> Met het openluchtmuseum van Bokrijk als topattractie valt er tijdens deze lus van de langeafstandswandeling De Wijers alweer heel wat te beleven onderweg. Qua natuur is het vooral het uitgestrekte heide- en vennengebied van De Maten dat de moeite waard is. De mijncité van Winterslag biedt weer een heel ander beeld van De Wijers. Geen gebrek aan afwisseling dus tijdens deze 22 km lange wandellus die het gebied tussen de steden Genk en Hasselt verkent.
> Het station van Bokrijk is ons uitgangspunt. Op een goeie kilometer rijden ook bussen af en aan tussen de steden Genk en Hasselt. Vanuit station Genk rijden er ook stadsbussen langs Bokrijk. Wil je deze tocht combineren met een bezoek aan het beroemde openluchtmuseum van Bokrijk, controleer dan op voorhand de openingsuren. Bokrijk is niet het hele jaar open. Voorzie toch een extra 3 uren dan voor een rustig bezoek aan de vele oude woningen daar.
> Deze lus loopt langs jeugdherberg De Roerdomp te Bokrijk, waar ook trekkershutten aanwezig zijn. Er ligt geen camping langs het traject. Meest dichtbijgelegen camping is nog die van Holsteenbron, langs een ander deel van langeafstandswandeling De Wijers. Heb je bevoorrading nodig dan kan je terecht in een winkeltje (broodjeszaak - slager) tussen Winterslag-centrum en de cité van Winterslag (Sportlaan 3), basisartikelen vind je ook bij het Lukoil-tankstation in de buurt van de Genkse ring. Resto-cafés onderweg zowel bij de ingang als binnen het openluchtmuseum van Bokrijk, lang de Noordlaan in Winterslag-cité, en langs De Hutten te Termien (Hut Moment).
> Vanuit het station van Bokrijk wandel ik zuidelijk, parallel met de verkeersweg over het wandelpad en weg van Bokrijk. Na 200 meter links die weg over. We kiezen nu voor een rechte dreef van Amerikaanse eik, die we een hele tijd zullen volgen. Een eind verder maakt de dreef een flauwe bocht naar rechts, ze wordt nu een gewoon bospad. Nog wat verder bereiken we een duidelijke V-splitsing, we nemen er de rechtertak. Voorbij een poort gaan we rechts het fietspad op langs de drukke verkeersweg N75 (Hasselt - Genk) en een bushalte.
> We draaien daar rechts mee met de asfaltweg maar wisselen dan onmiddellijk het asfalt in voor een prachtig pad rechtsvoor dat tussen oude naaldbomen gaat lopen. Een aangenaam pad dat niet toegankelijk is voor fietsers. Op het einde gaan we ter hoogte van een beek en net voor een hangar links en langs parking 1 van domein Bokrijk. In de buurt van taverne Koetshuis zijn we op wandelwissel 6. Hier vervoeg ik weer de hoofdroute rechtdoor. Wil je het openluchtmuseum bezoeken, dan ga rechts, langs het voormalige kasteel.
> Op een T-kruising veranderen we van richting: links tussen corsicaanse dennen en amerikaanse eiken. Een tijd dezelfde wandelrichting aanhouden nu. Het is hier mooi half oktober als het gebladerte van de vele Amerikaanse eiken volop verkleurt. Uiteindelijk komen we aan in de bocht van een wijkstraat (Delweg), we vervolgen hier rechtuit verder, kruisen een andere wijkstraat en verderop bocht de Delweg naar links. In de volgende bocht naar links verlaten we de wijk en wandelen we rechtdoor (in zuidelijke richting) een brede rechte bosweg op.
> We nemen te Winterslag de linkse weg van de brede dubbele laan. Hier hadden de mijningenieurs hun sjieke woningen. Zo lopen we langs het mooi opgekalefaterde officiële centrum van Winterslag met zijn 'mijnkathedraal' (Heilig Hartkerk) en de indukwekkende gebouwen van de voormalige jongens- en meisjesscholen. Op het plein staat ook een standbeeld ter ere van de mijnwerker. Voorbij de basisschool nemen we links de aanvankelijk licht dalende Hovenierslaan.
> We wandelen deze straat bijna helemaal ten einde tot op een kruispunt waar je aan de linkerzijde een buurtwinkel aantreft (tevens broodjeszaak en slager). Daar gaan we naar rechts tot op het fietspad langs de drukke Noordlaan. Links om verderop achtereenvolgens een verkeersrotonde en een spoorlijn over te steken. Rechtuit verder in de Noordlaan. Voorbij een Italiaanse kantine en een kerk en 50 meter voorbij een bushalte gaan we rechts langs een graspleintje met bomen en een piramidaal monument.
