Overzichtskaart VIP
Startpagina > Wandelen > Voettocht in Pajottenland
31. Oetingen, Strijland & Woestijn
Mooie veldweg tussen de Peverstraat en de Frankrijkstraat.
Centrum Oetingen met Prima-superette.
Kerkwegel naar het centrum van Oetingen.
Voormalige afspanning 'Drie Egypten'
Door de vallei van de Molenbeek
Kasteel Heetvelde (niet langs VIP)
Pajottenland onderweg naar Woestijn
> We pikken Voettocht in Pajottenland op in het veld tussen Herfelingen en Goteringen. Over de Frankrijkstraat bereiken we de eerste huizen van Oetingen na een daling.
> Rechts aan de weg merken we de resten van wat een grote kapel of klooster lijkt. De gevel heeft nog een neogotisch venster maar de oorsprong van het gebouw is mij onbekend.
> Vooraleer het centrum van Oetingen te bereiken volg je onderweg nog een mooie (geasfalteerde) kerkwegel door veld.
> Op het grote dorpsplein hield ik even een pauze op een bank. Langs de dorpswinkel gaat de VIP voorbij de kloostergebouwen dadelijk rechts om aan het volgende kruispunt weer naar rechts over een oude trambedding te lopen. Als de kaarsrechte tramweg naar rechts een bocht heeft gemaakt, kiest de VIP links een grassige veldweg die uitkomt bij een rustig asfaltwegje. Dit is een oude heirbaan met 1 km naar links kasteel Heetvelde en 600 meter rechts d'Aa Plosj van Oetingen. Even rechts over de geasfalteerde heirweg, voorbij een hoeve en kort daarna linksaf over een goede veldweg.
> Flink slingerend loopt deze weg door de velden richting de drukke weg Halle - Ninove. Aan de overkant van deze expresweg rechtdoor in de Monsebeekweg naar het gehucht Strijland. Links daar tot bij een kruispunt kortbij het centrum van Strijland. Even rechts, de Terhagenstraat en deze dadelijk weer verlaten door rechtsvoor een kiezelweg te nemen die door de velden loopt en die langs een bosje tot bij een afgelegen hoeve komt.
> Net voor een bocht bij die hoeve neemt de VIP een prachtig paadje naar links dat door het valleitje van de Molenbeek loopt, langs het pad staan wilgen en vooral populieren. De beek wordt een paar maal gekruist. Het mooie pad komt na wat kronkels bij een asfaltweg, de Kindekensstraat. Even links hier, nogmaals de Molenbeek over, om al snel weer links een ander (gekasseid) paadje op te lopen. Dit paadje klimt wat, loopt langs een gerestaureerde woning en eindigt bij een asfaltweg, de Ekelendriesstraat, waar je links gaat.
> Een man die in zijn tuin was struiken aan het bijsnoeien was vertelde me dat hier een weg naar Santiago de Compostela begon. Nu dat is een wat rare uitleg maar hij vertelde ook het verhaal van de pastoor van Strijland die een oude stempel voor Santiagopelgrims had ontdekt in zijn pastorij. Bij het graven in zijn tuin was hij op een kasseiweg gestoten die over de jaren heen is overgroeid met gras. Als je er op let herken je inderdaad in de lichte ophoging in zijn tuin, de loop van die oude weg. Volgens hem stond die nog in de 19de eeuwse atlas van Belgische buurtwegen.
> OK, verder dus over de Bettestraat. Dit asfaltwegje stijgt gestaag door een stevig heuvelend landschap van wei en bos tot je een volgende hoogtepunt langs de Voettocht in Pajottenland bereikt: De Woestijnkapel. Dit is één van de mooiste plekken van het Pajottenland en doordrongen van geschiedenis en legendes.
> Wat verder links langs de hoeve met jaartal 1908 in het dak. Op een T naar rechts dan, de gekasseide Kroonstraat in. Van het mooie weekendweer profiteren ook nogal wat mountainbikers om hier rond te crossen. De VIP valt in Gooik immers vaak samen met een populaire BLOSO-MTB-route. De omgeving is hier weer schitterend. Weer op asfalt komen we rechts op de Drie Egyptenbaan bij een pleintje waar we bij een kruis links nemen, de Bettestraat in.
> Voor we echter deze straat inslaan kan je eventueel nog even 100 meter naar rechts wandelen tot bij de voormalige herberg 'Drie Egypten'.
