Startpagina > Wandelen > Streek-GR Vlaamse Ardennen
> Alle horeca was hier op de Kluisberg gesloten op deze weekdag. Een ambulante ijsjesventer kan me wel een verfrissend ijsje verkopen, dat ik verorber in de schaduw van de GR-wandelwijzer. Er staan hier zelfs twee wandelwijzers: de oudste, in stevig eikenhout en met gotische letters, dateert nog uit de tijd dat in de jaren '80 GR 5A (wandelronde van Vlaanderen) werd ontwikkeld. We gaan vanaf nu trouwens die witrode tekens van GR 5A volgen.
> Terug in Kwaremont-dorp. We steken even later de verkeersweg Kluisbergen - Ronse over en verliezen snel hoogte over een mooi pad langs de bosrand. Het gaat in snelle zigzags langs weiden, stukjes bos en afgelegen huizen en we beginnen over de Hoogweg langzaam weer te stijgen over de uitgespreide flank van de Kluisberg. Als we Scheldedorp Ruien naderen, kiezen we voor een zuidelijke koers, door links de Kokereelstraat te nemen.
> Ongeveer 2/3de van het 300 hectaren grote Kluisbos ligt op Vlaams grondgebied, de rest is Waals. Van het Vlaamse deel is ongeveer 50 hectaren in bezit van de Vlaamse overheid, in de praktijk valt dat onder beheer van Agentschap Natuur & Bos. Zowat 110 hectaren zijn eigendom van van de gemeente Kluisbergen, die er in 2015 eigenlijk van af wil om de gemeentelijke schuldenlast te verlichten. De resterende tientallen hectaren zijn van diverse privé-eigenaars.
> Hogerop is het wat uitkijken naar de geelrode tekens van Streek-GR Vlaamse Ardennen. We blijven het hoofdpad ongeveer volgen tot we op een asfaltweg komen midden in het bos. Hier zijn we op het meest westelijke punt van Streek-GR Vlaamse Ardennen. Links en wandelen tot op de top van Kluisberg, met nog een café, De Toren.
> De eigenlijke toren, met horecazaak, ligt op Waals grondgebied (Orroir) maar was tot 2015 van de gemeente Kluisbergen. De bakstenen constructie op 141 meter hoogte diende als uitkijktoren uit de Napoleontische periode. Nadien werd het een toeristische attraktie. De plek moet al eeuwen aantrek hebben uitgeoefend. Een legende verhaalt dat hier de Frankische koning Childerik werd geboren in de 5de eeuw. Andere verhalen vertellen over een kluizenaarswoning, waaraan het woud later zijn naam heeft ontleend. Tijndens de late middeleeuwen was het ook een ontmoetingsplaats voor de bosgeuzen. Deze groepen van verdreven en vervolgde calvinisten hadden bolwerken in de Vlaamse Ardennen tijdens de 16de eeuw en reageerden met geweld op de ontaarde katholieke samenleving toentertijd. Ook nu zijn er nog sporen merkbaar van hun sterke aanwezigheid toen, te Korsele (Horebeke) is 500 jaren later nog een protestantse cel.
> Dus verder over de Torendreef, zeer langzaam dalend over een parallelpad naast de onverharde dreef. Die Torendreef vormt hier de grens tussen het Vlaamse en Waalse gewest. We blijven netjes aan de Vlaamse zijde van de grens. Ook bij De Vierschaar / De Bosbaar wandelen we rechtdoor, gedeeltelijk langs Waalse zijde van de grens. Brasserie De Vierschaar sloot sinds de lente van 2014. De jonge onderneemster Ann-Sophie ontnam zich van het leven in haar zaak na jarenlange pesterijen rond vergunningen die het gemeentebestuur van Kluisbergen eiste. De naam 'Vierschaar' verwijst naar een tijdelijke rechtbank in open lucht die hier regelmatig werd ingericht in een feodale tijdsgeest. Sinds 2017 opende hier 'De Bosbaar' de deuren, een B&B met drankgelegenheid tijdens weekends met mooi weer.
> We gaan echter rechts, voorbij het café op de Knokteberg / Oude-Kwaremont. Even het bushokje ingedoken want er viel plots een stevige bui. Ik had zelfs niet meer de tijd om de korte afstand tot het café te overbruggen!
> De tocht naar Klijpe verloopt bijzonder vlot, allerlei wegenwissels onderweg, we verliezen zowat 70 hoogtemeters. De tweetalige straatnaambordjes zijn het gevolg van het statuut van Ronse als faciliteitengemeente voor franstaligen.
