> Het Wildnis Trail klimt hier verder rechtdoor maar het is zeker de moeite om even scherp links omhoog te wandelen. Je wordt ervoor beloond met een prachtig zicht over de oudste stuwdam (1905) van de Rureifel, de Urfttalsperre en het stuwmeer Je kan over de stuw wandelen als je wil, aan de andere kant zijn horecagelegenheden. Hier loopt ook het Willibrorduspad dat we nog een aantal keren zullen volgen.
> Terug op het Wildnis trail stijgen we stevig verder in een zigzag naar een volgend uitzichtpunt, ook nu weer een schitterend zicht.
Startpagina > Wandelen > Wildnis Trail
Etappes
> Dan maar geschuild in een huis waar de Belgische soldaten, die in Vogelsang waren gelegerd, nog straatgevechten oefenden als voorbereiding op oorlogsvoering. Het Wildnis Trail blijft nog even op hetzelfde hoofdpad waarover je nu al vele kilometers wandelt. Het is wel de moeite om even tot de kerkruïne te lopen (infoborden) en de straat te bekijken die speciaal door het Belgische leger is aangelegd om straatgevechten te oefenen.
> Het bos in en over langere afstand gewoon het pad langs de meeroever volgen, met vaak mooie uitzichten over het meer. Kilometers verder passeer je op de linkerkant een oude bomkrater. Kort daarna ga je rechts een pad omhoog, het stijgt erg ruw. Je kan de stijging even breken na 100 meter bij een padsplitsing.
> De klim wordt minder hard en we draaien naar rechts het plateau op over een steenslagpad in een meer open landschap. Veel brem hier, ongetwijfeld mooi en geurig wandelen in de lente. 'Eifelgold' op zijn best. Onderweg ook interessante flora, zoals wilde tijm. Linksvoor in de verte doemen de gebouwen op van Kamp Vogelsang. We stijgen licht door over de Dreiborner Hochebene, tot het merkwaardige spookdorp Wollseifen.
> Ondertussen heb ik wel te kampen met motregen die is over gegaan in wat dikkere regen. Helemaal niet op voorzien, optimist als ik was had ik - om gewicht te besparen - helemaal niks aan regenkledij in de rugzak gestopt. Op de Dreiborner Hochebene, waar je volledig bloot staat aan de weerselementen van het moment, ben je eigenlijk best voorzien op wisselend weer.
> Het variante oevertraject van het Wildnis Trail is er weer bij gekomen. Nog even langs de meeroever tot een bord dat ons duidelijk maakt dat we weer het Nationaal Park intrekken. We lopen nu voor de volgende 16 km tesamen met de Eifelsteig, je loopt hier dus zeker niet alleen. Aanvankelijk gaat het nog even door open, groen landschap, dat er bij 'Indian Summer' prachtig uit ziet.
> Het deel van Einruhr tot Gemünd is geweldig afwisselend: Kleurrijk loofwoud, uitzichten over het Obermeer en de stuwdam, passage over de Dreiborner Hochebene (prachtig in de lente als brem bloeit), het spookdorp Wollseifen en de militaire burcht van Vogelsang. Wildnis Trail op zijn best! Hoewel Gemünd voor velen het etappe-einde is wandelen we nog verder door de Urftvallei om na een klim door het afgelegen dorpje Wolfgarten te passeren en na een lange bospassage te arriveren bij de cisterciënzerabdij Mariawald.
> Bij het eerste licht de tent opgebroken, afdalen naar Einruhr. We lopen al dalend langs enkele uitzichtpunten over het stuwmeer en het dorp (rustbanken onderweg). Op asfalt gekomen loopt het Wildnis Trail naar rechts de brug over en dadelijk links over het oeverpad langs de Obersee.
