> De officiële gids 'Der Wildnis-Trail im Nationalpark Eifel' werd samengesteld en geschreven tussen eind 2006 en de zomer van 2007 door een trio van auteurs: Maria A. Pfeifer, G. Harzheim en H.G. Brunemann. Ze volgden de uitbouw van het pad op de voet, zodat de gids klaar toen het WT op 13 oktober 2007 opende.
> Een mooi boek van maar liefst 192 pagina's met zeer veel achtergrondinformatie en een gedetailleerde padbeschrijving. De wandelgids volgt de standaard etappe-indeling van het Wildnis Trail, dus 4 etappes van 18 à 25km. Bij elke etappe wordt op een aantal thema's dieper in gegaan (bvb geologische ondergrond, watervogels, Kamp Vogelsang, Abdij Mariawald,...). Maar liefst meer dan 50 verschillende thema's komen zo aan bod! Per etappe hoort er ook een overzichtskaartje bij (geen topografische kaart), hoogteprofiel en een dubbele pagina praktische info. Enige voorwaarde om volop van dit boek te kunnen genieten is dat je wat Duits verstaat.

> Het boek is uitgegeven door kwaliteitsuitgeverij J.P. Bachem Verlag uit Keulen. Te verkrijgen bij elke poort van het Nationaal Park, ook bij de parkpoort aan de start te Höfen en in de VVV van Monschau, Abdij Mariawald enz. Prijs: Ongeveer 15 €. Bij boeking van een Wildnis Trail-arrangement met overnachtingen is het boek inbegrepen. ISBN 978-3-7616-2154-7
> Kort na de voorstelling van het boek werd door het Eifelverein ook een wandelkaart gepubliceerd van het Nationaal Park Eifel met daarop het Wildnis Trail ingetekend, naast een aantal andere gemarkeerde paden die door het Park lopen. Schaal 1:25.000. De kaart is te verkrijgen op dezelfde adressen als het boek en werd in juni 2015 volledig venieuwd. Prijs: Ongeveer 10 €. Eifelverein Wandelkarte Nr 50. ISBN 978-3-921805-51-0.
> Als je wat Duits begrijpt zou ik toch in de eerste plaats voor de gids gaan omwille van de uitgebreide achtergrondinfo. Zelf heb ik de kaart niet aangeschaft omdat ik al andere topografische kaarten had van het gebied. Voor meer kaartmateriaal kan je trouwens terecht bij het Eifelverein.

---

---

---

---

---

---

---

---

---

> Kaart, gids en/of bewegwijzering volstaan ruimschoots om je weg te vinden over dit pad. Als je het echt nodig vindt zijn er nog eens een pak GPS-data beschikbaar, oa: OVL-track, GPX-track.
> Wildnis Trail in Google Maps + hoogteprofielen + exporteren naar Garmin:
Etappe 1, Etappe 2, Etappe 3, Etappe 4.
> Google Earth, Kaartenmap met overnachtingsmogelijkheden, Garmin Map, enz...
> Hoogteprofielen kan je ook bekijken in de wandelgids over het Wildnis Trail of downloaden via de officiële site van het Wildnis Trail.

> De bewegwijzering van het Wildnis Trail is uitstekend. De standaardmarkering is het kat-pictogram van het Wildnis Trail, gebrand in stevige, houten, gepijlde borden. Met de algemene bewegwijzering van paden in het Nationaal Park werd aangevangen op de Dreiborner Hoogvlakte, onmiddellijk na de vrijgave door het Belgisch leger op 31 december 2005. Van daaruit werd de bewegwijzering verder aangebracht in de andere parkdelen. Midden 2008 was alles afgewerkt.
> Op het moment dat men met deze algemene bewegwijzering begon, stond het Wildnis Trail-project nog in zijn kinderschoenen. Het pictogram van het Wildnis Trail werd pas midden 2007 gecreëerd. Men heeft dus de pictogrammen van het Wildnis Trail toegevoegd op de al bestaande houten borden + nieuwe borden toegevoegd waar nodig. Daarom toch deze belangrijke opmerking: De bestemmingen en afstanden op de borden met het Wildnis Trail-pictogrammen geven niet noodzakelijk aan dat het Wildnis Trail daar ook naar toe loopt. Het geeft enkel de richting aan waarnaar een pad loopt. Op de foto hierboven bvb loopt het pad links naar Morsbach maar het Wildnis Trail zal nog voor dat dorp een andere richting nemen. Dat kan wat verwarrend zijn temeer daar de bewegwijzering van de Eifelsteig, die je vaak ziet, volgens een ander systeem is. De bestemmingen en afstanden op de metalen Eifelsteig-wegwijzers met een blauwe punt wijzen op het exacte verloop van de Eifelsteig, metalen wegwijzers met een gele punt wijzen op plaatsen, faciliteiten en afstanden die niet op het exacte traject van de Eifelsteig liggen maar in de buurt.

