Startpagina > Wandelen > GRP 577
> In de jaren '50 van vorige eeuw gleden de lange paden van TCB langzaam naar de vergetelheid. Het duurde tot 1977 vooraleer de Famenne ontsloten werd met een Grande Randonnée (GR). Het initiatief kwam van wandelclub 'La Godasse' uit Jambes-Namur, geleid door een dynamische René Hicorne. Ze hadden twee jaren eerder succesvol de eerste Belgische GR in lusvorm gecreëerd, GR 575 - Naamse Condroz. Het nieuwe circulaire pad door de Famenne, GR 577, kwam er op vraag en met financiële steun van de verenigde VVV's van de regio Lesse en Lomme (Han-sur-Lesse) en werd op het terrein dus door René Hicorne en zijn wandelclub uitgewerkt, onder de koepel van de Belgische GR-organisatie.
> In januari 1978 verscheen de eerste (franstalige) gids van G.R. 577 of G.R. L.L. (Lesse et Lomme). Een dun boekje van amper 36 pagina's, zonder kaarten maar wel met een routebeschrijving in 2 richtingen. Prijs: 100 franken. Van een topografische gids kon je toen eigenlijk niet spreken, want het boekje bevatte enkel een ruw geschetst kaartje. Je moest toen nog echt vertrouwen op de beschrijving en de padmarkering.
> Op 24 september 1978 werd GR 577 officieel ingewandeld met een tocht van 20 km over GR 577 tussen Ave en het Provinciaal Domein van Chevetogne via Han-sur-Lesse, Rochefort en Frandeux. In het kasteel van Chevetogne werd het glas geheven en vond de officiële inhuldiging plaats in aanwezigheid van politieke prominenten. Een 150-tal wandelaars, voornamelijk van de wandelclub La Godasse en de Brusselse club Pegase, namen deel aan de inwandeling.
> G.R. 577 - G.R. L.L. was toen slechts 66 km lang maar linkte toch de belangrijkste bezienswaardigheden van de Famenne en een hoekje Condroz aan elkaar, zoals de stad Ciney, het kasteel van Vêves, kayakdorp Houyet, het mooie dorp Celles, het kasteel van Lavaux-Ste-Anne, de grotten van Han-sur-Lesse en Rochefort, de oosterse kerk van Chevetogne en uiteraard de rivieren Lesse en Lomme.
> Volop afwisseling dus onderweg, toch was er ook enige kritiek op het project. Volgens Robert van der Veen in zijn boek 'Langeafstandswandelingen in België en Luxemburg' (1985) liep GR 577 in verhouding veel over verharde wegen.
> De eerste Waalse GR-paden waren eigenlijk vooral initiatieven van enthousiaste wandelaars, zonder dat er veel algemene strategie of coördinatie achter stak. Het leek er op dat wie een goed idee had en wat financiering kon aanbrengen een GR-pad kon realiseren. Dat resulteerde op den duur in een warrig net van paden waarvan sommigen niet eens 20 km lang waren. Vanaf begin jaren '90 begon de Waalse GR-vereniging meer transparante structuur in het net te brengen.
> Het trio van GR-paden door de Condroz en de Famenne (GR 575, 576, 577) was ontstaan tussen 1975 en 1978. 20 jaar later werden ze te samen aangepakt en grondig herbekeken en hertekend. Ook omwille van grote veranderingen op het terrein (zoals de nieuwe snelweg E411 die vanaf half jaren '80 GRP 577 helemaal doormidden sneed) waren er aanpassingen noodzakelijk.
> Het resultaat was een meer dan dubbel zo lange GR 577, 151 km + 30 km variante delen. Vooral oostelijk werd de route sterk uitgebreid omdat GR 57A - Transfamenne (51 km) werd opgeslorpt. Deze GR 57A vormde een verbinding tussen GR 57 (Ourthevallei) en GR 577 en heeft maar een tiental jaren bestaan. De nieuwe naam van GR 577 werd 'Tour de la Famenne', de afkorting G.R.L.L. viel weg en de nieuwe route kreeg Marche-en-Famenne als startpunt.
> In april 1998 verscheen een volwaardige topogids over die vernieuwde GR 577, in kleurendruk ditmaal en met topografische kaarten. Hoewel er volop afwisseling zit in de langere GR 577, is er nu toch ook wat kritiek. In het tijdschrift van Grote Routepaden uit april 2000 schrijft Gilbert Roels: 'Oorspronkelijk waren we van plan vanuit Han de variante naar het kasteel van Lavaux-Ste-Anne te volgen. De verkenning van dat traject vervulde ons echter met afschuw: kilometerslang asfalt en beton, geen voetpad en tamelijk druk verkeer. Een GR-pad onwaardig'.
> In 2008, 10 jaar na de voorstelling van de vernieuwde GR 577, was de topografische gids uitgeput. Aanleiding voor de Waalse vereniging van GR-paden (SGR) om het traject van de Tour de la Famenne weer te herzien. Ditmaal geen totaal gewijzigd traject, er werd vooral aan de route 'geschaafd'. Met name het zuidwestelijke deel werd onder handen genomen, het noordoostelijke deel bleef grotendeels onveranderd. Een paar gevaarlijke wegkruisingen en enkele langere, verharde stukken werden er uit geknipt, ook dat verharde deel langs het het grondstation voor satellieten te Lessive verdween geheel uit het traject.