> We zijn nu 170 km over Voettocht in Pajottenland. Voor ons wacht een prachtige afdaling naar 'de parel van het Pajottenland', Gooik. Achter Gooik wachten meer mooie Pajotse landschappen in de verte, maar de zon daalt neer over dit golvende land. Tijd om af te ronden voor vandaag.
> De tocht vervolgt over asfalt, omhoog langs de kapel. Wat verder vervoegt GR 512 (Vlaams-Brabant) terug de VIP voor even op het grondgebied van OLV-Lombeek. De Tragische - 'Zeppos' - Molen, waar we 160 km eerder passeerden, ligt op slechts 1 km van de route! Dit verklaart ook de populariteit van de omgeving hier bij fietsers en wandelaars. Dit is postkaart-Pajottenland.
> Op een kruispunt, met zicht over de Woestijnkapel en de wijde omgeving, gaan we rechts. Even later verlaat GR512 alweer de VIP. Blauw-geel vervolgt over het asfaltwegje Wijngaardbosstraat en zet koers naar café 'Den Haas'.
> Oetingen groeide echter in de middeleeuwen vooral een stuk meer oostelijk uit. Toen dan rond 1700 de parochiekerk bouwvallig werd, brak er een aanslepende discussie uit tussen de verspreid wonende Oetingenaren over waar die nieuwe kerk nu moest worden gebouwd. De lange tweestrijd werd enkel afgestopt omdat er toch geen geld was voor een nieuwe kerk...
> Meer dan 150 jaar heeft het geduurd voor de Oetingenaren er uit waren! Het was uiteindelijk de lokale sterke man van dat moment, de kasteelheer van Vollezele, die een doorbraak forceerde. Hij bepleitte in 1855 bij het aartsbisdom Mechelen de bouw van een kerk 1500 meter meer oostelijk, in het echte centrum van Oetingen. De bisschop van Mechelen volgde hem daarin en met een aanbevelingsbrief van het aartsbisdom kon de pastoor van Oetingen de plaatselijke kerkraad overtuigen voor de lokalisatie van de nieuwe kerk. De burgemeester schonk de bouwgrond en om de gemoederen tussen de Oetingenaars te sussen, liet hij bij de eerstesteenlegging massaal flessen farobier aanrukken! Het grote kerkplein (De Nieuwe Plaats) en de kerk zijn dus niet ouder dan 160 jaar. Idem voor vele gebouwen rond het kerkplein, want in één ruk liet de burgemeester ook maar een nieuw gemeentehuis en een pastorie optrekken. De nieuwe kerk (gebouwd overigens met veel steen van de oude kerk) werd al ingehuldigd in 1958 en is gewijd aan Sint-Ursmarus. 1,5 km verderop werd de oude kerk afgebroken, enkel nog een kapel en de naam 'd'Aa Plotsj' herinneren er nog aan de oude parochie.
> De VIP loopt kort na het plein ook langs het klooster/rusthuis/school van de zusters van Oetingen die hier 99 jaar verbleven, tot 1979. Die gebouwen werden opgetrokken eind 19de eeuw.
> Het fotogenieke waterslot van Heetvelde ligt eveneens in Oetingen maar we komen er niet langs.
> Scènes uit de film 'Oesje' van Chris van den Durpel werden rond het kerkplein van Oetingen gefilmd, dit is het figuratieve dorp 'Klapsteke' van Kamiel Spiessens.
> Om je dorst te lessen kan je op het kerkplein terecht bij Brigitte en Freddy in café 'Het vijfde wiel' (uit de film 'Oesje'). je honger kun je stillen in Cousco. Kortbij en langs de VIP is er buurtwinkel Prima.
Oetingen
> Het rare aan de ligging van het huidige Oetingen is dat de parochiekern ervan eeuwenlang 1,5 km meer oostelijk lag, kort bij een oude secundaire heirweg. Daar in de buurt lag ook een burchtversterking die ook hier een verdedigingsfunctie had, zo vlak op de oude grens tussen Henegouwen, Vlaanderen en Brabant. Hier werd ook de inmiddels lang verdwenen eerste parochiekerk gebouwd. Die plek staat nu nog bekend als 'De Oude Plaats' (of in het Pajots 'd'Aa Plosj'). We passeren er niet langs over de VIP.
