Startpagina > Wandelen > EscapArdenne Eislek Trail
> Bij de tank volg ik even GR 15, dat betekent even stevig stijgen over de steile Rue de La Roche. De eerste weg rechts laten we liggen om nog even door te stijgen maar bij de tweede weg gaan we rechts en verlaten dus de GR 15 die sterk blijft doorstijgen. Zelf stijgen we nu minder hard tot bij een huis waar de asfaltweg overgaat in steenslag. Die leidt naar de voormalige teambuildingsite van Natur-Action. De steenslagweg gaat daarna over in een graspaadje en loopt door dennenwoud. We kruisen de weg Houffalize – Bertogne schuin over een goeie 100 meter en vervolgen over een pad.
> We pikken het Escapardenne Eislek Trail weer op te Houffalize bij het pleintje dat wordt gedomineerd door een tank van WO II. Hier ook komen GR 57 en GR AE (15) tesamen en verder staan hier ook rustbanken en een infobord over de Escapardenne Eislek Trail. Na een maaltijd op een zonnig terras ben ik weer helemaal opgeladen voor een sportieve brok Escapardenne. Mijn rugzak is stevig bepakt met inkopen uit de winkels hier.
> Niet ver van een 'lieu dit 'Ferme de Randoux' gaan we scherp rechts over een prettig en schaduwrijk graspad tussen dennen. Veel paddenstoelen hier. Verderop lopen we door brembegroeiing en botsen we plots op een betonweg. Links hier langs een lelijke verkaveling van boschalets, een litteken in het landschap. Het staat wat op een tang als een varken om hier te verkavelen. We komen hier trouwens GR 57 weer tegen en volgen het pad naar links, dus langs de chalets. Het dennenwoud is hier gekapt, misschien is het de bedoeling om hier nog meer te verkavelen.
> De weg wordt al snel weer onverhard en we gaan rechtdoor met de GR en blijven dit pad nog lange tijd volgen. Helemaal tot bij de indrukwekkende betonnen boogoverspanning van de E25 over de vallei van de Ourthe.
> Het Escapardenne Eislek Trail loopt onder het viaduct. Aan de andere kant van het viaduct wandelen we gewoon rechtdoor. Ons pad gaat wat dalen door donker dennenwoud en ter hoogte van een paar reuzendennen steken we de Pont de Suhet over op een hoogte rond 320 meter, we zijn dan dus al zo'n 80 meter gedaald. Ik herinner me de plek omwille van de groei van reuzenberenklauw. Ook nu staat er nog een exemplaar van deze exoot die brandwonden kan veroorzaken, hoewel er toch aktie wordt tegen ondernomen.
> We bereiken de lieu-dit 'Creû do Hourd', een veldwegensplitsing gemarkeerd met een eenzame den waaronder een veldkruis en een rustbank. Ik herken de plek, want hier bij dit veldkruis passeert ook de GR 57.
> Rechts op dit kruispunt naar een hoeve, waar de steenslagweg overgaat op asfalt. Toen ik hier enkele jaren eerder was op GR 57, was alles in mist gehuld. Nu is het volop zon en genieten van de verre uitzichten.
> Ik neem hier in Bonnerue nog graag eens de tijd om de 'Beni Hesse' op te zoeken, wellicht de dikste beuk van België. Hij staat op 1,4 km van het punt waar het Escapardenne Eislek Trail een weg neemt naar rechts nog voor het dorpscentrum van Bonnerue. Je vindt de beuk door naar Bonnerue-centrum te wandelen, daar nog 500 meter verder in zuidelijke richting en op een driesprong de meest rechtse weg nemen . Enkele honderden meters verder staat hij langs de steenslagweg.
> Het Escapardenne Eislek Trail neemt voor Bonnerue het eerste asfaltwegje rechts op het hoogste punt, ,dat een kleine 500 meter van Bonnerue ligt. 250 meter verder nemen we voor een huis met schuur links een graswegje. Dat gaat aanvankelijk licht dalen en draait naar beukenwoud. Verder dalend door jong dennenbos en dan erg ruw dalen over een nieuw uitgekapt pad dat in zigzag snel hoogte verliest.
