> Volgens de kaart verwacht je je vervolgens aan een lang traject langs een drukke weg, maar deze weg is met de creatie van het Nationaal Park opgebroken over een afstand van 3 kilometer, er ligt enkel nog een druk gebruikt fietspad. Je kan deze verharding ook vermijden door de volgende 1,9 km over de brede onverharde strook ernaast te lopen. Zo steek je de snelweg E314 over via het ecoveloduct en blijf je de oude N730 volgen.
> Je bent weer helemaal in het Nationaal Park, maar stil is het er niet. Van links komt een hels lawaai uit het bos. De kaart even bestudeerd en de lawaaibron is wellicht afkomstig van een motorcrossterrein op 1 km. Zonde. Na 1,9 km langs het fietspad of de oude N730 ga je rechts het Olenderheibos in. In lange zigzags loopt het wandelpad over af en toe erg natte bodem. Een prachtige libel vloog over één van de plassen. Ik probeerde ze te fotograferen, maar dat bleek een hopeloze zaak. Via een afwisseling van rustige geasfalteerde paden en onverharde paden kom je op een weg die langs de rand van een ontginningsterrein voor grind loopt. Rechts een paar doorkijkjes op de lager gelegen terreinen. De plantengroei op dit woest gebied is erg gevarieerd. Ik zag hier ondermeer kleine teunisbloem en witte honingklaver.
Startpagina > Wandelen > L A W Hoge Kempen
Lieteberg
> Haast onherkenbaar, maar ook op de terreinen waar nu het bezoekerscentrum Lieteberg lag tot voor enkele tientallen jaren een maanlandschap van grind- en zandontginningen. Begin jaren '90 openden imkers er een bevruchtingscentrum voor bijen. Het groeide uit tot een insektencentrum met vlindertuin en klein insektenmuseum.
> Pas echt populair werd de plaats toen hier het eerste blotevoetenpad van Vlaanderen opende in 2005. De bezoekersaantallen overtroffen de stoutste verwachtingen, er kwam dan ook in 2010 een nieuw bezoekers- en infocentrum met gemoderniseerde horecafaciliteiten om de recreantenstroom op te vangen. Het thema van de toegangspoort werd 'fascinerende microkosmos', voortbordurend op het bijenproject waarmee alles hier begon.
> De meeste bezoekers komen hier echter vooral voor het blotevoetenpad, dat in zijn soort het sterkst en meest attraktief is uitgebouwd in België. De houten toren die je hier ziet kan je enkel beklimmen als je over het (betalende) blotevoetenpad wandelt.
> Onmiddellijk voorbij de camping gaat de LAW Hoge Kempen rechts een graspad op, je volgt de loop van een gasleiding, gemarkeerd met knalrood geverfde palen. In een zigzag langs de campingrand bereik je zo een hoogspanningslijn, gelegen valkbij een oude zandgroeve.
> De LAW Hoge Kempen is dus een uitstekende keuze om kennis te maken met - behalve taxus - de enige naaldhoutsoort die van nature voorkomt in Vlaanderen. Een boomsoort die lang geleden de ijstijden overleefde. Een begroeiing van een honderdtal struiken kan je ook zien in de omgeving van toegangspoort Kattevennen. Hier rond de Hesselberg groeit een vergelijkbaar aantal. De terugloop hier op de zuidelijke helling van de Hesselberg is echter vrij dramatisch: - 77 % minder struiken op 20 jaren tijd, vooral door het niet goed of niet onderhouden van het habitatgebied.
> Gelukkig wordt tegenwoordig wel aandacht besteed om de planten maximaal vrij van omgroeiing te laten staan. Onderhoud van de bestaande struikpopulaties bestaat dan ook vooral in het bestrijden van omliggende en sneller opschietende vegetatie. Daarnaast is er ook een probleem van verjonging. Zaden kiemen nogal moeilijk op bestaande vegetatie. Soms vermeerdert de plant ook doordat laag hangende takken de grond raken en wortel schieten.
> De volgende 2 km zal het pad deze HSlijn volgen. Vlakbij liggen diepe zandgroeves, afgeschermd van het zicht door bos. Waarschuwingsborden vertellen je niet van de paden af te wijken. Links liggen het Meibos en het Heibos die ons pad scheiden van het dorp Sledderlo. Vooral Corsicaanse en grove den domineren, naast de Amerikaanse kolonisatoren vogelkers en eik.
> Na de wijk Papendaal kom je bij een kruis op een zessprong. Rechts. Na 500 meter moet je weer links maar je kan even tot de Mariagrot van Wiemesmeer wandelen. Er tegenover ligt een taverne - eetcafé, die bij mooi weer heden ten dage opvallend meer bezoekers trekt dan de Lourdesgrot.