> We zijn nu midden in een typische tuinwijk van Winterslag (ook bekend als 'de cité'). Nogmaals rechts een buurtpad op dat na de kruising met een wijkstraat uitkomt bij een speelplein. Aan de andere zijde van het speelplein staan wat rust- en picknickbanken. We houden dezelfde richting aan over een ander buurtpad dat al snel in een wijkstraat uitloopt. Rechtdoor naar een voetbalveld en kort daarvoor gaan we links over de autoparking. Aan de andere zijde van de parking vind je een paadje dat de heide inloopt. Het is een smal paadje, je schuurt langs de heidestruikjes.
> Let goed op de wandelpaadjes voor de oriëntatie, want er lopen nogal wat kriskraspaden. Net voor we een woonwijk bereiken, gaan we scherp rechts verder de heide in, we klimmen naar de Schemmersberg en lopen verderop langs de rand van een oude zandgroeve. Zanderige paden leiden ons langs de groeverand en daarna dalen we zacht het bos in. De bewegwijzering is hier gelukkig intensief gebeurd maar ook hier klopte de intekening op de kaart weer niet helemaal.
> Op het eerste padenkruispunt nog rechtdoor (geen markering), op het volgende kruispunt (ongeveer 200 meter voor een verkeersweg) gaan we rechts een andere bosweg op. 350 meter verder slaan we linksaf op een met steenslag verharde bosweg en na 200 meter gaan we weer rechts over een zanderige piste. Deze bosweg loopt uit op de redelijk druk bereden N726 (Wagemanskeel). Voorzichtig oversteken en rechtdoor over de brede bosweg.
> Na 300 meter bereiken we het padenkruispunt met de LAW-verkortingsroute naar Bokrijk (wandelwissel 5). Hier ga ik links, tesamen met langeafstandsroute GR 5 richting Bokrijk over de verkortingsroute van de LAW De Wijers. De brede zanderige bosweg daalt af naar de Moleneindeweg / Zonhoverweg. Oversteken en rechtdoor langs de afsluitingen van huizen en een bouwfirma tot op de rand van het jeugdherbergdomein De Roerdomp.
> Daar links langs de afrastering. Op de volgende hoek van de afrastering staat dat de verkorting naar rechts gaat, terwijl die markering niet zo is aangebracht uit de andere richting komende. Ik wandel ditmaal naar rechts met de GR, langs de afrastering van de jeugdherberg en langs de trekkershutten. Zo komen we bij de domeiningang van de jeugdherberg en bij de wat saaie Boekrakelaan, die we naar rechts opwandelen.
> We volgen de Boekrakelaan over zowat 700 meter. Aan de linkerzijde doorkijkjes op natuurreservaat Het Wik, maar dit deel van het natuurgebied is niet toegankelijk omdat het rust- en broedgebied is voor vogels. Het bestaat vooral uit rietkragen en vijvers.
> Net voor de straat een bocht naar rechts maakt, nemen we linkvoor een bospad door een hek. Na 70 meter links een paadje op door een deel van natuurgebied Het Wik. Op een T-kruising voor een beek gaan we links (de GR gaat hier rechts). Voor een hek rechts, dadelijk weer rechts over een bospad dat een paar malen zijarmen van de Zusterkloosterbeek kruist. Veel paddenstoelen hier in het bos. Onder een gevallen boom door en wat later bereiken we een geasfalteerde dreef. Hier gaan we naar links tot op een padenkruispunt.
Startpagina > Wandelen > L A W De Wijers
> De langeafstandswandeling loopt verder over het wereldplein en daarachter volgen we een pad naar de hoek van een speeltuin. Daar rechts door een dreef tot bij de verkeersvrije hoofdtoegangsweg naar het openluchtmuseum. We gaan er links en wandelen over de geasfalteerde parkweg helemaal tot aan de verkeersrotonde van Bokrijk (Parking 2). Daar ongeveer rechtdoor tot bij het station van Bokrijk en daarmee is ook deze wandellus weer rond.
