Overzichtskaart VIP
Startpagina > Wandelen > Voettocht in Pajottenland
19. Sint-Pieters-Leeuw
Installatie voor staande wip
Mariabeeld in de kerk
Sidetrip naar Mekingen vanaf de VIP (+ 2,7 km)
> Eigenlijk vond ik de Moriau iets té zurig om lekker te smaken, misschien ben ik de smaak niet gewoon. Oude geuze heeft immers niet de suikering van vele 'moderne' bieren, 't is wat wennen misschien. Café Moriau zelf hangt vol met oude foto's van Leeuw. Na het rondje Rink ben ik even de kerk zelf binnen gelopen. De VIP loopt over kassei rond de kerk, langs een mooie boerderij, om dan rechtdoor te lopen over de weg richting Halle. Links liggen de grote parktuinen van het kasteel Coloma. Bij een oude staafkapel in arduin is een toegang tot het park.
> Terug op de VIP. Tegenover de staafkapel die bij een ingang van het Coloma-domein ligt, neemt Voettocht in Pajottenland een steeg en zo komt de VIP langs een WIP. Daarmee bedoelen we dan de moderne verticale metalen constructie voor staande wip. Het pad komt uit in een woonwijk en wisselt hier snel van pad naar klinkerweg en omgekeerd. De padmarkering was goed. Een asfaltweg wordt even naar rechts genomen om dadelijk weer links te gaan over een pad.
> De volgende kilometer wisselt de VIP constant van pad, daarbij asfalt, kiezel en graspad combinerend. Rechts heb je weer een zicht over de VRT-mast, gelegen in het gehucht Rukkelingen, de VIP zal er niet langs lopen, maar we nodigen je uit toch even de VIP te verlaten voor een leuke 'omweg'. Lees verder.
> De VIP komt uiteindelijk op de Halleweg terecht, een pad dat over enkele kilometers zal worden gevolgd. Eventueel kan je onderweg een omweg maken om het authentieke café van Mekingen te bezoeken (2,7 km H/T). Daarvoor moet je de slingerende Halleweg verlaten net voor je een gehucht van enkele oude huizen bereikt, gelegen in de vallei van de Rodebeek.


> Dit 'zijwandelingetje' brengt je naar één van de leukste en meest typische volkscafés van het Pajottenland en in de buurt van de indrukwekkende zendmast. Over de Halleweg langs de VIP neem je zowat 150 meter voor je in de vallei van de Rodebeek een klein gehucht van een paar huizen bereikt, rechts een grassige veldweg. Draai na 100 meter mee naar links. Blijf deze veldweg volgen, negeer een andere veldweg rechts en licht klimmend bereik je een klein gehucht. De weg wordt geasfalteerd en kruist hier GR 512. Volg GR 512 rechts over een smal paadje langs notelaars. Dit paadje klimt licht naar het gehucht Mekingen. Blijf GR 512 nog even volgen om het café 'In de oude smis van Mekingen' te bereiken.
> Om terug te wandelen naar de VIP: Volg gewoon GR512 terug van waar je komt en blijf de route volgen, die daalt over een zeer prettig graspad in een mooi groen landschap van onder andere hoogstamboomgaarden. Als het pad een ondergrond van kiezel en klinkers krijgt neem je bij het kruispunt van veldwegen rechts. Zo wandel je weer op de VIP die hier dus door GR 512 wordt gekruist.
> De Halleweg is ondertussen van naam veranderd en heet nu Alsputweg, het is een slingerende veldweg geworden die zacht oploopt naar het gehucht Stroppen. Bij de eerste huizen in de bocht van een weg dezelfde richting aanhouden, we bereiken stilaan de stad Halle maar dat is iets voor de volgende pagina...
> Vlakbij ligt dus de enorme zendmast van Sint-Pieters-Leeuw.