> De verbinding Houyet - Hérock - kasteel van Lavaux-Ste-Anne werd nu onderdeel van de nieuwe GR 129. Nieuw op de route was een passage langs de vallei van de Iwoigne en het dorp Custinne, een traject langs dorpen als Pessoux en Froidfontaine en opnieuw loopt GR 577 nu langs de abdij van Chevetogne.
> Alles te samen werd de derde versie van GRP 577 alweer ietsje langer. 170 km hoofdroute + 25 km aan varianten. De nieuwe topogids werd voorgesteld in november 2010. GRP 577 oogt aantrekkelijker dan ooit tevoren.
> In 2020 onderging GR 577 opnieuw grondige aanpassingen. De bewegwijzering werd geheel gewijzigd in geelrode kleuren van een Streekpad of GRP (GR de Pays). Oostelijk werd Wéris en zijn megalietenpark geïntegreerd, een voormalig traject van GR 57, waardoor de totaalafstand van de hoofdroute op 197 km kwam. Sinds 2021 spreken we dus niet meer van GR 577 maar van GRP 577 met als thema het Geopark Famenne - Ardenne. In juli 2021 werd voor GRP 577 een nieuwe topografische gids voorgesteld.
> Over 170 km maakt Grote Routepad GRP 577 een wandelronde door de Famenne, een geologische regio in Wallonië, gelegen tussen Condroz en Ardennen. Eigenlijk een streekpad dus die Tour de la Famenne. De hele GR is in 2 richtingen bewegwijzerd en beschreven in een topografische gids.
> De depressieband van de Famenne strekt zich uit over de provincies Namen, Luxemburg en Luik. Relatief arme landbouwgrond, weiden domineren dus nogal maar de licht kalkhoudende bodem aan de grenzen van de Famenne levert wel een ongelooflijk gevarieerde plantenwereld op, hier loopt immers ook de kalkhoudende Calestienneband door. Qua bijzondere 'natuurspeciallekes' loopt GRP 577 dus door een erg boeiend gebied. In die karstige kalkband liggen ook de grotten van Hotton, Rochefort en Han-sur-Lesse, plaatsjes die allemaal langs de wandelroute liggen.
> GRP 577 - Tour de la Famenne - slingert ook langs een aantal snelstromende rivieren en beken: De Lesse maar ook meer intieme valleien, zoals die van de Iwoigne of de Wimbe. Onderweg liggen ook een pak karakteristieke streekdorpen langs het wandelpad, vaak haast volledig opgetrokken in de natuursteen van de streek of in vakwerk.
> Samengevat: Toch wel een wandelroute die hoogtepunten aan elkaar rijgt en die erg afwisselend is. Qua bijzondere natuur is dit toch wel een van mijn favoriete routes in België, in die mate dat ik inmiddels talloze malen ben teruggekeerd op GRP 577, omdat de natuur er in elk seizoen weer verrassingen in petto heeft. Opgelet: dit wandelverslag en bijhorende info is nog niet volledig aangepast aan het gewijzigde routetracé sinds 2021!
Padgeschiedenis
De Famenne, tussen Condroz en Ardennen
Highlights van GRP 577 - Tour de la Famenne
> Het eerste langeafstandspad door de Famenne was het Sentier de la Lesse. Tevens het eerste lange pad dat gecreëerd werd in België door Touring Club, in 1921. Nu ja, met een afstand van slechts 15 km kon je moeilijk spreken van 'lange afstand'. Destijds moesten padenpioniers aantrekkelijke passages soms nog echt toegankelijk maken. Dit wandelpad werd in de jaren '30 door architect Maurice Cosyn via Touring Club verlengd en liep dan tussen Anseremme (Maasvallei) en Libramont via de Famenne. Eveneens eind jaren '30 kreeg het pad van de Lesse een alternatieve aftakking met het 44 km lange Sentier de la Lomme.
Hoe is dit verslag opgebouwd?
> Op deze pagina stellen we de GRP 577 algemeen voor met veel aandacht voor de ontwikkelingsgeschiedenis van dit lange GR-pad. We situeren en typeren ook de Famenne als wandelgebied en lichten de (wandel-)hoogtepunten toe.
> Op de pagina wandelinfo geven we je met een pak wandeltips mee en wat je best weet vooraleer GRP 577 aan te vangen. Prakische info voor wie zelf op ontdekking wil gaan.
> Daarna gaan we ook echt op pad. In 7 etappes + 3 korte verbindingsroutes + oude trajecten geven we je een sfeerbeeld van de hele tocht en laten we geen kilometer GRP 577 onbesproken achter. 'Life along the road' dus. 170 km hoofroute + 25 km varianten + 50 km vervallen delen. Tot slot hebben we ook nog een vlinderpagina toegevoegd, waarop 20 vlinders van de Famenne de show stelen, allen gefotografeerd langs of in de onmiddellijke buurt van het wandelpad. Je zal trouwens merken dat de foto's van GRP 577 zowel in de lente, zomer als in de herfst zijn genomen. Dit verslag is dan ook het resultaat van vele verkenningen op GRP 577, gespreid over verschillende jaren.
> Dit is geen officiële site over GRP 577, enkel een subjectief wandelverslag. Contacteer SGR voor meer info, in hun (franstalige) topogids over GRP 577 vind je de officiële wandelinformatie.