In Den Haas

> Afgelegen maar centraal tussen de Woestijnkapel, de Hertboommolen en het mooie Neigembos (GR 512), is dit volkscafé haast een verplichte stop. In Café 'Den Haas' vind je een grote keuze aan lokale bieren en je kan er ook iets snacken. Bijzondere attraktie bij het café is de 'bollenbaan'. Op zondagmorgen komen de Hazebolders hier bollen, een oude variante op het Franse petanquespel, waarbij met dikke schijven uit kunststof (vroeger hout) over een aarden piste gerold wordt. Café Den Haas is bijna 150 jaar oud en daarmee één van de oudste nog bestaande cafés van de streek. Op een mooie zondag kan het in dit afgelegen café razend druk zijn door passerende recreanten. Vlakbij liggen immers de Tragische Molen, de Woestijnkapel en ook één van de populairste mountainbikeroutes passeert hier. Dit deel van het Pajottenland is misschien wel het prachtigste wandelgebied. Behalve een massa streekbier kan je in Den Haas ook 'een plank' bestellen. Een ideale pitstop dus om 'bij te vullen met Pajotse wandelbrandstof' vooral de afdaling over de VIP naar Gooik in te zetten.
Woestijn

> Vreemde benaming voor dit gebiedje op het eerste zicht maar eigenlijk is het dat niet. De benaming is een afgeleide van 'wastine', een braakland, onontgonnen gebied in de vroege middeleeuwen en wellicht begroeid met grassen, heide, struiken en bomen. Herders hoedden er overdag hun kudde. Tot voor enkele eeuwen waren er overal in Vlaanderen en Brabant zulke uitgestrekte wastines.
Woestijnkapel

> Volgens de legende gingen rond 1280 op deze plaats de honden van een herder wild aan krabben en graven. Er kwam uit de grond een geelkoperen kruisbeeld te voorschijn. De pastoor bergde het op in de Gooikse kerk maar de volgende morgen lag het kruis terug op zijn oorspronkelijke plaats, een duidelijk signaal dat het hier moest blijven. Al snel werd het miraculeuze kruis vereerd met een kapel die gelovigen aantrok. Paus Bonifacius verleende in 1300 aflaten aan wie hier op bedevaart kwam en zo ontstond een belangrijke toeloop van pelgrims. Het kruis zou nog steeds bestaan maar wordt om veiligheidsredenen niet langer in de kapel bewaard. Dat mooi versierde kruis is wellicht echter jonger dan de legende verhaalt en werd waarschijnlijk geschonken door de Brusselse familie Taye toen die de heerlijkheid Gooik opkochten in 1430.
> Een deel van het kapelgebouwtje dateert nog van de 14de-15de eeuw maar het huidige uitzicht kwam vooral tot stand rond 1600. Binnenin is van het oorspronkelijke interieur niks bewaard. Het stucwerk is van 1758 en het portaal werd in 1970 nog gewijzigd.
> De kapel 'Heilig Kruis van de Woestijn' heeft altijd een grote aantrekkingskracht uitgeoefend, er waren processies en vroeger was er zelfs een zondagse mis. Nog steeds vindt er jaarlijks op de tweede zondag van november een Sint-Hubertusviering plaats. Het zijn echter vandaag vooral de talrijke wandelaars en fietsers die de plaats van de pelgrims hebben ingenomen.
> De Sint-Jacobsschelp naast de ingangsdeur werd ingehuldigd op 23 juli 2010 door wandelaars van het Genootschap van Santiago de Compostela, die een 650 km lange tocht ondernamen door Vlaanderen langs alle Sint-Jakobskerken en plaatsen die met de pelgrimage naar Compostela hadden te maken.
De Drie Egypten
> Ook deze plek wordt volgens vele lokale publicaties in verband gebracht met de tocht naar Santiago de Compostela. We menen echter dat hier zeker geen sprake was van een belangrijke passage van pelgrims naar Santiago. De enige belangrijke passageplaats in het Pajottenland was de stad Halle. Om daar te komen liep men meestal over Brussel. Regionale bedevaarders naar de Woestijnkapel vonden hier in de Drie Egypten wel onderdak.
> De mooie afspanning met zijn trapgevels dateert uit 1642 en daarmee is het zowat het oudste burgerlijk gebouw van Gooik. De naam '3 Egypten' is wat vreemd. Waarschijnlijk refereert het naar een oude benaming voor zuiderse zigeuners, herkenbaar nog in het Engelse woord 'Gypsies' en afgeleid van de landsnaam 'Egypte'.
VIP
205 km