> Bij de brug ontmoeten we ook het Ahr-Vennpad van het Eifelverein en langs de oever passeren we ook de aanlegkade van de toeristenboten die op de Obersee varen (combinatie van varen en wandelen mogelijk). Bij de kerk gekomen (vlakbij ligt de VVV) ga je links over de hoofdstraat, langs enkele typische vakwerkhuizen en een gedenkteken waar vroeger de oude kerk stond.
> Op het einde van het dorp, waar je moet kiezen tussen het hoofdtraject van het Wildnis Trail (naar rechts) of de oeverweg (rechtdoor), is een dorpswinkel. Ideaal om op deze mistige morgen even op te warmen met een koffie en broodje. Er staat hier trouwens ook een picknicktafel en er is een bushalte. Update: winkel gesloten. Hier moet je dus kiezen. De route langs het meer is vlak en loopt de hele tijd over asfalt. Dat is eigenlijk niet onaangenaam wandelen omdat er geen autoverkeer is toegelaten langs de meeroever.
> Ditmaal kies ik echter voor het hoofdtraject van het Wildnis Trail en daar zit stevig wat meer reliëf in. Rechts dus over de Wollseifenstrasse. Stevig klimmetje, deze weg nog even blijven volgen en op een splitsing links aanhouden (Am Hosterberg). Nog even verder klimmen en dan wordt het een breed onverhard pad door bos. Bij een splitsing links kiezen en licht dalen over een relax pad. Langzaam komen we weer in de buurt van de meeroever. Je kan rechtstreeks doorsteken over een weide om uit te komen in de buurt van een aanlegkade voor boten.
> Bij een wegwijzer van het WildnisTrail nog even rechtdoor, licht dalen, langs het oude transformatorhuisje dat wonderwel 60 jaren verwoesting oveleefde. Binnenin zijn nog wat resten van oude schakelingen te zien. Merk ook op dat alle constructies hier door de militairen genummerd werden.
> Wat verder links aanhouden, de bewegwijzering van het Wildnis Trail is overigens prima. Onderweg passeer je meer ruïnes, half overgenomen door de natuur. Dit zijn geen woningen van het oude Wollseifen of militaire constructies van de Belgen. Hier was ooit het nieuwe dorpje Vogelsang in aanbouw!
> Het Wildnis Trail is in Vogelsang op een discrete manier bewegwijzerd op gele borden. Binnen Vogelsang ligt bij ereplein ook een uitgebreid informatiecentrum over het natuurpark Eifel met oa een uitgebreide keuze aan boeken en kaarten over het park. Nabij ligt een selfservice restaurant waarvan de kwaliteit van het voedsel 'heimwee' doet krijgen naar het vreetsel in een militaire kantine. Uiteindelijk kom je na je bezoek uit aan de andere kant via de brede toegangsweg tot Vogelsang.
> Voor veel meer informatie over Kamp Vogelsang verwijs ik graag naar de uitstekende website van Jean Claessens. In dit verslag beperken we ons tot enkele opvallende bezienswaardigheden.
> Een betonnen platform langs rechts passeren, verderop ga je wat sterker dalen: In zigzag kruis je zo het beekdalletje van de Neffgesbach om dadelijk weer door bos te stijgen en in een bocht plots te arriveren bij de eerste gebouwen van Kamp Vogelsang.
> Neem minstens een uur de tijd om langs de gebouwen te lopen, de infoborden te lezen en van het alweer schitterende uitzicht over de stuwmeren te genieten. Passeer ook zeker even langs het groteske standbeeld van de fakkeldrager en langs het ereplein.
> Verder over het Wildnis Trail. Van Wollseifen naar Kamp Vogelsang is zo'n 3 kilometer. Een aangename wandeling overigens. Hou je ogen open voor meer littekens in het landschap die verwijzen naar de bewogen geschiedenis hier.