> Onderweg over Voettocht in Pajottenland. In de verte is de stompe kerktoren van Sint-Pieters-Leeuw zichtbaar, op een verhoging in het landschap gelegen. We wandelen over rustige paadjes en de gemeente Sint-Pieters-Leeuw heeft ze voorzien van een laagje fijne rode kiezel. De VIP verandert nogal wat van pad tijdens de tocht naar Sint-Pieters-Leeuw, maar de routebeschrijving in de gids is weer zeer goed.
> Een tijdje loop je zo over die rode kiezel dwars door velden, voorbij een (gesloten?) restaurant-feestzaal en verder over meer kiezelpaden. Behalve de kerktoren van Sint-Pieters-Leeuw is ook de 300 meter hoog piekende zendmast van de VRT te zien. Eerst loopt de VIP nog even te samen met het Grote Routepad 512 - Trans-Brabant. We komen langs een natuurgebied in de Zuunvallei
> Langs hoogstamboomgaarden in de groene vallei licht klimmen naar het centrum van Sint-Pieters-Leeuw op de Rink.
Sint-Pieters-Leeuw
> Sint-Pieters-Leeuw is een gemeente waartoe sinds 1976 ook de dorpen Vlezenbeek, Ruisbroek, Oudenaken en het kleine Sint-Laureins-Berchem behoren. Behalve Ruisbroek brengt de Voettocht in Pajottenland ons ook door die dorpen.
> De gemeente grenst ten oosten met de gehuchten Zuun en Negenmanneke aan Anderlecht en het Brussels gewest. De verstedelijking, verfransing en criminaliteit laten zich aan die kant van de gemeente nogal voelen, het staat in schril contrast met de landelijkheid en rust in andere delen van de gemeente. Sint-Pieters-Leeuw voert een aktief beleid om die kankers te bestrijden. Op sommige straatnaamborden zie je bijvoorbeeld de extra vermelding 'Vlaamse gemeente', teneinde respect voor het karakter van de gemeente te vragen aan de Franstalige immigranten.
> De toeristische troefkaart van de gemeente is zonder meer het kasteel en de rozentuinen van Coloma. We zullen er over de VIP dadelijk langs lopen maar eerst is het toch de moeite om even de Rink (de 'ringweg' rond de kerk) af te lopen.
De Rink
> Rond de kerk zijn nog een oude boerderij, enkele winkels, de bibliotheek en vooral verscheidene cafés geschaard. Het interessantste café om er uit te pikken als excuus om nog eens aan de geuze te zitten was misschien 'Herberg Moriau'. Vroeger had dit café zijn eigen geuzestekerij 'Moriau', maar die werd in 1993 gesloten. De geuze kwam dan nog een tijd van brouwerij Boon als 'sélection Moriau'. Jammer genoeg sloot het café definitief in 2013.
Coloma park en rozentuin.
> Als je de via een poortje het Coloma-domein binnen treedt (toegankelijke elke dag bij daglicht), dan loop je door een statige dreef richting kasteel. Terwijl het kasteel sinds 1984 eigendom is van de gemeente Sint-Pieters-Leeuw is het 15 hectaren grote park eigendom van de Vlaamse overheid sinds 1982. Natuur en Bos beheert het park voor de Vlaamse overheid. Links is een fruitboomgaard, aangelegd vooral in 1988 en 1989 en bestaande uit zowat 60 verschillende variëteiten, vooral oude soorten. Apart is dat tegen hun stammen klimrozen groeien. De verschillende rozentuinen rond het kasteel zijn pas sinds 1995 ontwikkeld. Ondertussen is het de grootste rozentuin van België: 60.000 rozenstruiken, bestaande uit zowat 3.000 variëteiten toveren de tuin met zowat 200.000 bloemen om tot een waar festijn. De tuin bestaat eigenlijk uit 5 aparte tuinen met zowat 3000 rozenvariëteiten:
1° De rood-witte rozentuin: Aangelegd in een geometrisch patroon, gevormd door taxushagen, zoals een Franse tuin. De kleuren die domineren zijn wit en rood, ook de kleuren van het wapenschild van Sint-Pieters-Leeuw en dat is op zijn beurt afkomstig van één van de adellijke geslachten die op het kasteel woonden: De familie...Roose!