Beni Hesse (op 1,4 km van het pad)
> Op ongeveer 800 meter van Bonnerue en 1,4 km van Escapardenne Eislek Trail staat één van de dikste bomen van België, een beuk (Fagus sylvatica). Zijn omtrek is meer dan 8 meter en hij is ongeveer 15 meter hoog. Qua omtrek behoort hij tot de Belgische recordhouders. 'Hesse' is Waals voor 'beuk'. Hij staat op een hoogte van 450 meter. Mogelijk werd de dikke beuk ooit getroffen door blikseminslag, waardoor vooral de rechterzijde beschadigd werd.
> Het gaat niet goed met de oude knar, vooral in die rechterkant is er weinig sapdoorstroming, waardoor hij nogal wat dode takken heeft en vroeg vergelende bladeren. Op een foto van 30 jaar geleden zag hij er nog veel gezonder en groen uit. Ik zag zelf ook duidelijk een verschil op enkele jaren tijd.
> De boom kreunt onder zijn leeftijd en is in de eindfase van zijn leven. Beuken worden niet zo oud als eiken. Vermoedelijk is hij tussen 300 en 400 jaar oud. Een vrouw uit Engreux vertelde me dat ze in haar kindertijd met 6 in de boom konden kruipen. Vandaag gaan er wellicht nog meer dan 6 in. Probeer dat liever niet. Een eenvoudig kruis zit wat verstopt IN de oude stam. Het kruis was vroeger rood geverfd, rond 2005 is er een laagje witte verf over gegaan. Volgens de legende zou Napoleon ooit nog onder zijn takken hebben gerust.
> In dit gebied zijn nog andere oude bomen te zien. Zo stond er nog een dikkere beuk, op 3 km in vogelvlucht (2 km ten NO van Mabompré), de Crawé Hesse (Hêtre isolé). Deze recordboom is afgestorven in de jaren ’90. Al wat ik rond 2007 terug vond was een stuk verrotte stronk.
> De laatste grote poging om de Ourthe te kanaliseren en bevaarbaarder te maken houdt verband met het project van het Moezel-Maaskanaal voor 1850. De Ourthe werd toen bekeken als de Belgische link tussen de Maas in Luik / Houffalize en de waterscheidingslijn met het Rijnbekken. Hoe dat afgelopen is zagen we in Hoffelt en Bernistap. Her en der zijn zuidelijk van Luik nog andere sporen van die poging tot kanalisering te ontdekken. Vandaag vervult de mooie Ourthe voorval een belangrijke recreatieve en toeristische functie.
Samenvloeiing westelijke en oostelijke Ourthe
> De Ourthe is één van de belangrijkste rivieren van Wallonië. Twee grote takken voeden de rivier: De westelijke Ourthe ontspringt op het plateau rond Libramont en is 53 km lang. De bron ligt in de buurt van Ourt (nabij Libramont). De oostelijke Ourthe is 46 km lang en ontspringt uit enkele bronnen in de omgeving van het dorpje Ourthe (bij Gouvy) op ongeveer 505 meter hoogte.
> Onderweg naar Luik, waar de rivier in de Maas vloeit, wordt de Ourthe aanzienlijk versterkt door een aantal zijrivieren: De Néblon, Aisne, Vesder en Amblève zijn de belangrijkste. Het debiet van de Ourthe kan enorm verschillen. Tijdens een natte winter, of bij het afsmelten van sneeuw kan er in vergelijking met een droge zomerdag massa's meer water over de bedding stromen. Dat verschil kan zo groot zijn dat er soms overstromingen zijn. De rivier is over het grootste deel ongeschikt voor scheepvaart, hoewel het deel ten noorden van Durbuy vroeger wel door kleine schepen werd bevaren.
Ex-camping Moulin de Rensiwez nu Cabanes de Rensiwez
Stijgend uit de Ourthevallei voorbij Moulin de Rensiwez
In de omgeving van Hédrifosse, langs productiebos
Langs de Ourthe
Over de voorstuw op de Ourthe
Bever aan het werk!