> Benieuwd ook wat de Duiters hier met dit enorme domein allemaal gaan doen de komende jaren. In eerste grondige fase is maar liefst 40 miljoen € vrijgemaakt om een ambitieus bezoekerscentrum tegen 2013 uit te bouwen in het centrale deel van Vogelsang. Maar er is hier werkelijk nog plaats zat. Dat merk je als je weer het kamp uitloopt en het Wildnis Trail opzoekt. Verzadigd van zoveel overweldigende indrukken was het tijd om alles even te laten bezinken en nieuwe zuurstof op te snuiven langs het verdere traject van het Wildnis Trail.
> Via het Forum (gelegen in de voormalige refter) langs de hoofdweg weer Vogelsang uit. Daarbij passeer je nog ondermeer langs garages, een voormalige kantine en het tankstation uit de jaren '50. 100 meter nadat je de ingangspoort bent onder gelopen ga je links en kort daarna is de gewone bewegwijzering weer terug.
> Verderop lijkt dit paadje alsof het speciaal is gecreëerd na de openstelling van Vogelsang in 2006. Even scherp dalen, over het valleitje van de Morsbach (mogelijk flink wat modder hier) om dan te klimmen naar uitzichtpunt Kickley. Van hieruit zie je nu al Gemünd liggen, we zullen pas over zowat anderhalf uur dit dorp binnen lopen.
> Verder op het pad klimmen we naar een plek met 360°-zicht, een 'Eifelblick' heet zoiets. We dalen licht door glooiend landschap over een geasfalteerd wegje. Voor het eerste huis van Morsbach (op 300 meter een café) draaien we scherp links naar het bos. Een prachtige bospassage volgt. Voorbij een zitbank wordt het pad wat smaller en daalt het tot een beekvallei. Aan de overzijde wordt de lange afdaling even onderbroken voor een korte en vrij ruwe klim om daarna verder licht af te dalen richting Gemünd.
> Voorbij een vijvertje en over de terreinen van een manège. Rechtdoor vervolgen bij de eerste huizen van Gemünd.
> Op een kruispunt met grotere asfaltweg loop je niet richting jeugdherberg (0,6 km) of het centrum (2,2 km) met de andere hoofdpaden maar ga je rechts, dan dadelijk links en weer dadelijk rechts. Even stijgen tot een cornichepad met links Gemünd en rechts bos. Dit pad houdt een tijd niveau en loopt dan achter huizen om te dalen en uit te komen op een asfaltpaadje dat we nemen om zo op een grote weg te komen. Even op deze asfaltweg tot op een groot kruispunt (supermarkt) in het centrum van Gemünd. Alte Römerstraat naar links en na 50 meter rechts tot aan het kuuroord en de 'Tor' van het Nationaal Park Eifel.
> De officiële 2de etappe zit er op maar voor vandaag ga ik nog een groot stuk van de 3de etappe wandelen. In het bezoekerscentrum is er oa een tentoonstelling over de fauna in het Nationaal Park. Vlakbij, aan de brug over de Urft, is er een flessenhals van lange afstandspaden. Alle belangrijke paden van de Eifel passeren hier, zoals de E8, Ardennen-Eifel-Rundweg en de Eifelsteig.
> Bij die brug gaan we de Urft over om dadelijk links te gaan. Het Wildnis Trail loopt zo achter het openluchtzwembad van Gemünd, een schitterende wandelpromenade in een pallet van warme herfstkleuren. Onderweg nodigen een paar rustbanken je uit om even langer te blijven hangen.
> Je bereikt na een kleine kilometer een asfaltweg bij de jeugdherberg van Gemünd. Links en dadelijk na de jeugdherberg eerste weg rechts. Dit geasfalteerd wegje komt op een bredere asfaltweg. Je volgt deze in dezelfde richting over het parallelle fietspad. Van de passage langs een dikke kastanjelaar maak ik even gebruik om te schuilen tegen de regen. Dan verder, de weg versmalt en komt uiteindelijk bij de parkingang met ook hier een trefpunt voor een noodarts (uit de militaire periode). Net op het moment dat ik hier passeer krijgt het pad een nieuwe bodemlaag (fijne dolomiet). Over verscheidene kilometers volg je deze weg door de Urftvallei. Voorbij een bocht in de vallei kom je op een betonnen vlak met een schuilhut. Nog even verder door tot een volgende bocht waar je de oeverweg langs de Urft verlaat.
