Overzichtskaart VIP
Startpagina > Wandelen > Voettocht in Pajottenland
23. Heikruis, Terlinden & Ter Rijst
Maretak zet de fruitbomen van Ter Rijst
ook 's winters in het groen.
Herfst in Ter Rijst
Lente in Ter Rijst
Een kasteelpark als Ter Rijst zou in een stadsomgeving een massa wandelaars trekken.
Hier op het platteland was ik telkens helemaal alleen in dit schitterende park.
In de herfst staan vele bomen in vlammende kleuren.
In de lente veranderen delen van het park in ware bloemenzeeën van wildgroeiende daslook.
Heikruis, 11 december 2004
(Foto © donveona.blogspot)
Groot kalkschuim (slijmzwam)
Kerk Heikruis
Mater Dei
Kerkwegel te Heikruis
Alsof er een vloek rust op dit huis: Mei 2010, 6 jaar na
de moorden staat het gruwelhuis er onaangeroerd bij.
David Bouchat, kort na zijn vrijspraak
(Foto © donveona.blogspot)
Kapel Terlinden
> Op het kruispuntje bij de kapel, op de grens tussen Bogaarden en Kester, gaan we dus rechtdoor, tot een huis. Verharding maakt bij dat huis weer plaats voor een veldweg die je in dezelfde richting volgt. Het is een wat ruw pad dat langs akkers en struikgewas langs een paar bosstroken slingert. Bij enkele eiken bereik je een holle geasfalteerde weg. Links hier en dit slingerende wegje een hele tijd volgen. Het loopt langs een aantal voormalige hoeves die nu in het bezit zijn van rijk volk, de alarminstallaties en talrijke garagepoorten zijn daar een teken van.
> Tijd om even de keel te verfrissen in café Terlinden. Daarna voorbij het café links een asfaltwegje op dat je steeds in dezelfde richting blijft volgen tot op een hoek van domein Ter Rijst. Hier loopt de VIP officieel rechtdoor, langs de rand van het domein, maar het is natuurlijk leuker om bij daglicht het (niet-gemarkeerde) variant traject te gebruiken, dat dwars door dit domein loopt. Je kan door het park van 8 u tot ongeveer een uur voor zonsondergang.
> Via een voetgangerssluis passeer je de toegangspoort om een slingerend pad links door een boomgaard te volgen. Langs enkele vijvers om dan rechts naar het eigenlijke kasteel te draaien. Even loop je hier op kassei, maar die gaat al snel over in een asfaltwegje. Dit wegje blijf je volgen, het komt uiteindelijk uit bij de ingang van het domein aan de grote weg Asse - Edingen.
> We bereiken weer eens de oude Romeinse weg Asse - Edingen - Bavay. Op dit punt zijn we precies halfweg over de 205 km lange Voettocht in Pajottenland.
> Op het dorpsplein neemt de VIP een straatje dat al snel overgaat in een verhard pad tussen afsluitingen. Als het op een asfaltwegje komt hou je gewoon dezelfde richting aan. Dit wegje komt na een bocht uit op een T-kruispunt.
> Recht voor jou staat een in 2004 afgebrand huis. Er hangt een gruwelijk verhaal aan vast.
> Het asfaltlint komt uiteindelijk uit op een T- kruispunt, hier rechts vervolgen. Meer afgelegen hoeves liggen langs deze slingerende betonweg, die uiteindelijk kiest om koers te zetten naar de smalle hoge kerktoren van Heikruis. Het centrum van Heikruis wordt, behalve door de kerk, vooral gedomineerd door een voormalig internaat, nu verzorgingstehuis.
> De VIP gaat aan het gruwelhuis links. 250 m verder, bij een muurkapel, rechts en 150 meter verder nogmaals rechts. Dit wegje loopt over in een kiezelpad tussen weiden. Het pad komt langs een hoeve uit op het oude driehoekige pleintje van Terlinden.
> We hebben nu 100 km afgelegd over de VIP.
Dubbele moord in Heikruis
> Het horrorhuis in Heikruis ligt aan de basis van één van de meest spraakmakende Belgische gerechtszaken uit het einde van de 20ste eeuw. Hier woonden de Fransman Christian Malot en zijn echtgenote Andrée Vanden Bossche. Malot was een pedofiel die zijn perverse lusten kon botvieren als tewerkgestelde in een instituut voor probleemkinderen. Ook de jonge David Bouchat kwam onder zijn hoede eind jaren '80, hij werd er zelfs peter van. David was amper 5 toen Malot hem voor het eerst sexueel misbruikte. Dat ging jarenlang door. In de nasleep van de Dutroux-affaire diende Bouchat wel klacht in tegen Malot, net zoals enkele van zijn andere slachtoffers dat ook deden, maar alles werd geseponeerd door het gerecht omdat de feiten waren verjaard.
> Bouchat, getraumatiseerd door de misdaden tegen zijn jeugdige persoon begaan, heeft zo de feiten nooit kunnen verwerken. Op zijn 24ste raapt hij de moed samen om Malot te gaan opzoeken in Heikruis. Hij woont in Antwerpen, om hem bij te staan neemt hij zijn vriend Sébastien Leonard mee in de auto...