> Samengevat: Voor het Wildnis Trail moet je gewoon in de gaten houden dat je altijd pijlen volgt waarop het pictogram is ingebrand, de bestemmingen die er meestal bijstaan liggen niet noodzakelijk op het traject van het Wildnis Trail.

> In de onmiddellijke omgeving en binnen Kamp Vogelsang is een variante padmarkering van toepassing. Het Wildnis Trail is daar tesamen met andere paden op een meer discrete manier bewegwijzerd door middel van een klein pictogram (foto links).
> Hieronder enkele variante padmarkeringen van het Wildnis Trail. Het zijn overblijfsels van voorlopige padmarkering of extra steunpunten. Eerder uitzonderlijk kom je ze tegen.

> Uitgeverij J.P. Bachem Verlag publiceert meer Duitstalige kwaliteitsboeken over bepaalde gebieden of over natuurthema's in en rond het Nationaal Park Eifel. Te vinden in de infocentra bij de parkpoorten en te Vogelsang.
> Over het Wildnis Trail bestaat een Nederlandstalige flyer waarop een schematisch overzichtskaartje van de route en info hoe je een arrangement kan boeken.
> De 'Vrijetijdsgids Nationaal Park Eifel' is een gratis publicatie van 80 blz, jaarlijks heruitgebracht, ook in het Nederlands. Je vindt in deze bezoekersgids praktische info over oa bezienswaardigheden in en rond het Nationaal park en een listing van hotels.

> 'Zwei Blumen unterwegs' is een anekdotisch boekje van 2 vrouwelijke wandelaars ('Blumen') die het Wildnis Trail verkennen, opgefleurd met tekeningen en mooie foto's. Het boek werd met 10.000 € gesponsord door de parkoverheid.

> Verder vind je nog een pak gratis brochures en flyers over diverse onderwerpen in het Nationaal Park. Ook deze zijn gratis te verkrijgen bij de parkpoorten of te vinden in bakjes die bij de infoborden langs het pad hangen.
> Voor spannende fictie tijdens je tocht kan je eens een Eifel-Krimi van Jacques Berndorf proberen: 'Mond über der Eifel' speelt zich af in het Nationaal Park. Nooit gedacht dat er in dit vreedzaam decor zo werd gemoord!

> Hoewel de naam van 'Wildernispad' suggereert dat het traject wilde paden volgt moet dat toch wel wat worden gerelativeerd. Voor meer dan de helft volgt het Wildnis Trail gevestigde paden, zeg maar wegen, van toch wel enkele meters breed. Wilde, smalle voetpaden zijn er eigenlijk maar weinig.

> Volgens de parkautoriteiten voldoet het Wildnis Trail aan de door 'Wanderbares Deutschland' uitgezette criteria voor een 'Qualitätsweg'. Voorwaarde is ondermeer dat het pad grotendeels over een natuurlijke ondergrond loopt. Je loopt inderdaad weinig over asfalt of beton, slechts zo'n 10%, meestal in de buurt van dorpen of bewoning. Anderzijds zijn de paden wel zeer vaak verstevigd met steenslag of andere zachte verharding wat ook eigenlijk ook geen natuurlijke verharding is.

> Algemeen gezien loop je over erg vlotte paden, je kan best een grote afstand afleggen op één dag. Er zitten een paar stevige stijgingen in, maar meestal van korte duur. Andere stijgingen zijn zeer geleidelijk en gespreid over verscheidene kilometers, zoals de stijging naar het hoogste punt van de route, op het meest zuidelijke deel van het Wildnis Trail. Aangezien het de bedoeling is dat 70 % van de parknatuur op termijn ongemoeid wordt gelaten kan het zijn dat de omgeving wat wilder wordt maar van veel wilde paden zou ik nu niet meteen spreken.

