> Vooraleer de eerste etappe van de Chemin Saint-Dagobert II aan te vangen is een bezoek aan het stadje Stenay een must.

> Stokoud is het stadje Stenay. Je zou het misschien niet denken, want Stenay is niet gebouwd op een opvallende natuurlijke versterking, zoals Montmédy bijvoorbeeld. Vermoedelijk was hier al een nederzetting voor de christelijke tijdrekening begon. Het is echter pas in de periode van de Merovingers dat Stenay zich ontwikkelde als regionale hoofdstad. Thierry, zoon van Clovis,liet hier immers in de 7de eeuw een paleis optrekken. Hij zou later in Stenay worden begraven, evenals zijn nakomelingen. In de korte periode dat Dogobert II aan de macht was verbleef hij meermaals in Stenay. Ook toen hij in december 679 werd vermoord in het bos van Woëvre tijdens een jachtpartij, resideerde hij in Stenay. Ook hij werd begraven in Stenay. De oude Saint-Rémykerk met zijn graf is echter al lang verdwenen.

> In de middeleeuwen werd Stenay eigendom van wisselende eigenaars, zoals de heren van Bouillon. Stenay is altijd wat een klein provinciestadje gebleven zonder uit te groeien tot een echte stad. In de 17de eeuw lag het in de vuurlijn van nogal wat oorlogen, met name bij godsdienstconflicten tussen Frankrijk / Spanje en de Nederlanden. Tijdens WO I maakte de wat bizarre Duitse Kronprinz en zoon van de Pruisische keizer Wilhelm II, hier in een kasteel te Stenay zijn hoofdkwartier.

> Het is leuk om door het oude stadje een uurtje te flaneren. De Place de la République is afgelijnd met handelspanden in arcadestijl, er staat een kiosk en het gemeentehuis. Achter het gemeentehuis vind je de 19de eeuwse Sint-Gregoriuskerk. Het gebouw is meestal open maar zowel de buitenkant als de binnenkant zijn niet bijster interessant. Wandel je vanaf de Place Poincaré (waar ook het Maison de Tourisme is gelegen) naar beneden, dan kom je langs het Europese biermuseum (Rue de la Citadelle) en iets verder, aan een tak van de gekanaliseerde Maas, ligt de jachthaven van Stenay, met in de buurt het oude watermolencomplex. Die gebouwen van de watermolen zijn trouwens gerenoveerd tot appartementen op initiatief van de vertaalster van ons wandelgidsje van het Dagobertpad, Rina Berkhout. In het Maison de Tourisme kan je eventueel een plannetje oppikken waarop een stadswandeling is beschreven.

> Wat echter als appetizer voor de Sint-Dagobertroute een must see is, is de zogenaamde crypte van Sint-Dagobert. Ze is gelegen onder het burgerhuis vlak naast de toeristische dienst. Meestal is ze open tijdens 'de werkuren'. Hier is eigenlijk het kabinet gevestigd van Mr Bonnefoy. Hij is verzekeraar en tevens aktief lid van de Cercle Saint-Dagobert. Hij zal je zeker met veel enthousiasme rondleiden in de kleine tentoonstellingsruimte over de Merovingers om je vervolgens mee te nemen naar de crypte onder de grond. Wat er nog is overgebleven van de premiddeleeuwse beschaving van Stenay zit onder de grond. Er loopt een heel net van ondergrondse galerijen en gangen waarvan de meesten nog niet heropend zijn.

> De crypte is eigenlijk een project van de Cercle Roi Dagobert. In 1965 ontdekte de architect Laplante restanten van de oude kerk van Sint-Dagobert, een gebouwtje dat wellicht al voor het jaar 1000 werd opgetrokken. De Sint-Dagobertkerk sneuvelde in de 17de eeuw bij de herbouw van de citadel van Stenay. Onder de brokstukken die werden ontdekt in 1965 hoorde ook het oude portaal met timpaan. In 1993 schonk mevrouw Laplante de stenen aan de Cercle Dagobert, die er vanaf 1997 mee aan de slag ging in de kelder onder het huis op het Poincaréplein. Geduldig werd alles steen voor steen door vrijwilligers heropgebouwd tot wat je nu ziet.

> Pronkstuk is het timpaan, een eenvoudig gebeeldhouwd tafereeltje, waarop 3 personen zijn afgebeeld: Mogelijk aan beide zijden de (aanbiddende) schenkers van de kerk met middenin de Heilige die wordt vereerd. Waarschijnlijk is die heilige Sint-Dagobert II zelf. Elders op het portaal zie je nog eenvoudige bladmotieven gebeeldhouwd. Het geheel dateert wellicht uit de 13de eeuw, de stijl sluit aan bij de overgang van de Romaanse naar de Gotische periode. De oorspronkelijke Dagobertkerk is wellicht nog een paar eeuwen ouder.

> Aan de crypte heeft de Cercle Saint-Dabobert II nog enkele replica's van merkwaardige zaken toegevoegd. Mysterieus is de zogenaamde 'Satansteen'. Hij wordt in verband gebracht met de de oorsprong van plaatsnaam 'Stenay', die is afgeleid van 'Satenaium'. 'De stad van de duivel' dus, hoewel er andere (meer aannemelijke) naamsverklaringen zijn. De geschiedenis van de duivelsteen gaat mogelijk terug tot de tijd waarin christenen nog vervolgd werden omwille van hun geloof. Het is eigenlijk een deel van een grafsteen vol symboliek. De steen werd ontdekt in de 19de eeuw in de funderingen van de lang verdwenen Sint-Rémykerk, waar al veel vroeger een heiligdom moet zijn geweest. Volgens de overlevering zou hij zijn vernietigd

door de wat bizarre Pruisische Kronprinz, die tijdens WO I in Stenay zijn hoofdkwartier had gevestigd. de huidige steen is dan ook een replica, gemaakt door een medewerker van de Cercle Saint-Dagobert. De heer Plantard ontcijferde de steen aan de hand van volgende code: De letters SRNPR maken deel uit van een cryptogram dat bestaat uit 5 woorden die zowel horizontaal als verticaal kunnen worden gelezen. Hier in zit ook het woord SATOR (duivel). De liggende V op de steen komt overeen met de vorm van de lettercode SRNPR in het cryptogram. In dat cryptogram zit verder ook 2 X het woord PATERNOSTER verscholen. De overblijvende letters vormen dan 2 X de combinatie alfa-omega.

> Stenay is gerelateerd met nog veel meer mystiek, waarbij zelfs de mythe van de Heilige Graal wordt betrokken. Stenay wordt dan ook wel eens het Rennes-le-Château van het Noorden genoemd. Een kluif voor Dan Brownfans, maar we gaan er hier in dit verslag niet verder op in. Voor je het huis van Mr Bonnefoy, waaronder de Dagobert-crypte is gelegen, verlaat loop je nog even door de kleine tentoonstellingsruimte over de Merovingers en Koning Dagobert. Kwestie van helemaal in de sfeer te zijn van het verhaal van Dagobert II en de wandelroute die we nu aanvangen.