Startpagina > Wandelen > Mol-Om
> We starten dus op de zuidelijke afsplitsing van het gemeenschappelijk deel met de zuidelijke ronde, aan de westelijke kant van Wezel. We zijn op het punt waar de Berkensingel en de N136 (Postelweg) samen komen bij de spoorlijn van Mol naar Hamont. We nemen hier dadelijk een pad in oostelijke richting dat vertrekt tussen een bakstenen hangar en de spoorlijn. Dat draait al snel naar een breder, aanvankelijk even verhard wegje (Rauw), waar we rechts gaan door gemengd jong bos van dennen en berken. Een korte zigzag en wat verder op het volgende kruispunt naar rechts om 100 meter verder de spooroverweg te gebruiken.
> De Paviljoenstraat wordt aan de andere kant van de spoorlijn de kaarsrechte Spoorwegdreef. Lichtjes dalen in een beekvallei en vervolg tussen hoge populieren. Verderop zomen dikke eiken de brede Spoorwegdreef af. Een statige brok natuur, vanwaaruit oa de Scheppelijke Nete vloeit.
> Ook hier wespenorchissen langs het pad tijdens de zomer. In de berm witte kluifzwammen die ik nog nooit zo groot had gezien. Kleine bruine bekerzwammetjes piepen boven de bosgrond. De Zwarte Dreefstraat kruisen. We wandelen nu over tweesporenbeton naar de redelijk drukke weg tussen Mol en Wezel. Oversteken en schuin rechtdoor. Wat verder links aanhouden en zo kom je weer enkele tientallen meters langs de verkeersweg Mol-Wezel. Rechts de dubbele Schaapsbeemdenweg met in het midden trompetbomen. 150 meter na de versmalling van de straat links de Albertlaan in. Mol-Om liep vroeger (!) over deze Albertlaan 1,3 km rechtdoor en langs de kerk van Wezel.
> Vandaag gaan we al na 400 meter links de Brouwerijstraat in. Op het einde komen we voor een derde keer bij de verkeersweg Mol - Wezel. Oversteken en even links. Vooraleer je dadelijk rechts de Kasteeldreef inslaat kun je nog enkele tientallen meters uitwijken om even Hoeve Boerenbril te bekijken.
> Variant: Niet (meer) op deze Middenronde van Mol-Om en ook niet op de Noordelijke Ronde van Mol-Om maar zeker de moeite waard is een uitwijking naar het kanalenkruispunt van Dessel en naar de uitkijktoren 'Sas 4' aldaar. Om er te komen steek je de Baileybrug over, dan dadelijk links en het jaagpad volgen tot de Pannenkoekenboot. Daar de fiets- en wandelbrug nemen naar de uitzichttoren. Een totale afstand van 2 km enkel.
> Variant verder: Weer op begane grond na je torenbezoek kun je ofwel terugekeren over dezelfde weg ofwel een oud (verbindings-)traject van Mol-Om volgen. In dat laatste geval steek je in de omgeving van het waterwegenkruispunt het fotogenieke ophaalbrugje (Sas 4!) over. Zuidelijk verder nu langs het kanaal Dessel - Kwaadmechelen over een met het jaagpad parallel wandelpad (wandelknooppunten 80 - 38 -79) tot bij de Sluisbrug weer oversteekt en zo de Mol-Om Middenroute weer oppikt.
> Terug nu op het hoofdtraject van Mol Om's Middenroute. We steken dus de Baileybruggen niet over maar draaien er even mee naar links met de verkeersweg. Aan de parking van boottaverne 'De Kleppende Klipper' (stempel van Mol-Om) rechts - links een paadje volgen richting wandelknooppunt 57. De oever van het Zilvermeer blijven volgen. Het pad wordt volledig verhard en komt langs de autoparking en de toeristische infrastructuur van het Zilvermeer en botst uiteindelijk op het kanaal Dessel - Kwaadmechelen. Daar links en wat verder weer links uitwijken naar de verkeersweg Zilvermeerlaan. Rechts even volgen en dadelijk weer rechts.
> Nu wandel je weer naar en in het verlengde langs het kanaal Dessel-Kwaadmechelen op het gemeenschappelijk deel met de Zuidelijke Ronde. De Sluisbrug steken we deze keer dus niet over. 1400 meter geasfalteerd jaagpad. Aan de brug van de Zuiderring verlaten we het kanaal door links de Simonsestraat in te wandelen langs het bedrijf Iveco. In het verlengde de Haagdoornstraat inwandelen langs de terreinen van de voormalige Mora-fabriek en op het einde daarvan rechtdoor vervolgen in bos over een pad met lichte verharding (betonplaten).