De Maten
> 300 hectaren natuurgebied en beschermd landschap, grotendeels in eigendom of in beheer door Natuurpunt. De Maten strekt zich uit over de gemeenten Genk en Diepenbeek. Er liggen 35 vijvers, grotendeels ontstaan door middeleeuwse uitgravingen voor viskweek in het verleden, ze werden 'weyers' genoemd. Van natuurlijke oorsprong zijn de vijvers dus niet, ze zijn het resultaat van afdammingen op de Stiemerbeek. Het gebied heeft eigenlijk een grote verscheidenheid aan landschapstypen. Zo tref je er zowel droge als natte gronden met heidebegroeiing aan, broekbos, moeras, duinen, schraal grasland, rietkragen en andere ruigten. Meest bijzondere bewoner onder de vogels is de roerdomp, zijn silhouet is ook verwerkt in het logo van De Wijers. Ook het woudaapje zou hier voorkomen, ondanks zijn naam wel degelijke een vogelsoort. Je moet echter veel geluk hebben om deze schuwe vogels ook te kunnen spotten. De roerdomp mag dan een luidruchtige reiger zijn, hij houdt zich haast constant op in dicht riet. Ook heel wat trekvogels komen even tot rust in De Maten. Het natuurbeheer rond de vijvers en de rietlanden is er op gericht om deze zeldzame soorten in stand te houden. Gemakkelijker zal je hier wilde gagel vinden, een geurige struik die onze voorouders gebruiken voor medicinale toepassing maar vooral om bier te kruiden en te conserveren, lang voor hop die rol overnam. In de natte heidegebieden kan je ook zonnedauw aantreffen, een vleesetende plant, minuscuul maar wel fotogeniek. De Maten is een van de oudst erkende natuurgebieden in Vlaanderen, sinds 1956. Waar de benaming vandaan komt is niet precies geweten, het woord Maten wordt wel eens in verband gebracht met het Engelse woord 'Meadows', wat 'weilanden' betekent. Een andere verklaring leunt aan bij het woord 'made' (maailand).
Winterslag
> Het bestaan van Winterslag hangt volledig samen met de vondst van steenkoollagen in de naburige gemeente As in 1901 door André Dumont. Amper een jaar later werden ook proefboringen uitgevoerd te Winterslag, door baron Evence Coppée. Dat resulteerde rond 1914 in de vondst van een eerste steenkoollaag op een diepte van bijna 500 meter. Enkele jaren later was de steenkoolmijn hier een feit. Onmiddellijk na WO I kwam de ontginning van het zwarte goud in sneltreinvaart. Behalve tuinwijken en de eigenlijke mijninfrastructuur zelf werd hier ten behoeve van de mijnwerkers een nieuw centrum gebouwd. De Heilig Hartkerk (1925) is een ontwerp van de Brusselse architect Adrien Blomme. De indrukwekkende gebouwen van de oude meisjesschool huizen nu opleidingscentrum Syntra. De jongensschool is nog in gebruik als gemengde school vandaag. Dit is de eerste tuinwijk van Winterslag, met voor die tijd luxueuze huizen met moderne voorzieningen, het waren dan ook voornamelijk ingenieurshuizen. Vanaf de jaren '60 werden Limburgse mijnen sterk verlieslatend, onvermijdelijke sluiting kwam er aan, dat gebeurde te Winterslag in 1988. Langs de mijngebouwen en terrils loopt langeafstandswandeling De Wijers niet maar is het best de moeite om er even langs te lopen. De mijngebouwen hebben nu een culturele en recreatieve bestemming gekregen onder de naam C-Mine.
De Stiemerbeek
> We passeerden eerder al deze beek, ze voedt ondermeer de waterplassen van De Maten. Ze ontspringt op het Kempisch Plateau bij Waterschei en vloeit te Diepenbeek in de Demer. De beek heeft over het grootste deel van haar loop sterke menselijke ingrepen ondergaan, ze werd rechtgetrokken en is over bijna haar gehele bedding gekanaliseerd. Dat gebeurde in de periode van de steenkoolmijnen van Waterschei en Winterslag (waarvoor ze als afvoerkanaal diende) maar ook al veel vroeger, zoals bij de aanleg van watermolens.
Bokrijk
> Het museum van Bokrijk werd gerealiseerd vanaf 1953, op een terrein dat deel uitmaakte van een kasteeldomein, dat de provincie Limburg in 1938 al had aangekocht. Inspiratie voor een 'openluchtmuseum over het Vlaamse volksleven' werd gevonden in Scandinavië, waar dit soort projecten al langer bestond.
> Interessante of typische streekgebouwen werden steen voor steen genummerd en afgebroken om te Bokrijk weer geduldig en met oog voor authenticiteit weer te worden heropgebouwd. Daarbij ging het niet enkel om het behoud en tentoonstelling van traditionele streekarchitectuur maar ook om het verzamelen en tonen van oude gebruiksvoorwerpen, kamerinrichting, werktuigen, enz. Oude hoevegebouwen, burgerwoningen enz. werden aldus ook functioneel en bewoonbaar ingericht volgens oude leefwijze.