> We stijgen verder en komen op hoogte om dan het pad rechts te nemen door een zone van gekapt dennenbos (Hédrifosse) om vervolgens donker dennenbos (dat wellicht ook zal worden gekapt) in te lopen. We stijgen nog wat verder en komen op een hoogte rond 410 meter weer in een open gebied, niet ver van een GSM-antenne op een plaats met de naam 'Creû do Bolome' en 'Devant Lister'. Er is hier een rustbank om even uit te blazen van de voorbije stijging van zowat 100 meter hoogteverschil. In de verte zie je Engreux liggen. We gaan op dit punt rechts langs de GSM-antenne en verlaten dan langzaam het hoogplateau. Langs de rand van een bos komen we voorbij een eenzaam gelegen huis en botsen we op een geasfalteerd wegje.
> Hier ontmoeten we ook weer GR 57 en we gaan tesamen met de witrode tekens rechts de asfaltweg op die dadelijk overgaat in een steenslagweg. Het team van Escapardenne Eislek Trail heeft ook hier een rustbank geplaatst. We dalen verder, langs het stenen kruis Creû do Blan Cwârè. Ter hoogte van het kruis Creû Domont (?) houden we links aan, we dalen verder door beukenwoud, kiezen nogmaals links en zo zijn we weer helemaal afgedaald in de vallei van de Ourthe. Heerlijk hier, het is hier superstil en de Ourthe is op dit gebied in zijn meest wilde omgeving op de prachtigste dagen van het jaar.
Langs de Ourthe
> We volgen de Ourthe stroomafwaarts en het pad kan wat drassig zijn hier en daar. Zo naderen we de voorstuw op de Ourthe en steken we de rivier over. Deze plek heet Nasse de Martimbai. We zijn hier op 275 meter hoogte. De GR gaat hier ook over de Ourthe en we zullen de route nog een hele tijd volgen, tot in Ollomont.
Samenvloeiing van Westelijke en Oostelijke Ourthe
Studam Nisramont
Viaduct E25
> Het viaduct van Houffalize werd gebouwd eind jaren '70 bij de aanleg van de E 25-autosnelweg. Dit deel van de E 25 opende in 1983. In een reclame van het bouwbedrijf NV Socol uit die periode staat volgende lyrische beschrijving (inclusief taalfouten):
> Let ook op de prachtige kerkhofmuur. Deze is net zoals de kapel nu een geklasseerd monument. De mooi gestapelde leisteen huist ook allerlei planten en insekten, die zich hier prima thuis voelen. Wandel ook even het kerkhof op. Als je het poortje voorbij bent, zie je aan de linkerzijde en tegen de kerkhofmuur aangeschuurt, een paar prachtige oude grafstenen uitgestald. De paarse zweem die op de bijzonder egale leisteen zit, verraadt dat deze leisteensoort afkomstig is uit de streek van Vielsalm.
Ollomont
> Weer een bijzonder merkwaardige plek langs Escapardenne Eislek Trail. De fotogenieke kapel van Sainte-Marguerite en het omliggende kerkhof hebben alweer een geschiedenis die zo oud is dat ze verloren gaat in de tijd. Toeristische gidsen vertellen je meestal dat de toren een overblijfsel is van een 11de of 12de eeuwse Romaanse kerk. Dat klopt maar waarschijnlijk is de geschiedenis van de plek nog veel ouder.
> Het onderste deel van de toren was wellicht onderdeel van een 'Tour Sarrasine'. Er komen nogal wat van die 'Sarrazijnse torens' voor in Wallonië. Meestal wordt met die benaming een constructie bedoeld uit de preromaanse periode, een versterkingstoren uit de periode dat vreemde stammen vanuit het oosten en het noorden West-Europa binnenvielen. En nu ga ik mijn fantasie nog wat verder in de geschiedenis laten dwalen: Zou het kunnen dat nog vroeger ook hier een Keltisch oppidum was, zoals in Le Cheslé waar we tijdens de volgende etappe passeren?
> De voorbije eeuwen bevond zich hier dus een volwaardige kerk. Ollomont had ondermeer de parochies Nadrin, Engreux en Filly onder zich! Wellicht door de ontwikkeling van het verkeer langs de weg Houffalize - La Roche-en-Ardenne werd het nabijgelegen Nadrin echter het belangrijkste dorp en deemsterde Ollomont weg naar de status van slapend boerengat. In 1907 was de kerk zo vervallen dat het schip werd afgebroken en de toren werd ingekort. De nieuwe kerk van Nadrin (1908) werd deels gebouwd en ingericht met gerecupereerd bouwmateriaal en meubilair van Ollomont.