> Je gaat hier rechts een tijd klimmen over een pad langs een zijbeek van de Urft, de Böttenbach. Onderweg zag ik nog een dode hoornaar op het pad liggen, de grootste wespensoort die in onze contreien voorkomt. Het is nog maar 17u30 en de herten zijn al volop aan het burlen. Een vrij wild pad hier in een nogal donkere en 's zomers wellicht koele omgeving. Na een tijd kruis je de beek en stijg je steviger door over een breder pad. Hogerop zie je een woest dennenperceel van afgeknakte bomen, het resultaat van de doortocht van storm Cyril in 2007.
> Na een bocht passer je door een wildhek en loop je even later het afgelegen dorp Wolfgarten binnen. In het centrum, bij een mooi vakwerkhuis, ga je links (picknickbank). Even later heb je aan je linkerzijde een uitnodigend poortje dat de doorgang vormt voor een aantal belangrijke lange afststandspaden. Het Wildnistrail neemt deze doorgang niet maar vervolgt rechtdoor over het asfaltwegje. Onderweg nog een paar rustbanken. Op een T-kruispunt (bushalte) ga je links tot aan de grote weg (hotel-restaurant). Rechtdoor en 100 meter verder, voorbij het boswachtershuis, bij een V-splitsing links kiezen.
> Deze bosweg volgen we nu verscheidene kilometers, zijpaden negerend. Volg steeds het hoofdpad dat aanvankelijk door loofwoud slingert met een sterke ondergroei van adelaarsvaren. Verderop ook meer dennenbos. Veel sporen van gewroet door everzwijnen.
> We vervolgen verder richting abdij van Mariawald. Het pad blijft redelijk op niveau en gaat rond een paar berghellingen slingeren, een gekapt dennenbos opent een mooi uitzicht over het Eifelse woud. Het wordt nu echt wel laat op deze septemberavond. Kwart over zeven en ik moet dringend een kampeerplaats hebben. Die hoop ik kort bij de abdij van Mariawald te vinden.
> Het bospad dat we nu al een aantal kilometers volgen komt uiteindelijk op een asfaltweg bij 2 rustbanken. Links hier en volgen richting Mariawald. Bij een weide dacht ik een kampeerplek te vinden maar ik had in het halfdonker niet gezien dat er iemand (een jager?) het wild aan het observeren was. Wegwezen hier. Altijd spannend om tegen het einde van de dag een kampeerplek te vinden maar ik ben nu echt wel over de deadline.
> Via een graspad langs een weiderand en een kort trappenpad kom je bij de abdij Mariawald. Snel wezen nu, want het wordt te donker. Ik herinner me van enkele jaren terug (toen ik hier het AE-pad liep) een rustbank met uitzicht over het abdijcomplex. Daar moet ik een kampeerplek vinden, ik heb stilaan geen andere keuze meer, de duisternis is nu wel echt ingevallen.
> Te Mariawald de autoparking in de lengte oversteken en aan het eind is een paadje dat op een asfaltwegje uitkomt. Rechts hier en wat later herken ik de picknickbank met uitzicht over Mariawald en besluit ik de tent op te zetten.
> Dankzij het snelle wandeltempo tijdens het tweede deel van de dag ben ik vandaag dan toch nog ver geraakt en zal ik morgen mijn treinverbinding halen. Een prachtige wandeldag ondanks de regen, zoveel te beleven. Niet zo goed geslapen overigens, want mijn tent stond ferm 'scheef geparkeerd' op het hobbelige stukje gras naast de rustbank.
