luik - Ettelbrück, stations voor GR 57 en Sentier du Nord: Angleur, Gouvy, Troisvierges, Maulusmillen, Clervaux, Drauffelt, Wilwerwiltz, Kautenbach, Goebelsmühle.
° Om Diekirch te bereiken wissel je in Ettelbrück.
> Alle treinuren op de sites van NMBS of Die Bahn.
> Behalve treinen is er nog het Waalse busnet van TEC. Het Luxemburgse busnet is niet zo overzichtelijk doordat het uitbesteed is aan nogal wat private maatschappijen. Info op horaire.lu. In de topografische gids staat ook detailinfo over alle mogelijkheden om gebruik te maken van het openbaar vervoer. Openbaar vervoer in Luxemburg is sinds 1 maart 2020 gratis!

> De wandelpaden bestaan voor 70 % uit onverharde ondergrond. Meestal komt er enkel asfalt bij kijken als je in de buurt van een dorp bent of op enkele - rustige - landbouwwegen. Op grotere verkeerswegen wordt enkel gelopen om de noodzakelijke verbinding te maken tussen kleinere paden. De doortocht door Luik verloopt grotendeels over weinig drukke wegen, zo zit er een lang stuk in over een jaagpad langs de Maas. GR 57 loopt ook een paar maal vlak bij de oever van de Ourthe. 's Winters of in de vroege lente kan het hoge waterpeil van de Ourthe aanleiding geven tot overstroming.
> De ondergrond van de paden is zeer variabel: Ardense schiefersteen, zware bosgrond, gras, grind, veldweg, rotsige leisteen,kalksteen,...

> De verfmarkering door de vrijwilligers van 'Sentiers de Grande Randonnée' is goed gedaan. De routetekens worden regelmatig onderhouden. Daar waar het al eens wat onduidelijk is kan je terugvallen op de kaarten of de routebeschrijving in de topografische gids. De bewegwijzering met witrode streepjes loopt nog enkele kilometers door op het grondgebied van het Groothertogdom Luxemburg. Tot het treinstation van Troisvierges volg je dus de GR-markering die van Barchon tot Troisvierges door SGR wordt aangebracht.

> Het Luxemburgse Ministerie van Toerisme - verantwoordelijk voor de lange paden daar - publiceert een dun brochuurtje over het Sentier du Nord waarop een beperkt bruikbare overzichtskaart en hoogteprofiel. Te verkrijgen in de VVV's maar ook online te bekijken. Behalve een hoogteprofiel en een niet gedetailleerd kaartje krijg je eigenlijk weinig extra info.

> De Waalse GR-organisatie geeft sinds juli 2016 ook officiële GPS-tracks vrij via hun website.

> Het GH Luxemburg gebruikt geen witrode strepen om lange paden te markeren. In het dorpscentrum van Troisvierges pik je dus het Sentier du Nord op, gemarkeerd met een gele ruit. Bij padsplitsingen moet je even uitkijken. In tegenstelling tot de GR-markering bestaat in het Luxemburgse markeringssysteem geen symbool dat een richtingverandering aankondigt, wel staan er vaak gepijlde metalen bordjes. Het onderhoud wordt verzorgd door het Ministerie van Toerisme.

	Officiële markering GR 57 in Wallonië (ROS-systeem)
	Standaard-markering (wit/rood).	Richting- of padverandering. (In dit voorbeeld afslag naar rechts)	Variant traject, tijdelijke afkoppeling van het hoofdpad.	Andreaskruis: Verkeerd pad.

Markering Sentier du Nord in Luxemburg
	Standaard-markering gele ruit op blauw veld.

Barvaux	Marcourt	Hamoir	Lipperscheid

> De Ourthevallei wordt op sommige plaatsen overspoeld door een paar plantensoorten die er in feite niet thuishoren. Ze zijn afkomstig uit gebieden buiten Europa en slagen er in om op grote oeverstukken de inheemse plantengroei te verdringen. 's Winters vergaan ze en laten ze een kale Ourthe-oever achter, wat bijdraagt tot de natuurlijke afbraak van een stevige rivieroever. Er wordt sind enkele jaren aktief aan bestrijding gedaan, te merken oa tussen Limerlé en Gouvy. Dit zijn de 3 grote 'vijanden':

> Nogal wat andere lange afstandspaden kruisen GR 57 of lopen er even mee te samen. Een behoorlijk lang lijstje:

> Reuzenbalsemien

° Herkomst: Himalaya.
Uitgezaaide sierplant die zich erg goed voelt in het slib langs rivieroevers en zich ook via de rivier verspreidt. Massaal aanwezig langs de Ourthe. Hoog opschietend tot 2 meter. Mooie roze-rode-paarse bloemen. De zaadjes springen weg bij aanraking van de verdroogde bloem. Overal langs GR57 te zien, soms zelfs het pad overgroeiend zoals nabij Esneux en nabij Maboge.