> Op het domein zijn de gebouwen gegroepeerd naar hun streekeigenheid: de Antwerpse en Limburgse Kempen, Oost- en West-Vlaanderen, Haspengouw en later kwam er ook een oude stad bij met burgerhuizen. Typisch aan Bokrijk is ook dat het openluchtmuseum tot leven wordt gebracht door de aanwezigheid in de huizen van vrijwilligers die in traditionele klederdracht techniekdemonstraties of korte rondleidingen geven. Acteurs spelen er ook korte scènes uit het dorpsleven van vroeger. Zo kan je er de donderpreek van een pastoor of een les van de dorpsonderwijzer bijwonen.
> De grote groep medewerkers die nodig is om Bokrijk levend te maken, verklaart ook waarom het openluchtmuseum niet het hele jaar open is, vanaf de Paasvakantie tot eind september kun je er een bezoek brengen. Voorzie toch zeker 3 uren voor een bezoek. Een plannetje met legende krijg je bij je ingangsticket.
De Slagmolen
> Deze molen op de Stiemerbeek is van oorsprong een volmolen, gebouwd door Hasseltse lakenambachtslieden in het jaar 1523. Het procédé van vollen bestond er uit om wol aan te stampen tot een dicht weefsel waaruit lakens werden vervaardigd. De watermolen zette hiervoor een machinatie van houten stampers in werking. Half 17de eeuw kreeg de molen de functie van bookmolen (om uit hennepvezels touwen te maken) en slagmolen (uit raap- en koolzaad werd lampenolie geperst). Nog twee eeuwen later werd het een klassieke graanmolen en die functie bleef hij vervullen tot 1955. Vanaf 1966 herleefden de molengebouwen als café. De watermolen werd gerestaureerd en opnieuw maalvaardig gemaakt in 1986. Eind 2010 sloot het café echter definitief de deuren.
> Na zowat 300 meter steken we bij de verkeerslichten de weg over om rechtdoor te vervolgen in de Broedersstraat. Verderop nemen we de eerste straat links (Kneippstraat) tot net voorbij het sportgebouw van een paar voetbalvelden. Daar gaan we rechts een breed graspad op langs een beekje. Dat eindigt op een T-kruising in een moerassig bosgebied. We nemen er het bospad rechts.
> We steken bij de Slagmolen de verkeersweg over, wijken iets naar links uit en lopen dan rechts een park in (picknickbank). Niet het bruggetje oversteken maar licht links aanhouden en het bos inlopen. We lopen nu over een oud pad langs de Stiemerbeek en bereiken een eind verder de plek waar de Stiemerbeek een tunnel uit loopt.
> Er mankeerde wat bewegwijzering van de Langeafstandswandeling De Wijers ter hoogte van de watertunnels, de route vervolgt daar links op de T-kruising en loopt kort daarna onder een hoge spoorbrug. Het pad arriveert aan de N75 (Hasselt - Genk) ter hoogte van een Lukoil-tankstation. We steken deze drukke verkeersweg niet over maar gaan even rechts langs de weg om er dan kort van weg te draaien over een fietspad van roze beton. De volgende kilometer stond trouwens wat slordig ingetekend op de wandelkaart. Bij het fietspadenkruispunt dat dadelijk volgt, gaan we links onder de N75 ter hoogte van een bovengrondse rotonde (om naar het station van Genk te gaan moet je op dit punt rechtdoor wandelen en de X-markering volgen). Aan de andere zijde gaan we rechts onder een verkeersarm van de rotonde.
> Wat verder gaan we ter hoogte van een Total-tankstation naar rechts een asfaltweg op, die weer evenwijdig gaat lopen met de N75. Even opletten dan. Bij de kruising met alweer de Stiemerbeek gaan we links het gras op om langs de rechterzijde van de beek te wandelen tot bij een beektunnel. We gaan hier boven de tunnel over de beek, gaan dan enkele meters in de andere richting terug en draaien rechts weg van de Stiemerbeek, het bos in.
> We arriveren op de Vennestraat en gaan er rechts de spoorbrug onder. Een eind verder in de Vennestraat was de platenzaak van Betty Peeters gelegen waar eind jaren '50 Rocco Granata zijn eerste plaatjes van zijn wereldhit Marina verkocht. 50 meter na de spoorbrug dadelijk links de Sportlaan in. Na 100 meter in deze straat van Winterslag nemen we aan de linkerzijde een parallel paadje tussen heide, vliegden en berk. We lopen hier ook tesamen met het Heikneuterpad. Het prettige pad eindigt al 200 meter verder weer op de Sportlaan. We kruisen de straat en vervolgen over een paadje dat stijgt over een keiige heuvel door loofbos. Eens boven lopen we meteen het centrum van Winterslag in.