Le Hérou
> Zondermeer één van de spectaculairste rotsmassieven van de Ardennen. Een harde rotswand van 1400 meter lengte loopt hier bijna verticaal omhoog. De Ourthe wringt zich letterlijk in allerlei bochten om er door te geraken. Dit is de Ourthevallei op zijn wildst. In tegenstelling tot veel andere plaatsen in de vallei van de Ourthe kwam het toerisme hier later op gang. Het plaatsje Nadrin, dat toegang geeft tot de site van Le Hérou, was immers niet per trein bereikbaar. Jean d'Ardenne had het in zijn reisgids uit eind 19de eeuw al over le Hérou en beschreef het als 'une curiosité difficillement accessible et quelque peu légendaire' (een moeilijk toegankelijke merkwaardigheid en nogal legendarisch).
> Le Hérou opende voor toerisme dankzij de Brusselse professor Chargeois, die rond 1913 de eerste wandelpaden rond de site beschreef. In opdracht van Touring Club ontwikkelde Chargeois in 1923 en 1924 een heel netwerk van lokale wandelpaden in de regio rond Nadrin en Le Hérou. Maurice Cosyn (bekend als ontwikkelaar van het eerste lange pad van de Ourthe) publiceerde dan een toeristische gids over Nadrin en Le Hérou, waarin maar liefst 16 wandeltrajecten van 3 à 16 km waren opgenomen. Zeer snel kwamen er hotels en een uitzichttoren maakte het toeristisch plaatje kompleet. Het moet gezegd dat in die tijd ook hoteliers zelf aktief meewerkten om paden te creëren en te onderhouden. Zo was er in de jaren '30 een vrouw uit Nisramont, Maria Guérin, die zelf toeristen mee nam en paden uitstippelde en onderhield.
> Sinds de jaren '20 van vorige eeuw is Le Hérou dus op de kaart gezet als één van de hoogtepunten van een bezoek aan de Ourthevallei. Ook vandaag is Le Hérou nog een geliefde stop in de Ardennen, zeker ook voor scholen in het kader van educatieve projecten. De uitzichttoren van Hotel Belvédère en de slogan dat je van daarboven 6 bochten van de Ourthe kan zien, was een eeuw toeristisch uithangbord van Le Hérou, helaas staat het complex al jaren te verkommeren en viel het ten prooi aan urbexers en vandalen. De passage langs Le Hérou en de uitzichttoren was ook al opgenomen in het traject van het eerste Pad van de Ourthe uit de jaren '30 van de 20ste eeuw. Wie het allemaal nog wat avontuurlijker wil kan via paden die zijn voorzien van kettingen, afdalen langs de steile rotshellingen.
> Deze lieu-dit heet 'E Halleux'. We gaan links over een graspaadje een weide omcirkelen in wijzerzin, komen verderop langs een alleenstaande eik en volgen verder een steenslagweg tussen de weiden, die nog verder blijft stijgen. Verderop gaat de wegbedekking over in asfalt. Golvend loopt dat wegje verder naar het gehucht Ollomont. We komen langs een enorm landhuis (hotel?) in aanbouw, haast een paleis eigenlijk. Met verderop enkele oudere huizen, opgekocht door Hollanders, komt het Escapardenne Eisleck Trail op 120 meter van het prachtige, fotogenieke ensemble van het Saint-Marguerite kerkje en kerkhof en enkele oude woningen van Ollomont. Bron, infoborden en picknickbank aan de voet ervan. Het loont de moeite om even tot bij deze te wandelen.
> Op het punt waar Je bij Le Hérou toegang hebt tot het pad / de weg naar Nadrin, eindigt deze etappe.
> Lager kruisen we een beekje over een houten bruggetje, aan de andere kant volgen we een ruw, steil stijgend pad dat de helling oploopt tussen beuken naar de verkeersweg Pont de Rensiwez – Bonnerue. Daar rechts over 100 meter en links weer beukenbos in.
> We komen bij een afstandenbordje van het Escapardenne Eislek Trail en hier verliet ik het wandelpad om rechts een paadje met blauwe markering te volgen dat al snel de het voormalige campingterrein van Moulin de Rensiwez binnen loopt. Vandaag is deze camping echter veranderd in een nogal exclusief bungalowpark.