2° De Vlaamse rozentuin: Vooral rozen die zijn ontwikkeld door Vlaamse veredelaars.
3° De oude rozentuin: Honderden verschillende oude en klassieke rozensoorten.
4° De internationale tuin: De grootste tuin, bestaande uit een bonte verzameling in alle kleuren en vormen van rozensoorten uit de hele wereld.
5° De Japanse rozentuin: Pas sinds 2009 geopend, meer dan 100 veredelde rozenvariëteiten uit Japan.
Sinds 2002 bevindt er zich ook een informatiecentrum (of museum) over rozen in de tuin, gelegen in het oude tuinpaviljoen.
De rozentuin is vrij te bezoeken van 15 mei tot 15 oktober van 10 tot 20u.

> Zelf zit ik op de harde houten bank tegen een muur met houten lambrisering het kleine café te overschouwen. Aan de muur boven de kleine toog hangt de foto van Flora Bruyeer en Maurice Stiens. Tot enkele jaren stonden zij hier nog zelf achter de toog. Als ik een tijd later uit de Smis kom zie ik Flora (83) en Maurice (91) alive en kicking van achter het vensterraam aan de overkant van de straat 'de begankenis' rond het dorpscafé volgen. Het koppeltje leerde mekaar kennen toen Flora met haar fiets lek reed (of in 't pajots: 'ne platten tuup kreeg') bij het huis van Maurice. Ze trouwden, wat later nam Flora het café met winkeltje over van haar moeder. Zo gaat de smis al 5 generaties van moeder op dochter over. In 2008 mochten ze nog hun briljanten bruiloft vieren, inmiddels zijn ze overleden.
> Tijdens het weekend passeren er al eens toeristen: Fietsers langs de Bruegelroute, wandelaars over de GR 512 of Streek-GR Groene Gordel of de occasionele beerhunter op zoek naar een goeie kriek of geuze. In de week is het café vooral met vaste stamgasten bezet, velen van hen zijn lid van 'de spaarkas' van het café.
> 'In de oude smis' is open van 10 uur 's morgens tot een uur of 10 's avonds, dinsdag rustdag.
In de oude smis van Mekingen
> In de (lange) schaduw van de Pajotse Eiffeltoren, de 300 meter hoge mast van Rukkelingen, ligt één van de meeste authentieke volkscaféetjes van Vlaanderen. Als je de deur van 't smis (zoals het caféetje in de volksmond heet) opengooit, kom je terecht in een onvervalst decor van 100 jaar geleden. Enkel de televisie in de hoek verraadt dat we in de 21ste eeuw zijn gearriveerd en dat het interieur niet kunstmatig retro is gehouden.
> Aan een gevernist houten tafeltje zijn 4 mannen aan het 'pressen'. Onder gevloek en gejuich in onvervalst Pajots dialect worden de binnen gehaalde of verloren slagen besproken. De waardin komt vanachter haar toog met een schrijfboekje om de drankbestelling op te nemen die op kosten is van de verliezende kaarters. Hier wordt het bier uit flesjes gegoten, een tapinstallatie is er niet. De specialiteit van het huis is geuze Moriau. Dit is één van de weinige cafés waar je dit bier kan drinken. Het 'moederhuis' van Moriau passeerden we al eerder langs de VIP, aan de Rink in Sint-Pieters-Leeuw. Eigenlijk wordt de oude geuze vandaag door de brouwerij Boon uit Lembeek aangeleverd onder de naam 'selection Moriau'. Met de levering van een bier dat in zo'n beperkte hoeveelheid wordt gebrouwen, hapert het al eens. Er is deze keer geen Moriau in kleine flessen in voorraad, daarom gaan we voor een oude geuze van Boon.
Kerk Sint-Pieters-Leeuw
> De kerk, opgetrokken in een mengeling van allerlei steensoorten heeft binnenin ondermeer een schitterende preekstoel (15de eeuw) en een schilderij van Jan Cossiers (17de eeuw). Ook de retabels in hoofd- en zijbeuken zijn de moeite om even bij stil te staan.