Obersee
Basisidee van natuurbeheer in het Nationaal Park Eifel is om op zowat 70 % van de oppervlakte de natuur gewoon zijn gang te laten gaan. Deze paddenstoel heeft dat juist begrepen. Hij is bezig met een zitplank van een vermolmde rustbank te verteren :-).
Urftseemauer, gebouwd tussen 1899 en 1905. Toen de grootste en meest moderne stuwdam van Europa.
Meer dammen op de Urft en Rur maken de Rursee tot het op één na grootste stuwmeer van Duitsland.
Mooi pad op hoogte boven de Obersee
Over het bospad in de buurt van de Obersee-oever is het biezonder aangenaam en vlot wandelen.
Aanlegkade te Einruhr voor toeristenrondvaarten
Bij sommige toegangen tot het Nationaal Park zijn verzamelpunten voor medische noodgevallen ingericht. Telkens is ook een eenvoudig onderkomen gebouwd. Het kapje bovenaan met een nummer op dient als plaatsidentificatie bij interventie per helikopter. Ze liggen op uithoeken van het militaire oefenterrein van Vogelkamp. Merk ook op dat de borden in 3 talen zijn waaronder Nederlands.
In motregen over de Dreiborner Hochebene, tot 2005 militair oefengebied, nu schitterend natuurgebied.
Idyllisch wintertafereeltje in Wollseifen kort voor WO II,
toen het oude dorp in 1944 werd verwoest. (foto infobord)
De heropbouw kwam in 1946 tot een abrupt einde toen de overgebleven inwoners van de Engelse militairen te Vogelsang
3 weken tijd kregen om Wollseifen te ontruimen en op te krassen.
Sindsdien is Wollseifen veranderd in een spookdorp.
Merk op dat er toen al een elektriciteitsnet door het dorp liep.
Als compensatie voor het verlies van hun landbouwgronden bij de creatie van de stuwmeren op de Rur, kreeg Wollseifen namelijk al in 1922 aansluiting op het electrische net. Eén van de weinige overgebleven gebouwen vandaag is trouwens nog een electriciteitscabine uit die tijd (zie foto rechts).
Met zin voor enige ironie schreef een Belgische soldaat op één van de gevels van deze gevechtshuizen de naam 'In de zoete inval'. Geen oervlaams café dus maar het gebouw kwam mij alvast van pas om er even te schuilen voor de regen in het ruwe weer dat over de Dreiborner Hochebene waait hier op een hoogte boven 500 meter.
Van het middeleeuwse Sint-Rochuskerkje bleef na 1944 enkel nog een deel van de dikke natuurstenen muren over. De voorbije jaren onderging de kerk basisrestauratie met onder andere een nieuwe dakbedekking voor schip en toren. Het is één van slechts een paar overgebleven gebouwen van het oude Wollseifen. De inwoners van Wollseifen werden in volle herstelperiode in 1946 bruusk verjaagd door het Engelse leger, dat een groot militair oefengebied afbakende rond Kamp Vogelsang. De volgende decennia ondergingen de overgebleven huizen verder verval bij militaire maneuvers door het Engelse leger en vanaf 1950 door het Belgische leger. De vroegere bewoners mochten nog één maal per jaar in Wollseifen komen om er op het oude kerkhof het graf te bezoeken waar hun voorouders rustten. Toen het kerkhof uiteindelijk ook zeer in verval raakte werden de resten in 1955 overgebracht naar kerkhoven in de omliggende dorpen. De Duitse bondsregering gaf aan de verdreven inwoners in de jaren '50 ook een schadevergoeding voor het verlies van hun eigendommen. Tijdens de Belgische militaire aanwezigheid tussen 1950 en 2005 verbeterde het contact geleidelijk tussen militairen en verdreven burgers. Later stond het Belgisch leger druppelsgewijs bezoeken toe aan het spookdorp. De verhouding tussen de inwoners van de streek en het Belgische leger was er één van respect en openheid algemeen gezien. De frustratie van de oude dorpsbewoners was vooral gekeerd tegen de Engelsen en de ruwe ontruiming van hun dorp. Erkend wordt echter ook dat de kiem van de problemen eigenlijk hun wortels hebben bij het Nationaal Socialisme van Hitler, die de wijde omgeving rond de NS Ordensburg (Vogelsang) vanaf midden jaren '30 een militair karakter gaf. Verrassende oude foto's op de infopanelen tet plaatse geven je een mooi beeld van het pastorale dorpsleven in en rond Wollseifen voor WO II. Haast onherkenbaar. Mogelijk wordt in de oude kerk de volgende jaren een permanente tentoonstelling ingericht over het oude Wollseifen.