> De volgende morgen terug gewandeld naar de plek waar ik Escapardenne Eislek Trail had verlaten. Het pad loopt licht stijgend naar dennenbos en verder omhoog door beukenwoud. Je komt bij een overdekte picknickbank, speciaal geplaatst voor het nieuwe Ardennenpad. Het is zeker de moeite om hier even 40 meter rechtdoor te lopen tot een prachtig uitzichtpunt over een Ourthemeander. Het is mooie herfstige omgeving. Er staat een picknickhut.
> Prachtig pad langs de Ourthe, deel van de klassieke en relatief druk belopen wandeling van 13 km rond het meer van Nisramont. Onderweg ook hier sporen van bevers die bomen hebben afgebeten of half afgebeten. Zowat 2 km na de kleine stuw komen we op de samenvloeiing van de twee Ourthes. Er is een infopaneel van het Escapardenne Eislek Trail geplaatst.
> Langs die cafetaria verder over de langgerekte parking tot bij de N843. Deze oversteken maar niet over de Ourthebrug wandelen. We steken de vangrail over en lopen langs de binnenkant van de haarspeldbocht naar de Ourthe. Hier begint een kleine kilometer geërodeerd pad. Dat is het bewuste stukje waarvoor eerder een omleiding werd gemarkeerd via Filly. Rustig aan dus, haast is hier geen goede drijfveer.
> Op en af langs de Ourthe-oever, over boomwortels en rotsen tot we na een tijdje naar rechts wegdraaien over een mogelijk slijkerig pad langs een beekje dat in Filly ontspringt en hier de Ourthe vervoegt. We houden de beek aan onze rechterzijde. Door boskap waren er wat tekens verdwenen. Rechtuit vervolgen, de beek steeds rechts houden. Het pad versmalt tot een paadje dat sterker gaat stijgen, aanvankelijk nog steeds met de loop van de beek mee. Dan in zigzags zeer sterk stijgen. We overwinnen snel 50 hoogtemeters en komen op de rand van een plateau bij een oud kruis voor een zekere Hubert Louis uit Ollomont die hier plots stierf in 1887.
> Vanaf de samenvloeiing gaat ons pad flink stijgen, gedeeltelijk over trappenpaden, tot een hoogte van ongeveer 390 meter in een lieu-dit met de naam 'Laid Thier'. Op dit punt stelt het Escapardenne Eislek Trail je een alternatief voor. Voorbij de stuw van Nisramont moet je immers een stuk geërodeerd pad volgen langs de Ourthe-oever. Wil je dit vermijden bij vochtig weer, 's winters en bij schemering, dan kan je hier inkorten naar Nadrin door scherp rechts richting Filly te wandelen (gemarkeerd traject!). Een alternatief met weinig hoogteverschillen en meer over verharde of halfverharde paden. Er is hier ook een rustbank geplaatst bij een al langer bestaand toegangspoortje. We blijven natuurlijk op het hoofdtraject. Een 100 meter verder heb je een 'belvédère'-uitzicht over de stuwdam van Nisramont aan je rechterzijde.
> Ons pad gaat dalen na het uitzichtpunt over de stuwdam, waarbij we ook nu soms over trappenpaden wandelen. Toch ook nog even stijgen tussendoor (20 meter hoogteverschil) om dan verder de afdaling in te zetten naar de stuwdam van Nisramont. Bij de Ourthe gaan we niet de stuwdam over, we blijven langs dezelfde kant en lopen langs de gebouwen van het watercaptatiestation. Via trappen dalen we langs het cafetariagebouw en de expositieruimte. Een wat triestig cafetaria, gesloten op een mooie herfstdag zoals vandaag.
"De viaduct van Houffalize, gelegen op de autosnelweg die leidt naar de schilderachtigste hoeken van de Hoge Ardense Woudstreek moet zeker als één der meest aanzienlijke wegenwerken worden beschouwd die ooit in België door de Burgerlijke Bouwkunde verwezenlijkt werd voor rekening van het Ministerie van Openbare Werken. Deze autosnelweg E-9, die Utrecht met Genua verbindt, overschrijdt te Houffalize het diepe dal ten oosten van de rivier de Ourthe bij middel van een gedurft, elegant en uit één enkele boog gevormd viaduct, die de schoonheid van het traject nog beter doet uitkomen. Deze viaduct van 370 meter lengte is samengesteld uit twee identieke werken (één per verkeersrichting) door een overlangse voeg gescheiden. De werken zijn voltooid er is in totaal 20.000 kubieke meter beton en 1.672.200 kg staal gebruikt."