> Vooraleer we de hele tocht verkennen in 6 etappes, geven we je op de volgende pagina nog een pak tips en info mee als je zelf GRP 577 en de Famenne wil ontdekken!
Eerste topogids van GR 577, GR Lesse et Lomme (L.L.)
Oude borden die een splitsing markeren te Humain tussen GR 577 en de vroegere GR 57A, sinds 1998 volledig opgenomen in GRP 577.
Tweede topogids uit 1998 met het kasteel van Lavaux-Ste-Anne op de cover. Dat kasteel ligt sinds 2010 niet meer langs GRP 577 maar langs GR 129.
Tussen 1998 en 2010 lag de abdij en het parkdomein van Chevetogne (waar in 1977 de inhuldiging plaats vond) niet meer langs GR 577. Sinds 2010 is het weer toegevoegd als een variant traject.
Nieuw op het traject van GR 577 sinds 2010 is een tocht
door de stille vallei van de Wimbe.
Een laatbloeier langs GRP 577, de zeldzame franjegentianen tussen Auffe en Resteigne laten zich pas bewonderen vanaf september.
GRP 577 over graspad onderweg naar Sinsin
Situatie in 1978, GRP 577 volgde een veel korter traject, highlights aan elkaar linkend maar veel over verharde wegen.
Situatie in 1988, GR 57A is er bij gekomen als een aftakking in de Famenne
tussen GR 57 en GRP 577 of tussen Hotton en zuidelijk Rochefort / noordelijk Ciney.
Traject van GRP 577 tussen 1998 en 2010 (rode route met oranje verbindingen).
Famennedepressie gezien vanop de hoogten boven Sohier.
Trou Maulin , grot uitgesleten door de rivier Lomme te Rochefort
De Lesse komt weer bovengronds na een lange passage door de grotten van Han-sur-Lesse.
> De centrale oost-west band van de Famenne is een depressie met een schistige ondergrond die zich uitstrekt over de provincies Namen, Luik en Luxemburg. Deze depressie ontstond een paar miljoen jaren geleden door sterke uitschuring van een brede strook zachte leisteen. De 'verzakking' van het landschap is verscheidene keren duidelijk te zien onderweg langs GRP 577, hoewel het duidelijker opvalt wanneer je sneller door het landschap schuift. Als je bvb over de N4 van Sinsin naar Marche-en-Famenne rijdt of als je per trein vanuit Condroz of Ardennen daalt naar de streek waarin Beauraing ligt, is de overgang zeer merkbaar.
> De hoogte schommelt in de westelijke Famenne rond slechts 200 meter en in sommige delen zitten er zelfs grote vlakten tussen, bvb in de omgeving van Martouzin. De Famenne is dus wat lager gelegen dan de Condroz algemeen bekeken en zeker lager dan de Ardennen. Toch liggen er in de Famenne zelf ook nogal wat kleine heuvels, soms langgerekt maar vaak ook rond van vorm. Dat zijn dan de typische 'tiennes', eigenlijk oude koraalbanken die minder snel afsleten dan de zachtere schistplaten. De zongeoriënteerde zuidelijke kant van deze tiennes zijn vaak een thuis voor nogal wat bijzondere plantensoorten. Ben je geïnteresseerd in de aparte flora van de streek dan raad ik je aan om op topokaarten uit te zoeken waar je tiennes met zuidelijk georiënteerd schraal kalkgrasland kan vinden.
> De Famenne is met zo'n 60 inwoners per km² relatief schaars bevolkt. Historisch wellicht te verklaren doordat de arme schistgronden weinig vruchtbaar zijn en dus moeilijk inkomen genereren. Dat resulteert in eerder kleine woonkernen. Gezien de arme landbouwgrond, domineert veeteelt dan ook eerder op akker- of tuinbouw, wat de streek dan ook eerder diepgroen kleurt door de vele weidegrond. Bijna tweederde van de oppervlakte in de Famenne is trouwens bebost. Onofficiële hoofdstad van de Famenne is Marche-en-Famenne, vandaag ook het belangrijkste industriële centrum in de regio.
> Eigenlijk zou de Famenne op bovenstaande kaart van natuurlijke regio's nog eens in de breedte in twee moeten worden gedeeld. De zuidelijke rand van de Famenne bestaat immers uit een kalkband, de Calestienne. In die kalkhoudende zone liggen de bekende grotten van Hotton, Rochefort en Han-sur-Lesse. Oppervlaktewater en de Lesse hebben er grotten, verdwijngaten en andere karstverschijnselen gecreëerd door inschuring en vooral oplossing.
> Die Calestienne is ook razend interessant voor erg typische flora, waaronder heel wat zeldzame planten die hier enkel dankzij de kalkhoudende grond kunnen overleven. We besteden er in de etappeverslagen uitgebreid aandacht aan.
> Ten westen van de Famenne, netjes gescheiden door de Maas, ligt de Fagne. Deze streek in de provincies Namen en Henegouwen sluit geologisch aan bij de Famenne, vandaar dat de regio wel eens in één adem Fagne-Famenne wordt genoemd. In de Fagne ligt ondermeer de Viroinvallei met de grotten van Couvin en de abanets en tiennes van Nismes. GRP 577 loopt niet door de Fagne.