> Het laatavondjournaal van de VRT opent op 11 december 2004 met een huisbrand in Heikruis. De bewoners komen om het leven. De woningbrand wordt in een eerste fase toegeschreven aan een ordinaire oorzaak, wellicht een brandende sigaret, want Malot was een roker. De lijkschouwing op Malot en zijn echtgenote werpt echter een ander licht op de zaak. Er is op de lichamen duidelijk een benzinegeur waar te nemen. Het parket start een onderzoek en via het perverse verleden van Malot komen ze uit bij zijn miskende slachtoffers. David Bouchat wordt 2 dagen later opgepakt en bekent onmiddellijk de moord te hebben gepleegd. Aanvankelijk neemt hij zijn vriend in bescherming maar na urenlange ondervraging moet hij tot slot ook bekennen dat hij niet alleen was.
> 2 jaren later, in oktober 1996, vindt het assisenproces plaats te Brussel. Bouchat en Leonard staan er terecht voor dubbele moord. Hoewel beide mannen beweren de moorden niet vooraf te hebben gepland, is er twijfel over de voorbedachtheid, aangezien Bouchat een jerrycan benzine in zijn auto had meegenomen. Voor Bouchat pleiten aanzienlijk verzachtende omstandigheden, gezien het misbruik op zijn jeugdige persoon. Beide mannen hebben ook geen gerechtelijk verleden. Op het proces getuigen ook andere slachtoffers van kinderverkrachter Malot. Schrijnende horrorverhalen van andere mensen die nooit de kans kregen de gruwelijke daden van Malot te verwerken. Eén probeerde zelfmoord te plegen met bijtend zuur, een ander slachtoffer overleed aan een overdosis drugs.
> De uitspraak van de assisenjury is toch wel verrassend: Voor Bouchat viel de vrijspraak maar ook zijn vriend Leonard (die geen slachtoffer van Malot was maar wel 22 maanden in voorhechtenis zat) werd onverwacht over de hele lijn vrij gesproken.
Dit proces was ook vooral een schrijnend voorbeeld van de schandelijke wijze waarop het Belgische gerecht omging met pedofilie voor het tijdperk Dutroux, met te korte verjaardagstermijnen en seponeringen. De openbare aanklager, die wellicht besefte dat het Belgische rechtssysteem zelf niet onschuldig was in deze zaak, was opvallend terughoudend in zijn eisen, voor Bouchat vroeg hij zelfs vrijspraak! Bouchat verklaarde dat hij liever zijn misbruiker in de ogen had gekeken op een normaal proces in plaats van in deze omstandigheden in de gerechtszaal te belanden. Beide mannen kwamen opgelucht en met een brede glimlach de trappen van het justitiepaleis af. Bouchat ging er die avond eens een stevig glas champagne op drinken om daarna een nieuw leven te beginnen in het buitenland.
> Wat is er die 11de december 2004 gebeurd? Bouchat en Leonard belden die bewuste avond aan bij Malot, blijkbaar met de bedoeling enkel te praten. Terwijl Bouchat met Malot in gesprek was is Leonard in een kamer apart bij Malot's echtgenote Andrée Van den Bossche. Die had weet van de daden van haar man maar ze heeft hem blijkbaar altijd slaafs gevolgd en de ogen gesloten. Er moet dan iets kompleet zijn verkeerd gegaan tussen Leonard en Vandenbossche. Sébastien Leonard heeft in een bui van woede een blok hout gepakt waarmee hij de vrouw neersloeg. Vervolgens heeft hij haar gewurgd en met een mes de keel overgesneden. Terug bij Malot gekomen gaan Bouchat en Leonard volledig door het lint. Met eens strijkijzer slagen ze de 59-jarige Christian Malot de kop in. Om de moorden te camoufleren gieten de mannen vervolgens benzine uit en steken het huis te Heikruis in brand.
Ter Rijst

> Het parkdomein Ter Rijst is sinds 1980 eigendom van de Vlaamse Gemeenschap. Al in de 13de eeuw (verbouwd in 1490) werd hier een versterking opgetrokken. Van die stoere middeleeuwse burcht schiet niks meer over. De resten daarvan zijn enkel nog te zien in de vorm van een onnatuurlijke heuvel binnen het domein. Tijdens de jaren '00 en '10 stond het kasteel jaren te verkommeren. Het werd vanaf 2018 grondig gemoderniseerd en wordt nu verpacht als bistro, B&B en evenementenruimte.
> Het huidige gebouw is duidelijk niet zo oud. Het is opgetrokken in classicistische stijl in 1775 en werd 100 jaar later sterk neoclassicistisch herbouwd door een kasteelheer met de pompeuze naam 'Burggraaf Theodore de Nieulant de Pottelsberghe'. De zware arduinen kolommen onder de klok en waar je langs loopt, zijn afkomstig uit de oude kerk van Heikruis. De hoeve, die je vanop de VIP ziet liggen en die er door de neogotische vensters wat uitziet als een kerk, is het oude pachthof van Ter Rijst. De huidige gebouwen zijn niet zo oud (1860).