Houffalize
> Deze stad werd bij de ongemeen harde confrontaties tijdens het Ardennenoffensief in december 1944 grondig verwoest. De meeste gebouwen werden zwaar beschadigd of vernield door Amerikaanse bombardementen, zo ook bvb de kerk. Bijna 200 inwoners lieten hierbij ook het leven. Doordat vele gebouwen na de oorlog hersteld werden of heropgebouwd in natuursteen, heeft de stad haar rustiek karakter terug gekregen. Verspreid staan een aantal monumenten die herinneren aan de vreselijke gebeurtenissen.
> Vanuit Houffalize is er een keuze aan boeiende wandelmogelijkheden. Lokale wandelingen waaieren uit naar de dorpen op de plateaus of in de valleien, naar de brouwerij van Achouffe, het riviertje Moulin Martin, het kanaal van Bernistap en dorpen waarlangs de hier passerende GR's 57 en 15 ook lopen.
> Houffalize profileert zich als mountainbikeheaven. Jaarlijks vinden massaevenementen plaats voor MTB'ers, dagen waar wandelaars de stad best mijden want van een scheiding tussen fiets- en wandelpaden is meestal weinig te zien.
> In het centrum vind je een goed uitgeruste toeristische dienst die je ondermeer voor de periode oktober - december ook alle inlichtingen kan verschaffen over geplande drijfjachten op het volledige Belgische deel van het Escapardenne Eislek Trail (gemeenten Houffalize en La Roche). In de buurt ligt ook het Maison du Parc Naturel des deux Ourthes, dat is de organisatie die Escapardenne Eislek Trail mee ontwikkelde.
> Indien je in Nadrin wil zijn dan kun je hier het Escapardenne Eisleck Trail verlaten door achter de kerk verder te wandelen over een stijgend straatje naar de hoofdweg tussen Le Hérou en Nadrin, je bereikt deze ter hoogte van een kapel voor OLV van Halle en voor Nadrin ga je daar rechts. Het is ook mogelijk om ter hoogte van Le Hérou de wandelroute te verlaten om naar Nadrin te gaan maar het is wat langer.
> Het Escapardenne Eislek Trail dan weer gaat dus 120 meter voor je het voormalige kerkje van Ollomont bereikt, scherp links een dalend pad op, in het spoor van de witrode tekens van Grande Randonnée 57. Je wandelt door naald- en loofwoud over een pad dat almaar sneller hoogte verliest om tot slot weer helemaal beneden in de vallei van de Ourthe te belanden, meer dan 100 hoogtemeters lager. Even uitblazen op een traject langs de Ourthe-oever vooraleer de abrupte klim aan te vatten naar de rotsformatie van Le Hérou. Je moet er iets voor over hebben om het mooiste van de Ourthe te beleven. De Ourthe wringt zich in zulke scherpe bochten door de leisteenmassieven dat zelfs de Semois er niet kan aan tippen. Een honderdtal hoogtemeters later bereik je dan de indrukwekkende verticale rotswanden van Le Hérou.
> Dit is één van de bekendste natuurlijke attracties langs de Ourthe en dat is al 100 jaar zo. Op een mooie dag trekt de omgeving een paar honderd wandelaars aan. Je kunt de omgeving hier grondiger exploreren door over steile paden (af en toe met kettingen versterkt) naar de Ourthe te dalen.
> We lopen nog steeds met de GR 57 verder. Wat klimmen en na een 200 meter gaan we niet verder rechtdoor maar scherp rechts tesamen met de GR. We stijgen naar een kruispunt van brede bospaden op een hoogte rond 380 meter. Hier verlaten we de GR die naar links gaat. Zelf nemen we rechtsvoor. Dalen door dennen- en beukenwoud, helemaal tot bij de Ourthe. Hier in die bossen van lieu-dit 'Nabiselle', komt Escapardenne Eislek Trail bij de rivier. Er is een ligbank geplaatst en afstandenborden. We zijn hier op slechts 310 meter hoogte.