> Vertrekkend vanuit Marche-en-Famenne overlopen we in wijzerzin snel de 170 km lange tocht door de Famenne.
* Km 0: Marche-en-Famenne: Hoofdstadje van de Famenne met een kern van oude straten, mooi gerestaureerde gebouwen en enkele musea.
* Km 15: Rochefort: Abdijbezoek, een trappist drinken op een terras in Rochefort, de grotten van Loreto.
* Km 20: Fond St Martin: Interessante flora en paddenstoelen in sterke kalkhoudende grond, de tienne of 'belvédère'boven de donkere vallei (niet op GRP 577) is botanisch interessant en biedt een prachtig uitzicht.
* Km 24: Han-sur-Lesse: Grotten.
* Km 27: Auffe: Passage langs de oude 'kluizenaarswoning' van Edmond d'Hoffschmidt.
* Km 29: Les Parées: De tiennes en een jeneverbesbos tussen Auffe en Resteigne, ten oosten van GRP 577.
* Km 47: Sohier: Een bebloemd dorp op de lijst van mooiste dorpen van Wallonië.
* Km 50: Vallei van de Wimbe: Tussen Sohier en Froidfontaine een wild stukje Ardennen meepakken.
* Km 57: Vonêche: Dorp met nog veel vakwerkhuizen, na Vonêche paden met weidse uitzichten over de Famenne.
* Km 74: Omgeving Wiesme: Over leisteengronden voor en na het het dorp Wiesme. Interessante natuur.
* Km 87: Vallei van de Iwoigne: Door mooi loofbos op zoek naar de beekvallei, onderweg naar Custinne.
* km 94: Linde Ronvaux: Letterlijk hoogtepunt met zichten op de grens tussen Condroz en Famenne.
* Km 98: Leignon: Kasteel.
* Km 120: Vérenne - Sinsin: Aangenaam wandelpad naar Sinsin.
* Km 125: Le Fourneau: Graspad tot boerendorp Nettinne.
* Km 160: Hotton: toeristisch stadje aan de Ourthe met musea en grotten.
Variante deel via Chevetogne:
Chevetogne: Abdij, park en lange bospassage.
> Voor mij persoonlijk lagen de hoogtepunten in de eerste plaats in de bijzondere natuur. Je moet er wel vaak zijn op het juiste moment, oog hebben voor detail in het landschap en soms ietsje afwijken om wat verscholen gelegen plekken te ontdekken. Ik zag hier een rijkdom aan vlinders, planten en paddenstoelen waarvan ik vele soorten nog nooit eerder zag. Ik heb delen van GRP 577 dan ook in andere seizoenen nogmaals gewandeld.

 

 

 

 

 

 

GRP 577 Famenne (170 km)