> Er ontbrak iets verder bewegwijzering maar Langeafstandswandeling De Wijers steekt na 50 meter een brugje over een beek over. We wandelen over een ten behoeve van fietsers geasfalteerd bospad in een moerassige omgeving. Verderop komen we in een verkaveling terecht en bij de kruising met een wijkstraat vervolgen we rechtdoor in de Reenstraat tussen meer verkaveling en velden. Op het einde van de straat nog steeds rechtdoor, we trekken nu natuurgebied De Maten binnen.
> Het weggetje draait wat naar links en door een bosje, we kruisen de Achterbeek en kort daarna De Stiemer, een hoofdzakelijk gekanaliseerde zijbeek van de Demer. Dadelijk na die kruising gaan we rechts, even langs de gekanaliseerde beek om dan links weg te draaien. 150 meter verder gaan we nogmaals links. We kruisen opnieuw het asfaltweggetje waar we daarstraks over liepen en gaan rechtdoor over een breed zanderig pad in halfopen landschap. Aan de horizoneinder zien we fabriekstorens en windmolens, we zijn hier niet ver van de Genkse wijk Termien.
> Het breed pad wordt een graspad, loopt wat tussen bomen en langs de achterzijde van huizen om dan weer als pad te vervolgen. 100 meter voor een poort gaan we rechts een wijkstraat in en op de eerste kruising (bij een kapelletje) nemen we links De Hutten. Langs taverne-restaurant Hut Moment en rechtdoor.
> Een straat rechts laten we liggen, op het volgende kruispunt gaan we links (Volmolen). We kruisen opnieuw de Stiemerbeek en wandelen weer naar natuurgebied De Maten. We gaan schuinrechts een steenslagpad op om 50 meter verder een zandpad links te nemen tussen de bomen. Wat verder gaan we rechtdoor via een hekje weer natuurreservaat De Maten in.
> Aan een volgend klaphekje bij een vijver gaan we links. We wandelen nu met de vijver aan onze rechterkant, over een aangenaam pad dat langs vijvers en riet slingert. Bijzonder mooie omgeving hier. Bij een volgend hekje gaan we dadelijk rechts langs de buitenkant van het natuurgebied, tesamen met het beroemde langeafstandspad GR 5. We lopen tussen de afspanning en een beekje met zichten over meer vijvers en moerasgebied van De Maten.
> Ter hoogte van een autoparking (P1) die wat aan de linkerzijde ligt, lopen we rechtdoor onder een eik met uitgespreide takken. We dalen naar een volgend padenkruispunt en we houden dezelfde richting aan over prettige wandelpaden.
> Na een heuveltje nemen we links een mooi zandpaadje midden tussen de uitgestrekte heide van De Maten. Het paadje slingert naar een T-kruising waar we rechts het verhard fietspad nemen dat tussen vijvers loopt. Let ook op de merkwaardige struiken van wilde gagel. Wrijf even een blaadje tussen je vingers om de kruidige geur waar te nemen. Helaas ben ik hier op een moment dat de heidebloei al even over zijn hoogtepunt heen is, paars heeft plaats gemaakt voor een fletse bruine kleur van de uitgebloeide planten. Vanop de verharde dijk tussen de vijvers hebben we ook zicht op mooie rietpartijen in het water.
> Een eind verder vervoegen we een grindpad dat langs een vijver loopt. Er flitst een ijsvogel voorbij. We draaien met het hoofdpad mee naar links. Wat verder heb je een aardige picknickplek bij de vijver (geen picknickbank). Op die plaats gaan we naar rechts. We lopen door een mooi heidegebiedje en draaien in een bocht naar de rand van een wijk. We lopen de wijk echter niet door maar nemen hier aan de Stiemerbeek een breed graspad dat de beek stroomopwaarts volgt tot bij de Slagmolen.
Zwarte berkenboleet
Kastanjeboleet
Natuurreservaat Het Wik
Dreef met oude naaldbomen, onderweg naar Bokrijk
Wilde gagel
De Slagmolen op de Stiemerbeek
Door natuurreservaat De Maten
Door natuurreservaat De Maten
Winterslag
Natuurgebied Schemmersberg
Ondergrondse passage van de Stiemerbeek
Langs de gekanaliseerde Stiemerbeek
LAW De Wijers - 76 km