Overzichtskaart VIP
Startpagina > Wandelen > Voettocht in Pajottenland
35. Bree-Eik & Elingen
Onderweg in de velden ten westen van Kester en Leerbeek.
De vruchtbare Brabantse zandleemgrond levert voor de Bree-Eikhoeve al eeuwenlang rijke landbouwoogsten op
Over de geasfalteerde Nattebroekstraat
VIP voorbij de Bree-Eikhoeve
Langs nog maar een kapelletje (uit 1867) in een bocht
van de Borrestraat lopen we Elingen binnen.
Vooral we over Voettocht in Pajottenland weer
Elingen uit lopen is een stop
in café Meyts-Pollé onvermijdelijk.
Via een voetgangerssluisje over de Borrestraat naar Elingen
> De VIP loopt naar en in tegenwijzerzin rond de hoeve. De zijgevel is meer dan 100 meter lang! We dalen licht naar een valleitje en passeren daar in de buurt een bronnetje (aan je linkerkant in een weide). We stijgen langzaam uit het dalletje en komen hogerop in een lichte bocht langs een bosje op het agrarisch plateau. Aan de horizon pieken verscheidene kerktorens. Even weer dalen om links een asfaltwegje te nemen.
> Over een veldweg loop je een tijd rechtdoor naar de weg tussen Lennik en Halle. Aan de andere kant loop je over een graspaadje tussen weiden met onderweg een voetgangerssluis naar Elingen toe. Ook dit maal is de kerktoren van het dorp ons richtpunt. De veldweg gaat bij een kapelletje over in een asfaltweg die we rechtdoor volgen. Voorbij de grote kapel van Sint-Amandus kom je bij de kerk in het centrum. Daarnaast ligt een mooie oude dorpswoning waarvan de gevel is versierd met gecemteerde, beschilderde bloemmotieven.
> In dit stille dorp is nog een caféetje, gelegen kort bij de kerk en op 30 meter van ons wandeltraject: Bij 'Meyts-Pollé', waar Hilda en Jef al meer dan 50 jaren achter de toog staan, kun je de laatste dorpsroddels opvangen.
> De VIP neemt even de hoofdstraat links door het dorp om wat verder een meer rustige straat rechts te nemen. Dat wegje slingert een tijd door de velden. Rechts nog een zicht over Elingen waarover de zon stilaan ondergaat. In de verte staat een eenzame boom, ons volgende doel.
> We zijn ondertussen 190 km ver over Voettocht in Pajottenland.
> Een hele tijd volgt de VIP deze veldweg, hij wordt hol en stijgt wat hogerop tot een plateau dat zowat volledig uit grote landbouwvelden bestaat.
> Middenin deze grote open ruimt prijkt de grootste en indrukwekkendste kwadraathoeve van het Pajottenland: De witgekalkte hoeve van Hof te Bree-Eik. Tesamen met de lokale Bree-Eikwandeling passeren we langs de hoeve.
> De 205 km lange Voettocht in Pajottenland verlaat het dorpje Kester weer door bij het kerkhof een pad te nemen dat aanvankelijk gekasseid is. Voorbij een natte bosstrook neemt de VIP een wegje rechts dat zich al slingerend door de velden een weg zoekt naar het gehucht Kwadebeek.
> Na die andere verkeersslagader van het Pajottenland, de Ninoofsesteenweg, te hebben gekruist, vervolgt de route over de Nattebroekstraat. What's in a name? Je moet die straatnaam natuurlijk interpreteren naar de betekenis van 'broek' als een moerassig, nat gebied.
> De VIP blijft deze asfaltweg een hele tijd volgen, mis echter de veldweg naar links niet voorbij een weide en voor je aan de toegangsweg tot de bakstenen, 18de eeuwse hoeve Putbeek komt. De landschappen hier zijn fantastisch, weidse zichten over velden met daarin een beboste heuveltop.
> Deze veldweg daalt wat verder door de vallei van de Bosbeek. Ongemerkt hebben we het grondgebied van de gemeente Gooik verlaten. We wandelen hier in een uithoek van Lennik. Een eind verder kom je op een T-kruising bij een soort stallen. Daar naar rechts.
Elingen
> Met de intrede in Elingen zijn we weer op het grondgebied van de gemeente Pepingen. Deze gemeente is één van de meest landelijke van het Pajottenland en bestaat uit een aantal kleinere dorpen en een pak gehuchten met een totale bevolking van minder dan 5000 inwoners. Daarvan wonen er zowat 450 in Elingen.