> Bos Ter Rijst grenst aan het Bois de Strihou, dat helemaal is verkwanseld door verkaveling. Toen Ter Rijst in 1973 werd opgekocht door een bouwpromotor dreigde hetzelfde te gebeuren aan Vlaamse kant. Dat mislukte, zodat de promotor het verkocht aan de Vlaamse Gemeenschap.
> Ook het bomenpark dateert uit de 2de helft van de 19de eeuw. De oudste bomen in het park zijn dus zowat 150 jaren oud. Aangezien ze meestal alle ruimte en licht kregen om hun takken te spreiden, zijn er prachtige exemplaren bij, oa haagbeuk, linde, eik en rode beuk. Romantiek in dit lustpark is aanwezig in de vorm van boogbruggetjes tussen vijvers die een zeer verscheiden vogelpopulatie aantrekken.
> Eind april en begin mei toont Ter Rijst zijn mooiste kleuren als in de dichtere delen van het bos achtereenvolgens wilde narcissen, boshyacinten en daslook de bodem in felle kleuren doet uitslaan. Bovendien treed je via Voettocht in Pajottenland het park binnen langs een boomgaard waarvan de fruitbomen het gezelschap moeten dulden van 'bollen' maretak.
Heikruis
> Ook naar de betekenis van de naam 'Heikruis' is het wat gissen. 'Kruis op de heide' is een wat te simpele uitleg. Mogelijk voert ook de benaming van dit dorp terug tot de Frankische periode, waar een herenboer (Hado?) een kruis plantte en waarrond dan de huidige nederzetting 'Heikruis' (> 'Hadecruce') ontstond. Heikruis heeft eeuwenlang tot Henegouwen behoort (tot 1815), net zoals andere dorpen in deze grensstreek.
> Zoals in Pepingen moeten de vruchtbare landbouwgronden voor rijkdom hebben gezorgd. Getuige daarvan zijn ook de vele pachthoven en herenboerderijen die we de voorbije kilometers passeerden. Velen daarvan hebben een geschiedenis die terug gaat tot de 18de eeuw, soms nog veel ouder.
> In het centrum van Heikruis zijn het de zusters ursulinen die vele jaren de plak zwaaiden. De hoge schoolgebouwen ogen indrukwekkend maar zijn artistiek weinig waardevol. Het ursulinenklooster van Heikruis was na Tildonk het tweede in België. Het werd opgericht in 1833, na de vraag van de plaatselijke adellijke familie Huysman om er onderwijs te organiseren voor de dorpsbevolking. De familie Huysman steunde de school sterk door financiële inbreng. Ze waren erg begaan met het onderwijs en de zusters. Ook hun familiegrafkelder lieten ze bouwen naast die van de zusters ursulinen. Overigens heeft lange tijd het gerucht gegaan dat er ooit eens een vrouwelijk lid van de Huysmans levend is begraven geweest. Dagenlang hoorden de omwonenden gehuil en geroep vanuit de kelder maar niemand durfde te kijken uit angst. Later werd dan een lichaam gevonden dat naast de kist lag. Aldus de volksoverlevering... Dat terzijde.
> De zusters ursulinen hebben bijna 120 jaren lang hier onderwijs gegeven aan een jaarlijkse schoolbevolking van honderden externe leerlingen en een honderdtal interne. Het pensionaat had een reputatie tot ver buiten Heikruis. In 1961 werd het gebrek aan nieuwe onderwijzende zusters zo nijpend, dat werd besloten om de school te sluiten. Nog vele jaren deden de gebouwen dienst voor ursulinenzusters op rust, waarna alles in 1990 een nieuwe functie kreeg als algemeen rusthuis voor bejaarden onder de naam 'Mater Dei'.
> De huidige Sint-Bernarduskerk van Heikruis werd gebouwd in 1937, nadat de vorige kerk (die pas in 1868 was gebouwd, in neogotische stijl) afbrandde. De slanke toren van het huidige kerkgebouw vormt door de hoge ligging een 'landmark' in de wijde omgeving. De bouwstijl van de kerk doet wat denken aan die van Orval. Niet echt 'Pajottenlandstijl'...
Terlinden
> De onaantrekkelijke 'cementverpakking' van de kapel doet niet vermoeden dat de door stevige linden omringde kapel van Terlinden stokoud is. Het huidige gebouwtje dateert uit de 17de eeuw maar wellicht stond hier al een kapel in de 12de of 13de eeuw. Piep even binnenin. Tegen de muren hangen 'obiits', wapenschilderijen die herinneren aan overleden adellijke bewoners van het kasteel Ter Rijst. Tot 1965, toen ze werden gestolen, waren er ook 15de een 16de eeuwse beelden in de kapel.
> De vorm van het pleintje waarrond Terlinden ligt is driehoekig, zoals we in 't Nelleken al merkten, 90 km eerder langs de VIP, kan dit wijzen op een oude Frankische woonkern.
VIP
205 km