> Na enkele kilometers langs bos en veld arriveer je bij een kapelletje en bushalte op de Rozenaaksesteenweg, een macadamweg. Links en recht op de kerk van Klijpe af. Kort bij de kerk van straatdorp Klijpe kruisen we de verkeersweg N36 Kluisbergen - Ronse (café, frituur). Voor we de stad Ronse binnentrekken, maken we via heel wat kronkelende weggetjes eerst nog een ommetje langs een grote Mariakapel (Kapel OLV van Wittentak) en daarmee gaat nog wat stijging gepaard, eerst op de flanken van de Hotondberg, daarna op de Scherpenberg (of Schapenberg).
> De bakstenen kapel in neogotische stijl vervangt sinds 1892 een vervallen 17de eeuwse pestkapel in de buurt, die was gewijd aan Sint-Rochus en OLV. Vermoedelijk was hier al eeuwen eerder verering van een Mariabeeldje, dat zich volgens de legende onder een witte tak van een dikke eik bevond. De villa's hier op deze groene hellingen zijn niet representatief voor de stad Ronse, die eerder een bouwkundige aanblik biedt van vooral eenvoudige arbeiders- en burgerhuizen.
> Voorbij de kapel zetten we definitief de daling in naar Ronse over de Fiertelmeers en de Spinnessenberg. We bereiken na nog wat afslagen de Kruisstraat te Ronse, waarover ook de Ronde van Vlaanderen-renners jaarlijks racen. Als je Ronse wil bezoeken daal je op dit punt verder af door de Kruisstraat, want het stadscentrum ligt niet langs de Streek-GR.
> Hoewel Oudenaarde de titel draagt van 'hoofdstad van de Vlaamse Ardennen', lijkt het in de eerste plaats de stad Ronse die aanspraak maakt op deze titel. Ronse is omgeven door 'Ardennentoppen', met de hoogste van de hele gordel aan getuigenheuvels, de Hotondberg (145 meter). Oudenaarde ligt in de Scheldevallei en is eerder 'een toegangspoort' tot de Vlaamse Ardennen.
> Een wandeling door Ronse levert een aantal verrassende plaatjes op, zoals de pittoreske omgeving rond de Hoge Mote, waar ook de toeristische dienst is gevestigd.
> Het opvallend grote marktplein oogt indrukwekkend, al zijn er weinig historische gebouwen overgebleven. Zo dateert het dominerende stadhuis uit de jaren '50 van vorige eeuw. De 11 meter hoge obelisk midden het marktplein werd tijdens het Hollands bewind geplaatst, in 1819 en had naast het prominent demonstreren van de Nederlandse macht ook de functie van stadsfontein. Brasserie Harmonie herbergt een verrassend interieur achter de gevel.
> Pak je de trein in Ronse, blijf dat even stilstaan voor het mooie stationsgebouw op het Churchillplein. Dit zou het oudste nog in gebruik zijnde treinstation zijn op het Europese vasteland. Het werd oorspronkelijk gebouw te Brugge maar verhuisde in de jaren '80 van de 19de eeuw naar Ronse omdat men in Brugge een groter station wou. Merkwaardig genoeg werd het in Ronse heropgetrokken met de voorkant naar de sporen gericht. Het oudste stationsgebouw in België (en het Europese vasteland) staat eigenlijk te Melle maar het is niet meer in gebruik als dusdanig.
> In Ronse kun je dus makkelijk een dagje stadsbezoek vullen, de toeristische dienst is goed gedocumenteerd met ontdekkingsideeën.
De Muziekberg
> Streek-GR Vlaamse Ardennen verlaat ter hoogte van het centrum van Ronse de Kruisstraat om alweer snel een buurtpaadje te nemen. We lopen dus niet door de kern van het centrum, die een paar honderden meters naar rechts ligt. In Ronse sla ik eerst nog wat proviand in. De volgende 5 km lopen in de richting van de Muziekberg, waarvan we pas na een uigereikte klim de top zullen bereiken. Via buurtpaden lopen we eerst langs het Ronsense ziekenhuis. Aan de andere kant van de site loopt de route in ongeveer dezelfde richting verder.
> Een paar kerkwegels langs akkers brengen ons nog aan de rand van een buitenwijk van Ronse. Onderweg zien we aan onze rechterzijde ook de verlaten ruďnes van oude textielfabriekjes en andere semi-ambachtelijke nijverheden die Ronse ooit welvaart brachten.