Ruilverkavelingsproject Elingen
> Dit landschap waar we nu al verscheidene kilometers in lopen maakt deel uit van het grote ruilverkavelingsproject Elingen. Op vraag van de landbouwers in de streek werd sinds 1989 gewerkt aan een groot ruilverkavelingsproject hier dat zich over bijna 2000 hectaren uitstrekt over de gemeenten Pepingen, Sint-Pieters-Leeuw, Lennik, Gooik en Halle. Het dorpje Elingen ligt zowat middenin het gebied, vandaar de benaming van het project. Na jaren onderzoek, consultatie en studie werd in 2002 overgegaan van de voorbereidingsfase naar implementatie. Uiteraard was het in de eerste plaats de bedoeling om de versnipperde landbouwgronden herin te delen in veel grotere percelen. Daarnaast werden hier en daar ook wegen en paden verlegd, afgeschaft of nieuw aangelegd. Ook de waterhuishouding wordt bekeken en soms aangepast. De hertekening van het landschap werd kritisch opgevolgd door milieuverenigingen, zodat er ook controle en druk is op het behoud van het traditionele landschap hier. Wat de wandelwegen betreft heeft dit ondermeer tot gevolg dat sommige oude veldwegen werden gebetonneerd of voorzien van een sterkere asfaltlaag ten dienste van zwaardere landbouwmachines. Toch wordt hier en daar ook geopteerd voor meer landschapsvriendelijke wegenondergrond, zoals tweesporenbeton, steenslag- en sintelverharding of het herstel van traditionele kasseistroken. Aandacht ook voor kleine landschapselementen, zoals de aanleg van kleine rietvelden voor natuurlijke waterzuivering en aanplant van inheemse boomsoorten langs wegkanten. Het ruilverkavelingsproject werd afgerond in 2008.
> Lokale heemkundigen vlooiden uit dat hier al minstens in de 12de eeuw een vorm van bewoning moet zijn geweest, hoewel de plek toen blijkbaar de reputatie had van een roversnest. Eind 14de eeuw was er met zekerheid een hoeve gevestigd, mogelijk in eigendom van de familie van Breedycke, vandaar de naam.
> Sinds 1837 is het domein eigendom van de familie 't Serstevens die ook tientallen hectaren landbouwgrond in de omgeving verbouwd. Het beschermd boerderijcomplex past harmonieus in het omringende agrarische landschap, dit is dan ook één van de meest behouden en rustige plaatsen in het Pajottenland.
> De dubbele hoeve werd in 1977 eigendom van boer Tuur Claes. Toen deze in 2017 op 85-jarige leeftijd stierf kwam Bree-Eik weer te koop. De nieuwe eigenaar blijft landbouw centraal stellen met de produktie van bio-granen voor oa de lokale geuzebrouwerijen.
Hof te Bree-Eik
> De huidige imposante witgekalkte gebouwen van deze enorme kwadraathoeve zijn voornamelijk opgetrokken in de 18de en 19de eeuw. De kern van het woongedeelte is nog een eeuw ouder. Opvallend is ook dat er niet één maar twee (gekasseide) binnenpleinen zijn. Er groeit daar zowaar ook een mooie oude eik. Beide pleinen hebben een eigen toegang, telkens via een monumentale inrijpoort die dubbelt als duiventoren. Bree-Eik was eeuwenlang een herenboerderij in adellijk bezit, de geschiedenis is eigenlijk nog veel ouder dan de huidige gebouwen doen vermoeden.
> Tot 1825 moesten de parochianen dus zelf de kosten voor een pastoor dragen. Vanaf 1825 werd Elingen weer als een kerkdorp erkend. De dorspdevotie blijkt verder ook aan de populaire Benedictusommegang, die sinds 1901 jaarlijks op Paasmaandag uit gaat.
> De landelijke rust van Elingen trekt nogal wat kunstenaars aan. Heb je in Pepingen Pep-in-Gen dan bestond tot voor enkele jaren in Elingen ArtsElingen waarbij beeldende kunst en poëzie in de kijker werden gezet. Elke zomer werden ook een enkele wandelroutes worden uitgezet rond een thema.
> Rond Elingen zijn talloze kapelletjes te vinden. Het diep godsdienstige karakter van zo'n klein Pajots dorpje reflecteert ook in de dorpsgeschiedenis, die sterk is vermengd met de parochiale geschiedenis. Ook Elingen viel oorspronkelijk (zoals de meeste Pajotse dorpen) onder het kapittel van Nijvel. In de middeleeuwen, toen Elingen deel werd van het Land van Gaasbeek, gingen de tiendenheffingen naar verschillende overheden. Een gevolg daarvan was dat de parochianen moeite hadden om eind 18de eeuw geld los te krijgen van de tiendenheffers om een grotere kerk te laten bouwen. Ze hebben vooral zelf de handen uitgestoken om aan de nodige gebakken stenen te geraken en werden daarvoor betaald met bier! In 1802 sluit de pastoor van Elingen zich aan bij de stevenistische ideeën van de Leerbeekse pastoor Winnepenninckx. Het levert hem een ban uit de parochie op en de kerk wordt gedegradeerd naar een kapel.
VIP
205 km