> Reuzenberenklauw

° Herkomst: Kaukasus.
Plant met heel wat negatieve eigenschappen voor het milieu. De belangrijkste reden om deze plant te bestrijden is echter al hierboven genoemd: Het gevaar voor mensen om bij contact zware brandwonden op te lopen, veroorzaakt door stoffen in de plant die fototoxische reacties veroorzaken. Zaadverspreiding oa door de rivier. Te zien op verwilderde plaatsen.

> OK, klaar om aan de 279 km lange tocht te beginnen, op de volgende pagina alle etappes.

	GR 5 De moeder aller GR-paden in België, onderdeel van de verbinding Noordzee - Middellandse Zee. GR 57 splitst af van GR 5 bij de start nabij Barchon en ontmoet de route pas terug nabij het eindpunt, niet ver van Diekirch.
	GR 563 148 km lang pad dat aan GR 57 raakt ter hoogte van de start bij GR 57 te Barchon. Dit pad beschrijft een circuit door het land van Herve en het grensgebied Vlaanderen - Nederland - Duitsland met de Waalse provincie Luik.
	GR 412 Pad van de terrils, loopt door het oude Waalse steenkoolbekken in oost-west richting over 280 km. Kruist GR 57 zowat 4,5 km na de start van GR 57 ten NO van de stad Luik.
	GR 579 Pad van 148 km dat Brussel verbindt met Luik. Eindigt bij de jeugdherberg van Luik op de aansluiting met GR 57.
	GR 575/576 293 km lang circulair pad door de Condroz. Volgt GR 57 even in de omgeving van Esneux en nogmaals over verscheidene kilometers tussen Hamoir en Logne. Verslag.
	GR 573 160 km lang pad door en boven de valleien van Vesder, Helle en Hoëgne en over de Hoge Venen. Het startpunt is een aftakking van GR 57 ter hoogte van het treinstation van Angleur bij Luik. Verslag.
	GRP 571 Circulaire streek-GR van 166 km tussen Aywaille en Gouvy. Volgt lang de loop van de rivieren Amblève, Salm en Lienne. Raakt aan GR 57 ter hoogte van het noordelijke punt (Aywaille) en het zuidelijke punt (Gouvy). Verslag.
	GR 577 Loopt door de Famenne en de Calestienne, oa langs Hotton, Rochefort, Houyet, Durbuy en Han-sur-Lesse. 170 km. Raakt GR 57 in het centrum van Hotton. Verslag.
	GR 14 Parijs - Malmédy over zowat 800 km. Dwarst de Ardennen ZW - NO. Kruising met GR 57 te La-Roche-en-Ardenne. Verslag.
	Ardennen - Eifelpad (GR 15) GR 15, onderdeel van het bijna 780 km lange Ardennen-Eifelpad, loopt kort met GR 57 tesamen in het centrum van Houffalize. Verslag.
	Ardennen - Eifelpad Het Luxemburgse deel van het 780 km lange internationale AE-pad loopt enkele kilometers te samen met GR 57 ten zuiden van Clervaux. Verslag.
	Rijn-Maaspad Ongeveer 600 km lang internationaal wandelpad van Andernach (Duitse Eifel) naar Monthermé (Franse Ardennen). Loopt enkele kilometers te samen met GR 57 ten zuiden van Clervaux.
	EscapArdenne Eislek Trail Internationaal pad van Kautenbach naar La Roche-en-Ardenne van 106 km. Loopt herhaaldelijk even te samen met GR 57 / Sentier du Nord. Opende in oktober 2012 en is bekroond met een Europese kwaliteitslabel. Verslag.
	EscapArdenne Lee Trail Pad van Ettelbrück naar Kautenbach van 53 km. Loopt herhaaldelijk samen met GR 57 / Sentier du Nord. Opende in juni 2015 en is bekroond met een Europese kwaliteitslabel. Verslag.
	Clervaux -Our Nationaal Luxemburgs pad van 15 km. Loopt circulair tussen Clervaux en de Ourvallei. Raakt het Sentier du Nord te Clervaux.