> Bijna op de top komen we langs een merkwaardig torentje, de Geuzentoren. De toren is een follietje van de 19de eeuwse eigenaar van dit deel van het bos. Kasteel-en domeineigenaars bekeken hun bos wel eens vaker als een soort engels landschapspark waar wat kitsch 'de tuin' moest opfleuren. De toren dateert uit 1864 en zou zijn gebouwd op een van de tumuli die hier werden ontdekt. Er wordt wel eens gesteld dat het vanop dit torentje was dat Paul de Mont naar zijn collega-schrijver Omer Wattez in verrukking uitriep 'dat het hier precies de Vlaamse Ardennen waren', waaraan dan het ontstaan van de streeknaam 'Vlaamse Ardennen' werd toegedicht. Dat was in het jaar onzes heren 1888.
Geuzentoren Muziekbos
> Over de naamsoorsprong van 'Muziekbos' zijn historici het veel minder eens. Allerlei wilde muzikale en minder muzikale legendes bestaan daarover, van weerwolven tot rondzwervende muzes maar een echt sluitende verklaring is er niet. De Muziekberg heeft altijd met sterke menselijke tussenkomst te maken gehad. De flanken van deze getuigenheuvel werden aangevreten door zandgroeven, op de zuidelijk georiënteerde zijde bloeiden ooit wijnranken en zoals andere bossen in de Vlaamse Ardennen had ook het Muziekbos tijdens WO I sterk te lijden onder kaalslag door de Duitse bezetter. Het huidige bosbestand van hoofdzakelijk beuken is dan ook niet ouder dan 100 jaar. Het grootste deel van het Muziekbos is vandaag eigendom van de Vlaamse overheid en in beheer door Agentschap Natuur & Bos. Dat geldt ook sinds 2011 voor het aansluitende Sint-Pietersbos.
Het Muziekbos is vooral uit beuken samengesteld
> We bereiken uiteindelijk Chalet Boekzitting, een restaurant-café, hier midden in het bos aanwezig sinds 1950 op een plek waar mogelijk vroeger recht werd gesproken of uitgevoerd onder een beuk ('beuk-zitting').
Muziekbos, boshyacinten
> We lopen nog steeds in het spoor van GR 5A en GR 122, daar komt nu ook nog eens GR 129 (Dwars door België) bij. 'Geraardsbergen 30 km' vermeldt de wandelwijzer. Tot mei 2017 was hier in de buurt ook een bivakzone gelegen. Deze moest echter worden gesloten door aanhoudende overlast van personen die de bivakregels niet respecteerden. Wil je hier in de omgeving overnachten dan kun je eventueel gebruik maken van de jeugdherberg van Ronse, één km verder langs de wandelroute (zie verder).
> We zakken via een slechts licht verhard zijwegje weer af van de Muziekberg, de helling heeft eigenlijk 'Kanarieberg' als naam. Helemaal beneden kruisen we de Trosbeek in de buurt van de wat zijlings gelegen kapel voor OLV van Loreto en bij alweer een GR-kruispunt.
> De grote Loretokapel, kwam er in 1676 op initatief van een Ronsense pastoor, die zo de dagelijkse plichten voor de inwoners van dit afgelegen deel van Ronse wat wou verlichten.
Afdaling Kanarieberg
Kapel OLV van Loreto
> Doordat er ook een relikwie van OLV van Loreto in de kapel kwam, groeide de plek ook uit tot een regionaal bedevaartsoord. Loreto is een plaatsje in Italië dat op de bedevaartskaart kwam toen bleek dat engelen in de 13de eeuw 'op wonderbaarlijke wijze' het huis van Maria vanuit Nazareth naar Loreto hadden getransporteerd! De legende kende een grote Europese uitstraling, getuige daarvan nog de vele kapellen ter ere van OLV van Loreto, zoals hier te Ronse.
> Op het GR-kruispunt heb je de keuze bij het einde van deze etappe. Ga je links met GR 5A dan kom je langs jeugdherberg De Fiertel indien je wil overnachten. Tof dat je hier kunt overnachten, anderzijds is de constructie wel wat een vloek in het Vlaamse Ardennenlandschap. Indien je een bus wenst te nemen, wandel daarentegen niet links maar nog een paar honderden meters rechtdoor tot bij de N48, Ninoofstesteenweg. Je kunt hier een lijnbus nemen.