Stuwdam Nisramont
> Het stuwcomplex van Nisramont werd gebouwd in 1958. Eigenlijk was het de bedoeling om een veel groter meer te creëren met een afdamming ter hoogte van de Keltische site van Le Cheslé. Niet toevallig daar, want zoals we zullen merken tijdens de volgende etappe op Escapardenne Eislek Trail loopt de Ourthe hier sterk ingesneden en is het dus technisch bekeken ideaal om nog verder stroomafwaarts van die diepe insnijding te gaan afdammen. De opvangcapaciteit zou voorzien worden tot 250 miljoen m³. De huidige stuwdam van Nisramont werd dan ook gebouwd als een voorlopig project maar meer dan 50 jaar later staat ze er nog steeds.
> Het stuwmeer verzamelt het water dat uit de westelijke en oostelijk Ourthe hier samenkomt in een meer van ongeveer 3 miljoen m³ inhoud en een oppervlakte van 47 hectaren. Hiermee wordt ook gezorgd voor de watervoorziening van een veertigtal dorpen in de streek. Van het enorme oorspronkelijke project kwam dus gelukkig niks in huis. De huidige installaties van Nisramont bestaan uit onder andere het coördinatiecentrum van de dam en de stuwdam zelf, een hydro-electrische centrale en een waterzuiveringscentrum. Daarnaast is er ook een bezoekerscentrum met audiovisuele zaal en cafetaria.
> Nisramont is vandaag ook een echte toeristische trekpleister, waar vooral massaal veel Nederlanders opdagen bij mooi vakantieweer. Ze komen hier in de eerste plaats om te kajakken en te wandelen. Nogal wat buitensportorganisaties zijn dan ook rond het stuwmeer aktief 's zomers. Meer stroomafwaarts op de Ourthe zijn de uitbaters van kajakbedrijven vaak niet te spreken over de waterregulering van de dam, met name in droge periodes. Met of zonder stuwdam, een feit is dat de Ourthe een rivier is met zeer verschillende debietstanden, sterk beïnvloed door regenval en 's winters sneeuwdooi.
> De rondwandeling rond het stuwmeer behoort tot de top van meest populaire wandelroutes in de Ardennen. Met een afstand van ongeveer 13 kilometer, over een geaccidenteerd terrein en zonder voorzieningen onderweg, schatten nogal wat gelegenheidswandelaars deze wandeling verkeerd in en komen oververmoeid toe. De wandeling is ook goed bekend bij de politie uit de streek, zowat jaarlijks krijgen ze noodoproepen van uitgeputte of verdwaalde wandelaars. Voorzie toch zeker 5 uren als je de hele meerwandeling rustig wil uitdoen.
> Nog 4,7 km naar mijn einddoel voor vandaag, de camping van Moulin de Rensiwez. 50 meter voorbij de ligbank is bij de Ourthe nog een plek waar je kunt baden of de voeten verfrissen bij heet weer. Een lange, uitgerekte stijging volgt. Let's hit it. Van 310 naar 370 meter hoogte. We komen op een iets breder pad waar we scherp links gaan. Even maar, want dadelijk rechts een ruw paadje op tussen dennen.
> Het pad stijgt naar een plateau (hoogte 400 meter). Langs de rand van een weide, afgezoomd met berk, beuk, eik en struikgewas. In de bocht van een steenslagweg volgen we verder rechtuit. We zijn nu op het plateau van Bonnerue. Deze omgeving heeft de naam 'Nevraselle'. We stijgen nog een hele tijd zacht maar regelmatig door naar een hoogte rond 435 meter. Onderweg worden we voor al dat stijgen beloond met mooie uitzichten over het stille Ardennenland.
> Tussen Houffalize en Nadrin zoekt Escapardenne Eislek Trail de meest wilde trajecten langs de rivier Ourthe op. Soms wandel je vlak naast de rivier, dan weer zoekt het pad het plateau boven de ingesneden vallei op, zoals bij Bonnerue of nabij Engreux. Afwisseling troef dus en je wandelt haast nonstop over onverharde paden. Het historische stadje Houffalize is het vertrekpunt van deze volledig Belgische etappe van Escapardenne Eislek Trail maar onderweg passeer je ook de samenvloeiing van de twee Ourthes en kom je langs het stuwmeer van Nisramont. Kort voor Nadrin kom je in de buurt van het bijzonder pittoreske gehucht Ollomont. Orgelpunt is Le Hérou, met de meest spectaculaire rotsformatie van de Ourthevallei. Een wilde Ardennenetappe voor wandelaars maar ook de bever voelt zich hier weer helemaal thuis.