	Wiltz Pad Nationaal Luxemburgs pad van 17 km tussen Wiltz en Goebelsmühle. Raakt het Sentier du Nord te Kautenbach en Goebelsmühle.
	Charles Mathieu Pad Nationaal Luxemburgs pad van 42 km tussen Esch-sur-Sûre en Vianden. Loopt even te samen met het Sentier du Nord in de omgeving van Kautenbach.
	Eislék Pad Nationaal Luxemburgs pad van 23 km tussen Kautenbach en Goebelsmühle.
	Panorama Pad Nationaal Luxemburgs pad van 42 km. Raakt aan GR 57 / Sentier du Nord bij Troisvierges.
	Sentier de la Haute Sûre Nationaal Luxemburgs pad van 68 km tussen Rombach/Martelange en Ettelbrück. Raakt het Sentier du Nord bij Goebelsmühle.
	Ourpad Nationaal Luxemburgs pad van 58 km tussen Weiswampach en Diekirch. Komt bij het Sentier du Nord te Diekirch.
	Maurice Cosynpad Nationaal Luxemburgs pad genaamd naar de initiator van het Sentier de l'Ourthe en Sentier du Nord + eigenlijk het hele nationale netwerk van Luxemburg. Loopt over 30 km oa via Gilsdorf, kort bij Diekirch.
	Victor Hugopad Nationaal Luxemburgs pad genaamd naar de beroemde schrijver - reiziger Victor Hugo. 24 km, loopt even te samen bij Fridhaff.
	Adrien Riespad Nationaal Luxemburgs pad genaamd naar economisch ontwikkelaar voor de regio Ettelbrück - Diekirch én wandelaar Adrien Ries. Loopt over 49 km in lus door de metropool Ettelbrück - Diekirch. Tesamen met GR 57 / Sentier du Nord bij Diekirch.
	E2 Europees pad van Ierland naar de Azurenkust, volgt GR 5 en 5a in België en oa het Sentier de l'Our in Luxemburg. Raakt dus aan GR 57 bij de start te Barchon en niet ver van het eindpunt van GR 57 bij Diekirch.
	E3 Europees pad van de Zwarte Zee naar Santiago de Compostela. Loopt even te samen met GR 57 ten zuiden van Clervaux.
	Sentier Pédestre de l'Ourthe et de Néblon Pad van 137 km dat circulair loopt door en boven de vallei van de Ourthe tussen Tilff en Hamoir. Eigen bewegwijzering en gidsbeschrijving. Loopt meermaals te samen met GR 57, oa in de omgeving van Esneux en tussen Sy en Hamoir.
	Via Mosana Pad in het net van Santiagowegen dat tussen Maasticht / Aken en Namen loopt. De aanlooproute van Via Mosana vanuit Maastricht valt grotendeels te samen met het begin van GR 57 vanaf Barchon. Ook de passage door Luik en verder zuidelijk tot voorbij Esneux valt vaak samen met GR 57.
	Transardennaise® Eén van de populairste Ardennenpaden. Deze route van Maison de la Randonnée GTA-Belgique® is 153 km lang en loopt van La Roche-en-Ardenne naar Bouillon. GR 57 komt langs de start van dit pad te La Roche-en-Ardenne. Verslag.
	Transfamenne Circulaire wandelroute van Maison de la Randonnée GTA-Belgique®, 57 km lang. Loopt voor een deel in het spoor van een inmiddels verlaten traject van GR 57 tussen Hotton en La-Roche-en-Ardenne. Loopt even te samen met het huidige traject van GR 57 bij Hotton en nogmaals kort voor La Roche-en-Ardenne.
	Traversée des Pays et de Âges Internationaal circulair pad van 48 km door zowel de provincie Luxemburg als het Groothertogdom Luxemburg. Loopt even te samen met GR 57 in de omgeving van het hoogste punt van Luxemburg, bij Huldange. Verslag.
	Via Arduinna Gemaakt voor Santiagowandelaars. Loopt van Malmédy of het Luikse naar Vitry-le-François (Fr) over 400 km. Kruising GR 57 te La-Roche-en-Ardennel. Verslag

---

---

---

---

---

---

---

---

---

---