> In de buurt van de Dreiborner Hochebene stoot je op infoborden waarbij je wordt gewaarschuwd niet van de paden af te wijken omwille van ontploffingsgevaar van mogelijk aanwezig militair spul. Dit is echter Libanon of Mozambiek niet! Zij die het terrein kennen zeggen dat er helemaal geen gevaar is. Waarom dan die verbodsborden? Ik zie daar eerder volgende verklaring voor: Als je luchtfoto's ziet van de Dreiborner Hoogvlakte dan zie je een massa sporen, veroorzaakt tot 2005 door rupsvoertuigen. Vermoedelijk wil de parkautoriteit zoveel mogelijk van de natuur herstellen door de vele wandelaars hier op een beperkt aantal paden te houden. Die paden zijn trouwens afgebakend met paaltjes die bovenaan rood zijn geverfd. Inbreuken op de parkreglementering kan leiden tot een boete van 50 tot 1000 € indien de parkrangers daarvoor de hulp van politie inroepen.

> Er zijn geen passages bij die gevaarlijk kunnen zijn of die een biezondere conditie vereisen. Zelfs modderige paden zijn er maar in beperkte mate.
> Jacht en houtkap: Dit is Wallonië niet; Er is hier aanzienlijk meer respect voor de bosbewoner en de bezoeker:
1/ Drijfjacht bestaat hier niet en paden worden dus niet afgesloten omwille van jacht. Als er uitzonderlijk toch moet worden gejaagd in het belang van de parknatuur moet dat wettelijk zo gebeuren dat het natuurlijk milieu minimaal wordt geschaad of gestoord. Als er wordt gejaagd is dat meestal door loerjacht rond schemertijd. Tenzij je vrij bivakkeert of je je rond zonsondergang nog bij bosranden bevindt, zul je dus zeer waarschijnlijk geen jagers tegenkomen.
2/ Bij boskapwerken wordt de wandelaar gewaarschuwd voorzichtig te zijn of wordt op kaart een alternatief pad voorgesteld als je het werkgebied nadert.

> Het is mogelijk om de startplaats van het Wildnis Trail in Höfen te bereiken met openbaar vervoer maar het is nogal ingewikkeld: Eupen per trein bereiken is geen probleem. Wandel van het treinstation in Eupen dan naar het 'Bushof', gelegen op een paar 100 meter. Enkel tijdens het weekend rijdt de grensoverschrijdende TEC-bus met filmnummer 385 enkele malen per dag naar Monschau en verder via Perlenau naar Kalterherberg. De halte die je nodig hebt in Monschau is 'Parkhaus'. Eventueel kan je 'en passant' in het infocentrum van Monschau de wandelgids over het Wildnis Trail aanschaffen als je die nog niet hebt. Monschau is overigens minstens een paar uren bezoek waard. Bij de halte 'Parkhaus' kan je dan een lokale Duitse bus nemen voor een korte rit richting Höfen. Je stapt dan uit bij de kerk van Höfen. De poort tot het Nationaal Park Eifel, het infocentrum ('Tor') en de start van het Wildnis Trail liggen op 100 meter van de kerk en langs de hoofdweg door Höfen.

> Enkele andere suggesties en opmerkingen:
1/ Kom je van ver dan zou je kunnen overwegen om vrijdagavond te overnachten in de jeugdherberg van Eupen, zaterdagmorgen neem je dan de eerste bus naar Monschau, gevolgd door de lokale bus naar Höfen.
2/ Vanuit Monschau kan je eventueel te voet het Wildnis Trail bereiken: Pik te Monschau vlak bij de 'Handwerfabrike' de witrode bewegwijzering op van GR 56. Volg het mooie traject van dit pad over 2 km richting Perlenau. Overnacht op 'camping Perlenau' (je kan ze niet missen want GR 56 loopt er langs) en start de volgende morgen via GR 56 langs het meer van Perlenau, tot je na 1 uur de padmarkering van het Wildnis Trail bereikt bij het einde van het meer. Zo passeer je wel niet langs Höfen dat hoog boven het meer is gelegen.
3/ Liften van het treinstation van Eupen naar Monschau is wellicht tijdrovend, de weg naar Monschau vertrekt immers helemaal aan de andere kant van Eupen.
4/ Reis via het station van Aken of Düren en neem een bus of trein-bus combinatie richting Monschau met stop in Höfen 'Kirche'.
> Als je met de auto komt laat je hem best niet in Monschau. In de wijde omgeving rond het centrum van Monschau zijn alle parkeerplaatsen immers betalend. Vlak naast de toegang tot het Nationaal Park te Höfen ligt een gratis autoparking.