> Bevoorraad voedsel best voor twee dagen bij de start in Houffalize. Je hebt daar in het centrum oa een Proxy-Delhaize. Tot Nadrin zijn er geen andere bevoorradingsmogelijkheden. In Nadrin heb je langs de doorgaande weg tussen Houffalize en La-Roche-en-Ardenne, op een 500 meter van het hoofdpad van Escapardenne Eislek Trail oa een bakker en een fruitwinkeltje.
> Horeca is er bij de start te Houffalize en op enkele campings in de omgeving (tijdens het toeristisch seizoen). Bij de stuwdam van Nisramont is een cafetaria maar deze is enkel open op drukke toeristische dagen. Te Nadrin is er horeca zowel langs de weg Houffalize - La Roche als bij de site van Le Hérou waar ook een hotel is (op 1 km). Campings zijn er voldoende in de streek al zal je telkens wat moeten afwijken van het wandelpad, ze liggen allen echter binnen een redelijke wandelafstand van 2 km. Kort bij het wandelpad gelegen is de camping van Moulin de Rensiwez, sinds enkele jaren vooral gericht op luxueuze bungalows maar je kunt er ook nog steeds kamperen voor een onzachte prijs. Ter hoogte van Engreux ligt op 1,7 km van het Escapardenne Eislek Trail Camping Au bout du monde.
> Openbaar vervoer: Geen treinstation bij start, einde of tussenin. Houffalize is wel verbonden met bussen naar het station van Gouvy (op de spoorlijn Luik - Troisvierges - Luxemburg). Te Nadrin passeren (langs de hoofdweg op 500 meter) dagelijks enkele bussen die onderweg zijn naar Houffalize of La-Roche-en-Ardenne. Controleer echter de uren goed op voorhand, want de frequentie ligt eerder laag. Onderweg tussen Houffalize en Nadrin zijn er verder weinig tot geen mogelijkheden voor openbaar vervoer.
> Net voorbij de stuwdam van Nisramont volgt het Escapardenne Eislek Trail over zowat 500 meter langs de Ourthe-oever een nogal geërodeerd pad. Geen onoverkomelijke hindernis maar wandelaars met slechte conditie of slecht evenwicht kan het mogelijk afschrikken. Er is echter ook een (gemarkeerd!) alternatief traject uitgewerkt. De aftakkingen voor het alternatief zijn goed aangeduid met ter plekke met een infobord.
Dit alternatief traject over rustige, verharde en onverharde paden tussen het uitzichtpunt over de stuwdam en Nadrin via Filly , wandelt vlot. Weinig hoogteverschillen, wel minder mooi of interessant.
> Sinds 2018 passeert het Escapardenne Eislek Trail ook langs de rotsformatie Le Hérou, de nieuwste wandelgids is aan dit gewijzigd traject aangepast. Hierdoor verhoogde de etappeafstand met 2 km. Het wandelverslag hieronder is daaraan aangepast.
Pad tussen Tavigny en Alhoumont
Kleverige koraalzwam
Rustbank bij de Ourthe
Pad tussen brembegroeiing
Houffalize, een Duitse tank die uit de Ourthe werd gevist staat prominent opgesteld in het stadscentrum. Ze herinnert aan het oorlogsgeweld van WO II. Hier vertrekt de vierde etappe van Escapardenne Eislek Trail.
Beni Hesse
Over een nieuw uitgekapt paadje
Creû do Hourd
Buizerd
Op zoek naar een beeld van de romaanse kerk van Ollomont
voor het schip en een stuk toren werden afgebroken in 1907,
vond ik deze oude postkaart uit eind 19de eeuw.
Ardennenlandschap rond Ollomont
Paadje dalend naar het stuwmeer van Nisramont
Onderweg naar Ollomont
Langs de Ourthe
Beschermde site van Ollomont
Dalen naar de Ourthevallei vanaf Bonnerue
EscapArdenne - Eislek Trail (Luxemburgen) - 106 km