Kasteel Coloma
> Zijn naam dankt het Coloma-kasteel aan één van de vroegere eigenaars uit de 18de eeuw. In het architecturaal uitzicht van het kasteel 'Coloma' zien we zowel kenmerken van een traditionele waterburcht met verdedigende functie, als van een lustkasteel. Het gebouw werd dan ook opgetrokken rond eind 15de, begin 16de eeuw, in een tijd waar massieve burchten eerder passé werden. De slotgracht met brug en de stevige torens herinneren nog aan een stoer middeleeuws slot. De grote ramen, afwezigheid van schietgaten en de sierlijke afwerking daarentegen typeren meer de functie van een luxueus woonkasteel. In latere eeuwen werd het residentieel karakter van het kasteel nog versterkt door aanpassingen in de bouwstijlen van het moment (renaissance, classicisme).
> De laatste grote restauratie vond plaats in 1992, het kasteel was toen immers sterk vervallen. Na WO II was er een pensionaat en school gevestigd. Vanaf 1972 stond het gebouw leeg en viel het ten prooi aan vandalisme en snel verval. Pas in 1984 werd het opgekocht door de gemeente Sint-Pieters-Leeuw. Het gebouw was toen in een zeer slechte staat. De restauratie vond plaats in 1992, daarbij werd ook de borstwering van de brug eigentijds met arduin vernieuwd door Patrick Crombé, een kunstenaar uit het Leeuwse dorp Sint-Laureins-Berchem.
> Het kasteel huist vandaag ondermeer de toeristische dienst en biedt ruimte voor recepties en culturele aktiviteiten van de gemeente Sint-Pieters-Leeuw. Bij het kasteel hoort ook een 18de eeuws koetshuis, ook gerestaureerd en nu een taverne. In het tuinpaviljoen is nu een rozenmuseum gevestigd.
> 't Smis van Mekingen bestaat al minstens 160 jaar. Hard bewijs is een gemeentedocument uit 1847, maar misschien is het caféetje nog wel ouder. Tot in de jaren '50 van vorige eeuw was er inderdaad nog een smidse, vandaar dus de naam. Aan het café was ook een winkeltje verbonden, zoals dat vroeger vaak het geval was, ook dat verdween in de loop der jaren. Het café zelf heeft de tijd dus weerstaan, alle modegolven ten spijt. Het interieur werd een laatste keer gewijzigd in de jaren '60 met meubilair van een gesloten café. Een poster van een vergeelde Willy Sommers, de charmezanger die uit Vlezenbeek afkomstig is, fleurt de muur op, tussen de oude reclameborden van geuze en kriek. Een kruisbeeld tegen de muur en daaronder een sliert droge worsten. De caféstoelen zijn ook nog uit de jaren stillekes, houten stoeltjes met ingelegd bloemenmotief.
De Pajotse Eiffeltoren
> De bouw van deze 'Pajotse Eiffeltoren' veroorzaakte een groot protest bij aktiegroepen en buurtbewoners in het Pajottenland. De mast kwam er toch, hij werd gebouwd van 1991 tot 1993 en is (met antennes inbegrepen) ongeveer 300 meter hoog. Hij werd in september 1994 in gebruik genomen door de VRT. Daarmee is het niet de hoogste constructie van de Benelux, zelfs niet van België!