> Op het einde van je tocht terug reizen van Zerkall naar Höfen: Je kan gebruik maken van de 'Trail-Express', een busdienst speciaal voor wandelaars op het Wildnis Trail! Voor zij die een Wildnis Trail-arrangement hebben geboekt is deze dienst inbegrepen. Leuk is wel dat je ook als je de tocht vrij onderneemt, je van de Trail Express gebruik kan maken. RESERVEER je plaats op voorhand via Monschau Touristik of boek via een infocentrum van het Nationaal Park. Door minstens 3 dagen op voorhand te boeken kan je trouwens je wandelplanning aanpassen op het vertrekuur van de bus. Reken op ongeveer 12 € voor de bus als je geen arrangement hebt geboekt. De Trail-Express vertrekt NIET vanuit Zerkall. Neem eerst de Rurtalbahn naar Heimbach (3,3 €), daar wacht de Trail-Express.

> Zelf heb ik geen gebruik gemaakt van de Trail-Express maar heb ik vanuit Zerkall de Rurtalbahn genomen naar het station van Nideggen. Van daaruit heb ik een reeks bussen genomen. Probleem is wat dat algemeen bekeken de buslijnen door de Eifel noord-zuid zijn georiënteerd in 2 parallelle lijnen en dat je moet 'oversteken' tussen deze 2 lijnen. Het is dus mogelijk om zo terug in Höfen te geraken maar dan met heel wat buswissels. Ik had het geluk een stukje te kunnen meerijden over een 'dode busverbinding' omdat de buschauffeur na een lijndienst een andere moest beginnen meer westelijk. Zo ben ik uiteindelijk op anderhalf uur van Zerkall naar Höfen gereisd.

> Tussen de dorpen aan de rand van het Nationaal Park zijn ook een aantal busverbindingen of 'shuttles'. Ook Forum Vogelsang wordt bediend door een speciale busdienst 'Wildnis Linie'. Zie voor al deze busverbindingen in de bezoekersgids van het Nationaal Park, aangezien uren en trajecten nogal onderhevig zijn aan veranderingen. Gebruik de routeplanner op de sites van 'TEC' voor buslijn 385 en 'Die Bahn' voor trein- en busverbindingen in de Eifel.