> De brug over de spoorlijn nemen en we zijn inmiddels aan de relatief lange klim begonnen naar de top van de Muziekberg. Helaas ook hier weer verkavelingen in het bos. Als we die lelijkheid kwijt zijn, zet de stijging nog wat harder door, de bewegwijzering was hier soms wat verwarrend. Ook het Muziekbos wordt druk gebruikt door recreanten, zowel fietsers als wandelaars.
Vergane nijverheid te Ronse
> Voor het architecturaal pronkstuk van Ronse moet je onder de grond zijn: de Sint-Hermescrypte, onder de gelijknamige kerk gelegen, behoort tot de mooiste cryptes van België. De romaanse gewelven dompelen je letterlijk onder in de donkere 11de eeuw.
> Her en der in Ronse kun je ook heel wat art deco en art nouveau-woningen en stijlelementen ontdekken, ze dateren voornamelijk uit begin 20ste eeuw, toen heel wat gegoede burgers van Ronse zich dankzij de bloeiende textielnijverheid konden ontwikkelen tot textielbaronnen en dat ook moesten tonen. Ronse heeft een eeuwenlange geschiedenis van textielnijverheid. In de eerste helft van de 20ste eeuw kende die een ongekende bloei met een paar honderd kleine, familiale nijverheden. De stad groeide uit tot het op een na belangrijkste textielcentrum van Vlaanderen. Na WO II ging het sterk bergaf met deze nijverheid, ten voordele van goedkopere produktie in andere landen en continenten. In het Museum van Textiel (het MUST) kan je de rijke textielgeschiedenis herontdekken.
> Onderweg splitsen ook de Waalse GR's 122 en 123 af. Op het einde van het Kluisbos bereiken we een T-splitsing, gemarkeerd met een zoveelste wandelwijzer. Hier gaan we links - rechts, nog steeds in het spoor van de witrode tekens van GR 5A. We komen op een brede macadamweg bij een kapel en café d'Oude Hoeve. Dit is de Ronde van Vlaanderenstraat. Op 100 meter links (niet langs de Streek-GR) staat het monument voor Karel van Wijnendaele, stichter van de Wielerronde van Vlaanderen in 1913.
> Streek-GR Vlaamse Ardennen heeft ook tijdens deze tweede etappe verschillende beboste heuveltoppen op het menu: de Kluisberg met het mooie Kluisbos, de Knokteberg en op het einde pakken we nog een lange stijging mee die ons op de top van de Muziekberg leidt. Tussendoor dwarsen we ook de ongekroonde hoofdstad van de Vlaamse Ardennen, Ronse. Op de getuigenheuvels wandelen we wat langer door bossen, in het voorjaar zijn ze vaak getooid met frisse lenteflora. Eindpunt van deze etappe ligt bij de Kanarieberg, op de grens tussen Vlaanderen en Wallonië.
> Verderop links omhoog langs de hoge afrastering van het recreatiedomein Kluisbos. Het dateert uit een tijd dat er nog ongebreideld werd verkaveld in bos. Ontwikkeld op het terrein van een oude zandgroeve en geopend door Fabiola in 1976. Jammer dat dit park met cafés temidden van schaars, waardevol bronbos werd gebouwd maar sinds 2016 is de boel gesloten, in verval geraakt en opgekocht door het Agentschap van Natuur en Bos om er een recreatief en educatief park van te maken.
> Zo wandelen we sterker stijgend het Doveleenbos binnen, onderdeel van het grote Kluisbos. Rechts, langs de Liefdesbron. Dorst, even bijgetapt bij de bron, hoewel het water ook niet zo lekker smaakt en wellicht officieel niet drinkbaar is. Hopelijk krijg ik van zoveel liefdeswater geen buikpijn. Wie een lief zoekt, moet zijn wandelschoenen uittrekken en het water van het pietluttig stroompje over de voeten laten vloeien. De legende van de Liefdesbron garandeert je dan nog dit jaar een nieuwe lief. Toffe plek voor een korte picknick.
Paarse schubwortel
Treinstation Ronse, oudste treinstation in functie op het Europese vasteland
Marktplein Ronse met stadhuis en obelisk
Ronse, Hoge Mote
Kapel OLV van de Wittentak
Langs café d'Oude Hoeve op de Knokteberg
Kluisbos eind april
De Kluisberg was de hele 20ste eeuw een populaire wandel- en recreatiebestemming.
De Toren rond 1910
Streek-GR Vlaamse Ardennen door het Kluisbos

 

 

 

 

 

 

 

 

Streek-GR Vlaamse Ardennen (157 km)