Wollseifen Sint-Rochuskerk, in 2009. Stabiliserings- en restauratiewerken.
Dorpsschool van Wollseifen. Na de kerk kreeg ook de ruïne van het schoolgebouw recent basisherstel door dakbedekking. Oorspronkelijk was het gebouw nog een verdieping hoger.
Onderweg naar Kamp Vogelsang passeer je deze betonstroken. Waarvoor ze dienden is mij wat onduidelijk.
Een binnenmuur van de stoere toren van de Ordensburg werd door het Belgische leger ingericht als een lange klimwand.
Vogelsang kreeg ook één van de modernste gymnasia ter wereld, met ondermeer een atletiekpiste. De volgende jaren werd Vogelsang nog verder uitgebouwd. In 1941 werd alle bouwaktiviteit gestaakt gezien de evoluties in WO II. Vanaf 1946 namen de Engelsen bezit van Vogelsang en vanaf 1950 werd Vogelsang overgedragen aan de Belgen. Op 31 december 2005 waren de laatste Belgische militairen vertrokken en op 1 januari ging Vogelsang open voor het grote publiek met de inrichting van een eerste bescheiden infocentrum. Voor het eerst krijgt Vogelsang een niet-militaire functie, al is het maar de vraag wat de Duitsers van plan zijn met het enorme aantal leegstaande gebouwen. Plaats zat. Investeerders met een creatief en omgevingsvriendelijk idee zijn meer dan welkom. Tesamen met de Belgen verdween immers ook 'het leger' van 150 à 250 onderhoudslieden.
De 'kameraadschapshuizen' van NS Ordenburg, gezien vanaf de appélplaats. Voor het Belgische leger dienden ze als soldatenonderkomen. Van hieruit heb je ook een schitterend uitzicht over de Rursee. Onder het nationaal socialisme van Hitler werden in Duitsland 3 'Ordenburgen' gebouwd waaronder deze dus op het grondgebied van Schleiden. Ze dienden om een elite te kweken van sterke en partijtrouwe officieren van het Nazi-regime. Selectiecriteria voor toelating in dit opleidingscentrum waren ondermeer een sportief en gezond lichaam en 'raszuiverheid'. De jonge mannen, die gemiddeld rond 25 jaar waren, kregen een opleiding die zowel sportgericht was als educatief (lees: volgens de principes van het verheerlijkt nationaal socialisme van Hitler). De bouw van de NS-Ordensburg van Vogelsang startte in 1934. De berghelling werd in terassen omgevormd, honderden arbeiders werkten de eerste bouwfase af in een recordtijd van 2 jaren. Vanaf 1936 werden de eerste leerlingen toegelaten.
Avenue naar nergens. Deze woningen en straat in het dorpscentrum werden gebouwd in de jaren '80 onder leiding van het Belgische leger. Er staat enkel een ruwbouw maar dat was ook de bedoeling. Ze dienden om straatgevechten en woningzuivering te oefenen. Niet enkel het Belgische leger gebruikte ze maar ook politiediensten en andere legers in het kader van NATO-opdrachten, zoals ter voorbereiding van de uitzending naar Kosovo. Vermoedelijk worden ze binnen afzienbare tijd weer afgebroken.