> Zelf had ik een tent mee maar eigenlijk is het Wildnis Trail helemaal niet ontwikkeld voor kampeerders. De enige camping die onderweg enigszinds in de buurt ligt van het pad is in Heimbach. De campings van Perlenau en Hammer liggen te ver van het pad. Blijft over de optie om vrij te kamperen (bivakkeren). Dat is zonder toestemming verboden in deze regio, kwestie van discreet te zijn dus en een afgelegen hoekje op te zoeken. Voor bivakkeerders is er echter goed nieuws: sinds 2016 zijn er vier legale bivakzones ter beschikking, waarvan eentje in het Nationaal Park ter hoogte van Ordensburg Vogelsang. Je moet vooraf reserveren en het is niet gratis. Maximum 2 tenten, tent plaatsen op een platform, enkel van april tot oktober. Meer info.
> Door een nogal slechte planning en het verkeerd inschatten van een potentieel goeie kampeerplek heb ik tijdens een andere tocht door het Nationaal Park Eifel eens op de Dreiborner Hoogvlakte overnacht. Ik had een rustige nacht, buiten wat gewoel van everzwijnen rond de tent, maar hier overnacht je beter niet. Je mag nl niet van de gemarkeerde paden afwijken daar en er is wel degelijk controle door de parkrangers. Beter niet doen dus hoewel ik zelf niet de beste leerling ben. Anderzijds ben ik van de overtuiging dat discreet bivakkeren zonder sporen na te laten moet kunnen. 'Bivakkeren' dus en niet wild kamperen. Bij bivakkeren kampeer je puur functioneel. Tent recht kort voor zonsondergang, iets eten, slapen en tent weer opbreken binnen een uur na zonsopgang. Een vuurtje aanleggen hoort daar niet bij. Slapen en weer weggaan.
> Het Wildnis Trail is duidelijk ontwikkeld rond overnachten in één van de dorpen onderweg. Op die basis is de dagafstand van een etappe berekend en de indeling van de 84 km lange tocht in 4 etappes. Eén van de hoofdobjectieven van het Wildnis Trail is trouwens het verblijfstoerisme bij het Nationaal Park te promoten. Daarvoor zijn zelfs volledige arrangementen uitgewerkt. Je kan het natuurlijk allemaal zelf uitzoeken en boeken maar dat levert niet noodzakelijk veel prijsvoordeel op, hoewel, als je het echt goedkoop wil houden zou je toch een singlekamer moeten kunnen vinden onder 40 €, incl ontbijt. Zoek je goedkoop onderdak bij startplaats Höfen raadpleeg dan "Gilbert's List", eigenlijk een overnachtingslijst voor Wallonië, maar voor grensdorpen als Monschau en Höfen zijn ook een paar adressen opgenomen. Vanaf 20 € pp incl ontbijt. In Gemünd kom je langs een jeugdherberg, best te reserveren op voorhand. De plannen om ook in Vogelsang een goedkope overnachtmogelijkheid aan te bieden zijn inmiddels gerealiseerd. Aanbieder is het Deutsches Rotes Kreuz. Transit 59: 36 bedden, keuken, living, kinderspelen enz. 30 € per nacht voor 5 personen, slaapzak meepakken. Info > 0049 2444 9149136 / mijnheer Zimmerman (spreekt ook nederlands) of informeren aan de hoofdingang van, het kamp links op het kantoor van de organisatie.
> Arrangement van 4 dagen Wildnis Trail: 3 overnachtingen met ontbijt in de etappedorpen + officiële wandelgids + wandelkaart Eifelverein + wandelpas en oorkonde + ticket Trail Express Heimbach - Höfen. Prijs vanaf 200 € pp op basis van tweepersoonskamer. Er zijn ook low budget opties. Verder heb je nog extra opties: Vervoer van bagage, slechts 1 centraal hotel + vervoer ipv 3 hotels of extra overnachtingen. Je wordt echt wel gepamperd op maat. Meer info. Dit arrangement is vrij populair, op minder dan 2 jaren tijd zijn er 1000 van verkocht.

Km 0 : Höfen: café en resto, winkel 100m van hoofdstraat. Update: winkel gesloten.
Km 2 : Perlenbach Mühle: café-resto
Km 19 : Hirschrott café-resto Am Weissen Stein (niet direct op WT!). Blijf 2 km voor Erkensruhr in dal en volg er meest rechtse weg.
Km 21: Erkensruhr, café-resto (update 2015: is dicht, staat over te nemen)
Km 25: Einruhr, alle horeca, winkeltje langs WT, einde van het dorp. Update: winkel gesloten.
Km 36: Vogelsang, café-resto, overnachting.
Km 39: Morsbach, café (op 300 m van WT)
Km 45: Gemünd, alle horeca, supermarkt Netto
langs WT, bij binnenkomen dorp.
(= eerste winkel sinds start te Höfen!)
Km 53: Wolfgarten, resto langs WT einde dorp
Km 59: Mariawald, resto
Km 67: Heimbach, alle horeca en winkels
Laatste 18 km naar Zerkall geen voorzieningen meer.

> Je komt onderweg weinig bronnen tegen, voorzie water voor een hele dag. Je kan eventueel water tappen bij de sanitaire voorzieningen van de infocentra bij de parkpoorten en Vogelsang. Beekwater op het begindeel van de route kan licht zurig smaken door de afwatering uit veen. Bij grotere winkels en bakkers heb je ook vaak de mogelijkheid om een koffie te drinken. Prijzen van levensmiddelen en restaurantmenu's zijn over het algemeen iets lager dan in België. De trappistenabdij van Mariawald staat bekend voor zijn... erwtensoep, dat miste ik door op het verkeerde moment te passeren. Bij dorstig weer kan je het abdijbier proberen, Fluitter, stevig bier maar geen label van trappist omdat het in Bitburg wordt gebrouwen. Het eten in het restaurant van Kamp Vogelsang houdt de militaire traditie hoog, lees: Het smaakt naar karakterloos kantinevoedsel.