> Waarom in Sint-Pieters-Leeuw? Vroeger werd zender Waver gebruikt, maar na het neerstorten van de antenne daar in 1983 zocht de VRT naar een andere locatie, ditmaal in Vlaanderen. Bedoeling was ook om Brussel en omgeving te bedienen met een krachtiger signaal, boven het bos van lokale zenders uit. Oostelijk en noordelijk van Brussel was geen optie omwille van het vliegverkeer van Zaventem. Zo kwam men in het Pajottenland terecht. Door de slechte ervaring van een metalen mast die wordt rechtgehouden met kabels, zoals in Waver, werd nu gekozen voor een vaste constructie. Het betonnen gedeelte van de Pajotse toren is 256 meter hoog en hij staat op een hoogte van 55 meter boven de zeespiegel. De funderingen zitten 15 meter diep en aan de basis heeft de toren een diameter van 27 meter. De liftkoker binnenin gaat tot 193 meter hoogte. Er zit 11.000 m³ beton in en 900 ton staal. Totale gewicht: Ongeveer 30.000 ton. De bouw kwam er na een internationale wedstrijd die was uitgeschreven in 1988 en waarbij in volgorde esthetiek, technische kwaliteit en kostprijs een rol speelden. Uiteindelijk werd het project toegewezen aan de Limburgse architect van Italiaanse afkomst, Alfredo de Gregorio. De uitvoering van het project was best een huzarenstukje waarbij met hijskranen de stukken op elkaar werden gemonteerd. De hoogste delen van de antenne werden gemonteerd met de hulp van een helikopter. Hij kostte 8 miljoen €.
> Met 302 meter staat de Pajotse zendtoren zeker niet in de top 10 van hoogste constructies ter wereld. Jarenlang was die eer weg gelegd voor de Poolse zendmast van Radio Warschau (646 meter) tot die bij onderhoudswerken in 1991 instortte en niet werd herbouwd. Sinds 7 april 2008 is de hoogste constructie ter wereld de Burj Khalifa van Dubai. Bij afwerking in 2009 had hij een hoogte bereikt van 828 meter. Beter vergelijkbaar met de toren van het Pajottenland qua constructie is de CN Tower van Toronto (553 meter). Er zijn in de wereld minstens 25 TV- en radiomasten en torens die ook hoger zijn dan de toren van Sint-Pieters-Leeuw. De RTL-zender van Hosingen is immers ook 300 meter hoog, in Nederland zijn nog hogere zendmasten en zender Egem in West-Vlaanderen is 305 meter. Zelfs de Eiffeltoren (320 meter) is nog net wat hoger dan onze Pajotse toren.
> De zendmast hier is zeer omstreden omdat hij in zogenaamd 'agrarisch waardevol landschap' is gebouwd, voldoende reden voor de Raad van State om de bouw ervan, nadat hij er al stond, illegaal te verklaren. De Vlaamse regering probeerde dit recht te trekken door de bestemming van het terrein te veranderen in 'gebied voor gemeenschapsvoorzieningen', maar in 2005 schorste de Raad van State ook dit besluit. In 2007 paste de Vlaamse regering de omgeving van de mast planologisch nogmaals aan. De mast staat er nog en over de jaren heen lijkt hij door de inwoners van Leeuw en omstreken zowat geaccepteerd te zijn, wellicht zoals het gigantische treinviaduct van Sint-Anna-Pede, waarlangs we eerder wandelden als een monument is geworden. Als de mast over zoveel jaren misschien overbodig wordt door toenemende digitalisering volgt er misschien protest omdat hij zou afgebroken worden.
> De illegaal gebouwde mast wordt momenteel nog gebruikt voor TV-uitzendingen van de VRT en vooral voor radio-uitzendingen op FM van alle VRT-radio's en van de privézenders Q-Music en JOE FM. Op de lagere platformen heeft Vogelbescherming Vlaanderen nestkastprojecten lopen rond de vestiging van slechtvalk. Sinds maart 2009 wordt het zenderpark van de VRT beheerd door de Belgische tak van de Noorse mediaholding Norkring.
Natuurgebied Zuunvallei
> We passeren door het Volsembroek, onderdeel van een groter natuurgebied, Zuunvallei, dat wordt beheerd door Natuurpunt. Volsembroek is een moerassig strook land die 's winters deels onder water staat. Galloway runderen zorgen ervoor dat 's zomers de vegetatie niet te hard opschiet en zo maximaal gevarieerd is. Het moerassige gebied lokt ook een verscheidenheid aan watervogels.
VIP
205 km