> Steeds in de bosrand blijven tot we een padenkruispunt bereiken waar we rechts gaan en de Scheppelijke Nete oversteken. Op de T-kruising links en dit bospad wordt na een tijdje een wijkstraat (Berkensingel), die we tot het einde volgen om zo weer bij het startpunt van de Mol Om-Middenronde te komen.
> Daarmee zit ook het middendeel van Mol-Om er op. Op de volgende pagina verkennen we het meest noordelijke en ook meest rustige deel van Mol-Om.
Natuurgebied in de omgeving van de Spoorwegdreef
> Tijdens 'de middenlus' van lange afstandswandeling GR Mol-Om maken we kennis met het Molse landschap van zandwinning en grote waterplassen. Aanvankelijk lopen we vooral door landelijk gebied van bos en verkaveling, onderbroken voor een passage door het dorp Wezel. Daarna staat water centraal, als Mol-Om langs het Merengebied van Rauw loopt en vervolgens langs het natte natuurgebied De Maat, het Kanaal Bocholt - Herentals, het Zilvermeer en het Kanaal Dessel - Kwaadmechelen. Er komen een paar extra kilometers bij als je bijvoorbeeld ook de in Dessel gelegen Sas 4-toren wil bezoeken, waar je een panoramisch zicht hebt over het enige kanalenkruispunt van Vlaanderen. Dit 20 km lange middendeel van Mol-Om bestaat voor een vierde uit het gemeenschappelijk deel van de zuidelijke ronde met de middenronde. We vangen aan op het zuidelijke punt van dit gemeenschappelijk deel, tussen Gompel, Rauw en Wezel en gaan ook hier in tegenwijzerzin wandelen. Goed halfweg is er horeca. Deze ronde is (helaas) grotendeels over geasfalteerde ondergrond.
> Toen Mol-Om nog erkens was als GR-Streekpad en de eerste topogids werd gepubliceerd in 1990, was de Kasteeldreef - afgaande op de routebeschrijving - blijkbaar nog een zandweg. Rond 2000 kwam er echter asfaltbedekking en er wordt op die rechte weg vrij snel gereden ondanks een snelheids- en toegangsbeperking tot lokaal verkeer. We zijn vertrokken voor nonstop 2,5 km rechtdoor. Onderweg steken we een brede beek over. De Kasteeldreef loopt uiteindelijk onder de spoorlijn door en gaat over in de eveneens geasfalteerde Schooldreef. We botsen op de zeer drukke expressweg N71 (Zuiderring) en steken deze uiterst voorzichtig en snel over. Rechtdoor, nog steeds Schooldreef. We passeren ook kort daarna langs de school waarnaar de dreef werd genoemd en de feestlocatie Blekenpoort.
> Stilaan mag de automatische 'rechtdoorpiloot' worden afgezet. We nemen enkele honderden meters verders de tweede straat links (Populierenstraat), deze loopt links schuinweg en het afsplitsingspunt is gemarkeerd met knooppuntwandelpaal 61. We zijn nu in het gehucht 'Rauw' en wandelen over 500 meter tot op het grote plein bij de Carolus Borromeuskerk van Rauw. Op het plein vind je ook infoborden over Mol Rauw en zijn kunstmatig meer. Zelfde richting aanhouden aan de andere zijde van het plein, steeds rechtdoor tot we uiteindelijk vlakbij het Rauwse Meer belanden, in de volksmond ook bekend als de Put van Rauw.
> We volgen nu de zanderige oeverpaden naar rechts, naar wandelknooppunt 60. Een aangename wandeling na zovele kilometers asfalt! Bij knooppunt 60 aangekomen gaan we de geasfalteerde Blauwe Keidreef op naar links. We lopen hier op de provinciegrens tussen Antwerpen (Mol) en Limburg (Lommel) en passeren de tentoonstellingsruimte 't Kristallijn. In de omgeving is ook een wal aangelegd voor oeverzwaluwen, een project op vraag van Natuurpunt. Rechts ligt nog een aktieve zandgroeve van Sibelco. Ze ligt op het grondgebied van Lommel, provincie Limburg.
De Spoorwegdreef
Kleine bruine bekerzwam
Kerk Wezel (niet meer langs Mol Om)
> Net voorbij Quartz experience gaan we links een voetpad op dat ons tussen de twee grote waterplassen van de Rauwse Meren voert. In verlengde westelijke richting krijgen we aan onze rechterzijde het natuurreservaat De Maat te zien. 100 meter voor we de verkeersweg Mol - Postel bereiken, gaan we rechts, na 50 meter weer rechts en na 200 meter links.