> In een grote bocht draait het pad rond die Hesselberg, zo kom je langs het brongebied van de Zutendaalbeek. Je bereikt de wijk Daal om er over asfalt naar links eerst de weg Zutendaal - Albertkanaal en dan de N730 over te steken. Deze laatste is een drukke weg. De lange afstandswandeling Hoge Kempen loopt even langs deze weg over een fietstpad en passeert zo langs het recreatiedomein 't Soete Dal. Faciliteiten hier zijn ondermeer een openluchtzwembad en een uitgestekte camping (campingwinkel, eetcafé). De naam 't Soete Dal' verwijst naar de dorpsnaam Zutendaal.
Jeneverbes
> Hier tegen de helling van de Hesselberg groeit één van de grootste populaties van jeneverbesstruiken. Ten zuiden van de taalgrens vind je jeneverbes op enkele plaatsen in de Condroz en de Famenne. In Vlaanderen is hij uitgestorven in de vrije natuur, behalve hier in de Hoge Kempen! Omwille van de sterke achteruitgang in de 20ste eeuw is de jeneverbes nu op de Vlaamse Rode Lijst van bedreigde plantensoorten geplaatst, waardoor hij wettelijke bescherming geniet. Jeneverbes voelt zich thuis op twee soorten ondergrond: Kalkgrasland en droog, zanderig heidelandschap. Algemeen gezien heeft het sterk teruggelopen aantal vooral te maken met verkaveling, gebruik van grond voor landbouw en sterke bebossing in de 20ste eeuw. Jeneverbes is namelijk een plant die ruimte nodig heeft.
Hesselberg & Mariabeeld
> De Hesselberg piekt 87 meter hoog, het is een uitloper van het Kempense laagplateau die boven de vallei van de Demer ligt. Tijdens de Luikse Revolutie (1789 -1791), in de nasleep van de Franse Revolutie, was de Hesselberg een slagveld waar de Luikse opstandelingen in confrontatie kwamen met de troepen van de keurvorst van de Pfaltz, die de verdreven Luikse prinsbisschop steunden.
> Het eerste Mariabeeld op de Hesselberg werd hier geplaatst in 1946. Het huidige – 6 meter hoge beeld - kwam er in 1954 nadat het eerste verwoest werd door een storm. Het is van de hand van beeldhouwer Nulens, maar ik zou het nu niet meteen een kunstig beeld noemen. In 2009 was het Mariabeeld grotendeels omringd met bos. Vanaf 2010 zal dit veranderen. Men wil namelijk het beeld terug zichtbaar maken vanaf de Bilzerweg. Daarvoor wordt heel wat bos gekapt, maar die kap is eigenlijk onderdeel van een plan om op langere termijn het oorspronkelijke landschap van gras- en heidelandschap hier te herstellen.
> De vorm van de jeneverbesstruik verschilt nogal. Je kan ze waarnemen in kegelvorm, hoog opgeschoten tot 3 à 5 meter en hoger, met haast verticale takken, zoals een cypres. Ze groeien echter ook in struweelvorm, breder uitgespreid en zonder duidelijke hoofdstam. Een derde groeivorm is een lage struik met eerder horizontale takken.
> De blauwe bessen zijn niet echt genietbaar maar de scherpe smaak die ze afgeven werd vroeger gebruikt voor het aromatiseren van jenever of als keukenkruid. Het eerste jaar zijn ze nog groen van kleur, het tweede jaar kleuren ze donkerpaars.
Zutendaal
> Van zuur moeras naar zoet dal. Zoals veel plaatsen in Vlaanderen verwijst de oorspronkelijke dorpsnaam van Zutendaal naar de aard van de grond. Oorspronkelijk refereert de vroegere naam, Zuerbroeck, naar de povere kwaliteit van de drassige grond.
Waarschijnlijk zijn het de witheren van Averbode, die hier in Zutendaal eeuwenlang pastoors leverden, die verantwoordelijk zijn voor de naamsverandering van zuur naar zoet. Het kan wellicht in verband worden gebracht met de Mariaverering in het dorp waarbij de naam 'zoet dal' beter paste. Tot voor de komst van de steenkoolontginningen rond 1900, was Zutendaal omgeven door heidegebied. Nadien volgde massale aanplant van vooral dennensoorten. Zutendaal is een stokoud dorp, de gotische OLV-kerk in het centrum is daar nog getuige van. Binnenin kan je het beeld van OLV van Zutendaal bekijken naast een groot aantal kunstwerken.