> Op de volgende pagina's vind je korte etappebeschrijvingen. Standaard is het Wildnis Trail in 4 etappes verkapt. Zelf liepen we de tocht in 3 etappes, die indeling volg ik ook in het wandelverslag.

> De wandelpas is een afstempelboekje. Bij aankomst in Zerkall ontvang je dan een Wildnis Trail oorkonde als souvenir. Een korte anekdote in dit verband: Toen ik na 3 dagen in Zerkall aankwam trok de bediende van het park infocentrum een schuif open met daarin een blinkende oorkonde voor mij. Toen ik hem opmerkzaam maakte dat de naam op de oorkonde niet de mijne was pakte hij ze zonder blikken of blozen weer uit mijn handen en stopte ze weer in de schuif. Blijkbaar had hij mij aanzien voor een andere wandelaar. De moraal: Geen arrangement geboekt = geen oorkonde dus. Erg vind ik dat eigenlijk niet want zo'n oorkonde is dus eigenlijk geen beloning maar gewoon een papier waarvoor je moet betalen.

	E8 Europees wandelpad door 8 landen en met een lengte van 4.390 km. Cork - Liverpool - Rotterdam - Aachen - Koblenz - Wenen - Slovakije - Polen - Bulgarije. Dit pad loopt in het spoor van andere lange afstandspaden, in de Eifel zijn dat de Krönungsweg en de Ahr-Vennweg.
	AE - Ardennen -Eifel-Rundweg Internationaal pad van bijna 800 km door België, Duitsland, Luxemburg en Frankrijk. In België beter bekend als GR AE. Wildnis Trail loopt een kort stuk te samen in de omgeving van abdij Mariawald.
	Eifelsteig Het meest populaire langeafstandspad in de Eifel. De huidige Eifelsteig, met een lenge van 313 km, werd opengesteld in 2009 en doorkruist de Eifel van Noord naar Zuid. Wildnis Trail kruist vaak de Eifelsteig en loopt er zelfs een hele etappe mee samen. Volledig verslag.
	Weg des Gedenkens Internationale wandelroute van 94 km, in lus door de Oostkantons (oa door de Hoge Venen) en de Duitse regio Hellenthal en Monschau. Thematisch opgebouwd rond de historische gebeurtenissen tijdens WO II. Opengesteld in 2015 met bewegwijzering en wandelkaart. Tesamen met Wildnis Trail van Wahlerscheid tot het stuwmeer op de Perlenbach. Volledig verslag.
	GR 56 Internationaal pad van de Waalse GR-organisatie. In circuit door de Belgische Oostkantons en een stukje Eifel. Loopt ongeveer 10 km te samen met het Wildnis Trail.
	Felsenweg HWW 4 De voormalige Jozef-Schramm-Weg van het Eifelverein, door de Eifel van de Rureifel (Kreuzau) helemaal tot Trier (221) km.
	Wald-Wasser-Wildnis-Weg HWW 5 Dit is een deel van de sinds 2017 opgesplitste oude Willibrordusweg (zie ook HWW 7). Hauptwanderweg 5 van het Eifelverein, doorlopend, noord - zuid door de Eifel van Langerwehe naar Gemünd (55 km).
	Matthiasweg HWW 6 Hauptwanderweg 6 van het Eifelverein, doorlopend, noord - zuid door de Eifel van Aachen helemaal tot Trier (232 km).
	Krönungsweg HWW 10 Hauptwanderweg 10 van het Eifelverein, doorlopend, west - oost van Aachen naar Bonn via het Nationaal Park Eifel en de Münstereifel (133 km).
	Rhein-Venn-Weg HWW 12 Combinatie van de oude Rhein-Rureifel-Weg met de oude Ahr-Venn-Weg. Beide vormen sinds 2017 de Rhein-Venn-Weg. Hauptwanderweg 12 van het Eifelverein, oost - west vanaf Bad Breisig (bij de Rijn) tot Monschau (144 km).