> We wandelen verder door het natuurreservaat De Maat. Op het einde draaien we de dijk van het Kanaal Bocholt - Herentals op ter hoogte van Sluis 3. Op de dijk naar links, langs de sluis en café-resto Jagershof tot bij de dubbele Bailey-brug.
Kanalenkruispunt Dessel
Baileybruggen Mol
Boerenbril
Witte kluifzwam
Kanalenkruispunt Dessel
> Eigenlijk een merkwaardigheid: Er bestaat slechts één kanalenkruispunt in Vlaanderen en dat is hier, te Dessel. Kort na de Belgische onafhankelijkheid, in 1843, werd een kanaal gegraven door de Kempen om op de Schelde en Antwerpen aan te sluiten. Bedoeling was in de eerste plaats om het Luiks hinterland aansluiting te geven op de Antwerpse haven, en zo ook tussen de Maas en de Schelde. Tussen Bocholt (aan de Zuid-Willemsvaart) en Herentals (aan de bevaarbare Nete) werd aldus in een tijdspanne van slechts 3 jaren het Kempisch Kanaal gegraven.
> Turnhout werd op het Kempisch Kanaal aangesloten in 1846, door een aftakking ter hoogte van Dessel.
> In 1854 werd begonnen met een kanaal dat zuidelijk van Dessel over 44 km naar Hasselt zou lopen. Tussen Kwaadmechelen en Hasselt werd een deel van dat laatste kanaal vanaf 1930 gebruikt als onderdeel van de nieuwe Maas - Scheldeverbinding, het Albertkanaal. De kanaalverbinding tussen Kwaadmechelen (Albertkanaal) bleef echter ook behouden.
Uitkijktoren Sas 4
> De toeristische uitkijktoren werd in 2007 geopend voor het publiek. De toegang is gratis. Aan de voet is een paviljoen waar naast toeristische info ook De Scheepvaart (beheerder kanalen) en Sibelco (zandwinning) hun verhaal doen. De toegang tot de 37 meter hoge toren, die op het grondgebied van Dessel staat, is gratis. 217 trappen leiden je naar het hoogste platform, waar je een schitterend zicht hebt over het kanalenkruispunt en de weide omgeving. De toren kostte 940.000 €, gefinancierd voor de helft door Toerisme Vlaanderen, 1/5de door Europa en de rest door de gemeenten en toeristische diensten. Zeker de moeite om de toren op te lopen. Boven is een schitterend uitzicht tot zelfs de terrils van Zolder en Beringen. In 2010 is er ook een telescoop geplaatst.
Kwartszand, Sibelco en natuur
> We zijn hier midden in het hart van de Molse zandwinningen. Sinds de tweede helft van de 19de eeuw wordt hier op grote schaal zand gewonnen door Sibelco. Het 'zilverzand' van Mol is van zo'n zuivere kwaliteit dat het uitstekend geschikt is voor de aanmaak van glasprodukten. De zandbank van Mol - Lommel is te samen met de exploitaties van Sibelco in het nationaal park Hoge Kempen zowat de enige plaats in België waar het hoogwaardige zilverzand wordt gewonnen.
> Sibelco is vandaag een multinational, waarvoor wereldwijd bijna 10.000 man werkt. Het is bijna 150 jaar geleden dat Sibelco hier in Mol en Dessel aan zijn eerste exploitaties begon. Voor Sibelco is het door strengere milieuregels vandaag niet evident dat zomaar nieuwe exploitaties kunnen worden geopend. Het bedrijf heeft er dan ook alle belang bij om op goede voet te staan met overheden en natuurorganisaties. Zo moeten uitgeputte exploitaties op een natuurvriendelijke wijze worden achtergelaten. De oevers van de plassen bvb moeten worden ingericht om biodiversiteit maximale kansen te geven. De site van de oeverzwaluwen is ook een samenwerking tussen Sibelco en Natuurpunt. Tijdens het broedseizoen van de oeverzwaluwen vermijdt Sibelco verstoring. 't Kristallijn is een socio-cultureel project van Sibelco met tentoonstellingen, bezoekerscentrum Quartz Experience over de zandwinning en tuinen met rietkragen. Helaas is het bezoekerscentrum vooral voor groepen bedoeld en slechts beperkt open op sommige dagen in juli en augugtus voor individuele bezoekers.