Kattenvennen
> Alles draait hier rond het thema astrologie, geologie en natuur. Op het eerste zicht lijkt het hier wat een amalgaam met ondermeer een muziekkiosk en een minigolfterrein, het zijn overblijfsels van vroegere recreatieprojecten hier. Publiekstrekker is nu het sterrenobservatorium of 'Europlanetarium'. Verder heb je er ook ondermeer een planetenpad en een geologisch pad met verschillende soorten natuursteen, een minigolf, cafetaria, expositieruimte en er is een bezoekerscentrum, eigenlijk nogal groot uitgevallen. In de omgeving kan je ook een belangrijke groeiplaats van jeneverbesstruiken vinden.
> In het bezoekerscentrum vind je allerlei literatuur over astrologie, weer en natuur naast een pak merchandisingprodukten van het Nationaal Park. Uiteraard kan je er hier ook de wandelkaarten van het Nationaal Park oppikken. Vlakbij staat ook nog een oude muziekkiosk en daarnaast een computer waar je van jezelf een foto kan nemen die wordt opgestuurd naar een emailadres dat je intikt.
> Het planetenpad is slechts 1,4 km lang. Onderweg heb je grote infoborden over elke planeet. Het pad volgt de planeten in volgorde van de afstand waarmee ze van de zon zijn verwijderd. Omgerekend leg je dus met 1 voetstap langs het pad 4 miljoen kilometers af in de ruimte.
> Verderop kom je langs een open veld in het bos dat oploopt naar de Hesselberg en waar op de flank een reusachtig Mariabeeld staat.
> Als je de lange afstandswandeling Hoge Kempen een paar honderd meter verder volgt kom je bij de eigenlijke parkingang waar ook de sportinfrastructuur van BLOSO is gelegen. Vlak voor de sportterreinen gaat de LAW rechts om rond de sportvelden te lopen, verderop gebeurt dat over een knuppelpad in een holle weg. Langs de padkant veel Amerikaanse eik, die in september hun eikels massaal laten vallen. Ik vond hier ondermeer ook het vermiljoenzwammetje, eerder een matig zeldzame verschijning, maar hij valt door zijn knaloranje kleur wel fel op.
> Bij het einde van knuppelpad staat een picknicktafel waar het pad naar rechts loopt. Even klimmen om wat verder gedeeltelijk over asfaltwegjes te zigzaggen naar de wijk Gelieren-Hoorzij. Je kruist de N744 om naar de ingang van golfterrein Spiegelven te wandelen. Het pad loopt door deze ingang en verder langs de rand van het uitgestrekte golfterrein. Je blijft in tegenwijzerzin rond het golfveld wandelen om dan uiteindelijk de weg N730 te bereiken.
De omgeving hier is ook ingericht voor ruiter- en menpaden. Langs een ingesloten heidegebiedje dat begin september helemaal paars zag. Zo bereik je de parkingang Kattenvennen, misschien wel de belangrijkste poort momenteel omdat de stad Genk vlaktbij ligt.
> De Lourdesgrot en bijhorende kruisweg liggen in een parkje dat nog redelijk druk wordt bezocht. De grot van Wiemesmeer werd gebouwd in 1925. Van Wiemesmeer naar de parkingang Kattenvenen is het prettig wandelen over schaduwrijke paden. Daarbij volg je ook een variant traject van GR 5, evenals het opgeheven lang pad Hasselt - Sittard.
bernagie
amerikaanse eik
jeneverbes
jeneverbes
zutendaal
zutendaal
> Een ietsje kortere etappe vandaag. Voor we de lange afstandswandeling weer oppikken lopen we langs het bezoekerscentrum bij de toeganspoort Lieteberg.
> Van ingang Lieteberg is het nog een paar honderd meter wandelen om weer aan te sluiten op de lange afstandswandelroute. Het pad loopt door aanplantingen van den in een beekvallei die biezonder is omdat je hier nog één van de grootste Vlaamse groeigebieden van jeneverbes vindt.
> Zo loop je naar een hoogspanningslijn toe, dezelfde die we eerder op de dag langs het heibos volgden. Eens die bereikt ga je rechts om de HS-Lijn te volgen over een verhard baantje langs de grindontginning.
> Uiteindelijk bereik je de N763. Links hier om over het parallelle fietspad een druk kruispunt te bereiken (opgelet voor het snelle verkeer!). Aan de andere kant van het kruispunt kom je na een bocht bij één van de 5 officiële toegangspoorten van het Nationaal Park: Station As. Genoeg gewandeld voor vandaag. Rest nog slechts 18 km tot het eindpunt.
Passage over de Fagne Wallonne
Boomblauwtje
Kattenvennen, kiosk en planetarium
Modderpaadje door jong bos
Wiemesmeer, Lourdesgrot en kruisweg
Zutendaal, OLV-kerk
Zutendaal, gemeentehuis
Bernagie
Eikels van Amerikaanse eik
hoge kempen
LAW Hoge Kempen (Limburg)- 74 km