De natuur doet zijn best om deze lelijke ruïnes te verteren. Er groeit zelfs een metershoge den op het dak. Eind jaren '30 werd hier een bouwproject gestart voor een 60-tal woningen, bestemd voor het Nazi-kaderpersoneel van de net voltooide Ordensburg (Vogelsang). In 1941 werd de bouwwerf hier echter stil gelegd als gevolg van de oorlogsontwikkelingen. Slechts van een dozijn woningen was de ruwbouw op dat moment voltooid. Onder het Belgische bestuur van Kamp Vogelsang werden ze gebruikt voor militaire oefeningen.
Op verscheidene plaatsen zijn nog sporen en symbolen te zien van het nationaal socialisme, wel zijn ze bij de overname door geallieerde troepen vaak wat 'lichtjes bijgeschaafd'. Op de foto's hierboven de adelaar, een Nazisymbool bij uitstek. Van het grote adelaarsbeeld op de foto links is echter enkel nog een 'kip zonder kop' overgebleven. Rechtse foto: Een adelaar in bas-reliëf verhief met zijn poten een hakenkruis. De swastika werd na de oorlog door de Engelsen discreet weg gewerkt door een venster te plaatsen.
De zonnewendeplaats met het 6 meter hoge beeld van de fakkeldrager. Zoals meer beelden te Vogelsang is ook dit gemaakt door Willy Meller. Inspiratie voor dit beeld buiten proportie vond Meller in werk dat hij maakte voor de Olympische Spelen van Berlijn in 1936. De fakkel kon worden ontstoken. De plek moest verheerlijking uitstralen van het (racistische) ideaalbeeld van de krachtige Duitse 'übermensch' naar wiens voorbeeld de elitestrijders in Vogelsang spiritueel en fysiek werden gekneed. "Ihr Seid die Fackeltrager der Nation. Ihr tragt das Licht des Geistes voran der Kampfe fur Adolf Hitler" stond naast de fakkeldrager in de muur gebeiteld. Vertaling: "Jullie zijn de fakkeldragers van de natie. Jullie dragen het licht van deze geest vooraan in de strijd voor Adolf Hitler". Het beeld is flink beschadigd door kogelinslagen (door geallieerde soldaten op het einde van WO II?). Daarbij werd zo te zien vooral het 'voortplantingsorgaan' van de fakkeldrager geviseerd, evenals de meest gevoelige woorden in de inscriptie (veel later vervangen door blanco stenen).
Tankstation van de Belgen. Nu een geklasseerd monument omdat het typische architectuur is uit de jaren '50. Er zijn meer gebouwen uit de Belgische periode die nu al een beschermd statuut kregen. Zoals de mooi aangeklede cinemazaal met bijna 1000 plaatsen, die eveneens jaren '50 sfeer uitstraalt. Meer gebouwen te Vogelsang en hun geschiedenis zie de site van Jean Claessens.
Boven de hoofdingang bij de Malakoff-gebouwen staat nog steeds het wapenschild van het 1ste Belgische Korps, een leeuwenkop. De leuze 'Scutum Belgarum' betekent 'Schild van de Belgen'. Tesamen met het schild en de gekruiste zwaarden refereert dit naar de verdedigende functie van de basis Vogelsang in het kader van België als NATO-lid.
Propaganda-kitsch van het Nazi-regime: Op het laatste gebouw waar je langs loopt staat een basrelief van een middeleeuwse ridder. Deze beeltenis moet samen worden gezien met een gelijkaardige afbeelding op de tegenoverliggende toren aan de andere straatzijde. Daar is eveneens een ruiterbeeld te zien maar dan één van een geïdealiseerde Ordensjunker.
Zicht vanuit mijn tent over abdij Mariawald
Wildnis Trail - 84 km