De Molse Baileybrug

> Een Baileybrug is een brugtype dat werd ontworpen in 1940 door Engelsman Donald Bailey in 1940. Er werden de volgende jaren en met name in de periode rond het einde van de Tweede Wereldoorlog in Europa duizenden van zulke bruggen gelegd. Het succes zat hem in de snelle aanleg door relatief vlot in elkaar te plaatsen onderdelen. Ze leverden niet enkel een aanzienlijke bijdrage in de opmars van de geallieerde troepen, ze werden ook nog massaal aangelegd om verwoeste bruggen snel te vervangen. Waar ze eigenlijk niet voor waren bedoeld was om ze permanent te blijven gebruiken.

> In België zijn er tot vandaag nog steeds enkele te vinden. Zo ook hier in Mol, waar ze aanvankelijk bedoeld was om dienst te doen voor een tweetal jaren, in afwachting van een definitieve brug. Het gaat hier zelfs om een dubbele Baileybrug en ze ligt er dus nog steeds in haar vrij goed bewaarde en grotendeels oorspronkelijke vorm. Uiteraard is sinds 1946 de verkeersstroom enorm toegenomen. In die mate dat hier met verkeerslichten beurtelings verkeer moet worden geregeld en met af en toe nogal wat geklaag en gezaag van autochauffeurs tot gevolg. In het verleden zorgden vrachtwagens (die hier niet mogen passeren) vaak voor problemen. De Baileybrug is een beschermd monument geworden, tesamen met sluisdelen en de landschappelijke omgeving.
Wezel & Vieille Montagne

> Het ontstaansverhaal van Wezel is vergelijkbaar met dat van andere woonkernen van Mol: Er was altijd wel sprake van bewoning, in de vorm van een herenboerderij en wat schamele huizen maar een echt dorp is er pas gekomen door de vestiging van een grote fabriek.
> Te Wezel was dat einde 19de eeuw eerst een springstoffenfabriek. Tijdens WO II vond daar een zware ontploffing plaats waarbij 50 doden vielen. Op 27 mei 1975 was er bij PRB (in de volksnaam 'de poeier') nogmaals een ontploffingsramp. 4 treinwagons met in totaal 70 ton TNT gingen de lucht in. Een nog veel zwaardere ramp kon worden voorkomen doordat arbeiders tijdig andere wagons hadden kunnen loskoppelen. De fabriek werd weggeblazen en tot kilometers in de omtrek was er schade. Als bij wonder vielen er geen doden. PRB ging in 1990 failliet.
Boerenbril
> De gerestaureerde Hoeve Boerenbril was eeuwenlang een pachthoeve van de abdij van Postel. Na de Franse Revolutie kreeg de hoeve diverse privé-eigenaars. Vandaag worden er in de gebouwen soms tentoonstellingen of recepties gehouden.
> Veel invloedrijker in de ontwikkeling van Wezel was echter de fabriek Vieille Montagne. België was in die tijd wereldleider in zinkverwerking. De bekende mijn van Neutraal-Moresnet was eind 19de eeuw uitgeput. Vanuit Zweden werd erts aangevoerd dat werd verwerkt in een nieuwe fabriek die in 1889 in Wezel werd opgericht.
> Massa's werkkrachten werden aangetrokken door Vieille Montagne en er kwam een arbeiderscité op het grondgebied van de gemeente Balen, terwijl aan de grenskant van Mol huizen werden gebouwd voor de bedienden. Klassenonderscheid was toen de normaalste zaak. Zo ontstond Balen-Wezel en Mol-Wezel. Vieille Montagne wou dat er een nieuwe gemeente Wezel zou komen maar dat gebeurde niet. Wezel is nog steeds verstrengeld met zowel Mol als Balen, waarbij er iets meer inwoners op het grondgebied van Mol wonen. De kerk van de nieuwe parochie (gebouwd in 1904) ligt op het grondgebied van Mol maar het onderhoud wordt betaald door beide gemeenten.
> Langs de fabriek zelf passeert Mol-Om niet, ze ligt aan de oever het Kanaal van Beverlo, zowat 600 meter westelijk van de kerk van Wezel. Vieille Montagne veranderde na samensmelting met Métallurgie Hoboken van naam tot Umicore en na de fusie met een Australisch zinkbedrijf tot het huidige Nyrstar. Te Vielle Montagne werd ook een bladzijde sociale geschiedenis geschreven door een harde staking in 1971. De negen weken lange staking bij de brug aan het Beverlokanaal vormde het thema voor één van de succesvolste naoorlogse toneelstukken van Vlaanderen. Het is hier dat Walter van den Broeck's 'Groenten uit Balen' zich afspeelt. Eind 2011 kwam de verfilmde versie in de cinemazalen.
Natuuromgeving Rauwse Meren
Zandwinning van Sibelco aan de Desselse kant van de gemeentegrens
Nesten van oeverzwaluwen